1. "Ahlâki değerler ve ideal düzen arayışlarını güçsüzleringüç istenci ve onların uydurması olarak ifade edenve bunlar, aslında hiçbir anlam taşımayan gerekçelerdir."görüşünü temsil eden filozof ve düşüncesiaşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Bergson – sezgisel ahlâk görüşü
B) Sartre – Existansiyalizm
C) Nietzsche – Nihilizm
D) Proudhon – Kinizm
E) Mill – Utilitarizm
2. Aşağıdakilerden hangisi stoacı etik anlayışının düşüncelerinden olamaz?
A) Orta yolda bir davranış tarzı içinde bulunmak
B) Hazları devamlı hale getirmek
C) Ruh dinginliğini amaçlamak
D) Acılara katlanmayı öğrenmek
E) Sabırlı ve iyi niyetle davranmak, tutkulardan
uzaklaşmak
3. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
A) Sezgisel anlayış, ahlâklı olmanın temel şartıdır.
Farâbi
B) Sorumluluk bilinci ile hareket etmemek ahlâki değildir.
Bergson
C) Ancak özgürlük bilinci ile iradeli olarak davranmak
ahlâkidir. Sokrates
D) Faydalı davranış iyilik kavramının ölçütüdür. Mill
E) İnsan, tutkulardan uzak yaşamalıdır. Aristippos
4. Her türlü ahlâki değeri ve kuralı reddeden yaklaşım
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Egoizm B) Hedonizm C) Stoacılık
D) Anarşizm E) Realizm
5. Bilgelik ahlâkını, bilgiyi ve bilgili toplumları iyiliklerin
kaynağı olarak gören filozof aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Sokrates B) Sartre C) Kant
D) Diogenes E) Epiküros
6. Üstün insana ulaşmayı ahlâkın amacı olarak vurgulayan
düşünür, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sartre B) Nietzsche C) Kant
D) Bergson E) Farâbi
7. "El – medinetül fâzıla" isimli eserinde "erdemli toplum"
un özelliklerini sıralayan düşünür aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yusuf Has Hâcip B) İbn – i Sina
C) Gazâli D) Bergson E) Farâbi
8. "En üstün iyi" idealar aleminde bulunur, değişmez
ve gerçektir. Diyen düşünür kimdir?
A) Sokrates B) Hegel C) Farâbi
D) Platon E) Bergson
9. "Her tür dışsal belirlenimden uzak olarak, kişinin tamamen
özgürce hareket edebilmesi için kişide bulunmas̱
gereken nitelik" olarak tanımlanan kavram
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Erdem B) Özgürlük C) İrâde
D) Bilgi E) Ahlâk
10. "Etik, insanın eylemlerini özel ve bağımsız bir problem alanı olarak araştırır; bu alanın varlık niteliklerini, insan eylemlerinin bɡğımlı ya da bağımsız olup olmadığını inceler. Ahlak ise, etiğin konusu olan alandır. Etik, genel anlamda ahlakı inceler."Buna göre aşağıdakilerden hangisi etiğin inceleme alanına girer?
A) İnsanların özel hayatlarındaki eylemler
B) Yalnızca ahlaki kurallara uygun olan davranışlar
C) İnsan hayatındaki bağımlı ya da bağımsız değişkenler
D) Genel anlamda ahlak olgusu
E) Belli toplumların ahlaki davranışları
11. "Belli bir dönemde, belli insan toplulukları tarafından benimsenmiş, bireylerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen davranış kurallarının, yasa ve ilkelerin toplamı "ahlak"tır. Etik, insanların toplumsal ve kişisel yaşantılarındaki ahlaki eylemlere ilişkin sorunlarını inceleyen, felsefe öğretileridir."Buna göre aşağıdakilerden hangisi ahlak felsefesinin araştırma konularından biridir?
A) İnsan topluluklarının belli dönemlerdeki yapısal
özellikleri
B) Kişisel ilişkilerin düzenlenmesi
C) Belli kuralların, belli insan topluluklarına benimsetilmesi
D) Kişisel sorunların ortadan kaldırılması
E) Toplumsal yaşamdaki eylemlerle ilgili sorunların
incelenmesi
12. "Ahlak, akla dayanan, teorik bazı ilkeleri temel alır, diğer yandan da yaşamı iyi bir şekilde yönlendirecek Nkuralları gösterir. Doğrudan insanı konu edinmiştir.Amacı, insanı varlıkların en mükemmeli haline getirmektir."Buna göre ahlakla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Hem teorik, hem de pratik yönleri olduğu
B) Teorik yanı ağır bastığı
C) Kişisel yaşamlarla tek tek ilgilendiği
D) İnsanı ilgilendiren her şeyi, araştırma konusu edindiği
E) İnsanların mükemmel yanlarını ortaya çıkarmaya
çalıştığı
13. "Etik ya da ahlak felsefesi, ahlak üzerine düşünme, ahlak üzerine felsefe yapmadır; fakat "ahlak", düşünürler üzerinde düşünmeden önce de vardı. En ilkel topluluklar bile kendilerine uygun bir ahlaki yapıya sahiptiler."Buna göre aşağıdaki düşüncelerden hangisine ulaşılabilir?
A) Düşünürler, ahlaki çalışmalara başlamada geç
kalmışlardır.
B) Ahlak, insan davranışlarını belli olaylarla sınırlandırır.
C) Toplumların ahlaki yapıları, üzerinde düşünmeyi
gerektirmeyecek kadar açıktır.
D) Ahlak, her zaman insan yaşantısının içinde yer
almıştır.
E) Toplulukları ayakta tutan tek neden, ahlaki yapının
sağlamlığıdır.
14. "Etik, olayları açıklamakla yetinmez, bunların yüksek veya belirli bir amaca göre, şöyle veya böyle olmalarını ister. Bu ideale ulaşmak için kurallar koyar."Aşağıdakilerden hangisi parçada anlatılanlara uygun bir düşüncedir?
A) Etik için, olayların açıklanmasının bir anlamı yoktur.
B) Ahlaki çalışmaların amacı, insanların tüm davranışlarını
denetim altına almaktır.
C) İdeallerine ulaşmış her insan ahlaklıdır.
D) Etik, ideal olanı ortaya koymak ister.
E) Kişisel ahlak, insanları tüm amaçlarına ulaştırır.
15. "Kimilerine göre iyi ve kötü, insanın özünde bulunan
değerlerdir. Platon için iyi, "iyi ideası"dır. Stoacılara göre
iyi, doğaya uygun, Epikuros'a göre haz veren, Tanrı
bilimciler için ise Tanrı'nın isteğine uygun olandır."
Buna göre "iyi" ile ilgili olarak aşağıdaki
düşüncelerden hangisine ulaşılabilir?
A) Göreceli bir kavramdır.
B) Hiçbir düşünür tarafından anlaşılamamıştır.
C) Doğal bir şekilde yapılan tüm davranışlardır.
D) Doğumdan itibaren öğrenilen her şeydir.
E) İdeal olanın gerçeğe dönüştürülmesidir.
16. "Hangi eylemlerin "iyi", hangilerinin "kötü" olduğuna
karar veren, insanın kendisini yargılama gücü, vicdandır.
İyi davranışlar sonrasındaki rahatlama duygusunun,
kötü davranışlar sonrasında hissettiğimiz üzüntünün
nedeni, vicdandır."Buna göre vicdanın temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanların birbirlerini yargılamasını sağlamak
B) Yalnızca iyi davranışların yapılmasına izin vermek
C) İnsana, her davranışından sonra, rahatlama hissi
vermek
D) İnsanın kendi davranışlarını yargılamasını sağlamak
E) Rahatsız edici davranışları ortadan kaldırmak
17. "İnsanın, dış etkilerden bağımsız olarak, kendi iradesine,
kendi düşüncelerine dayanarak karar verebilmesi,
özgürlüktür. İnsanın, kendi kendini belirleyebilmesi,
ahlâki davranışı bir başkasının zoruyla değil, kendi iradesiyle
gerçekleştirmesidir."Buna göre aşağıdakilerden hangisi özgür bir insanda bulunması gereken özelliklerden biri değildir?
A) Kararlarını, kişisel iradesiyle vermesi
B) Ahlaki davranışlarda bulunması
C) Kişinin kendi kendini belirleyebilmesi
D) Her türlü dış etkiden bağımsız olması
E) Ahlâki davranışları başkalarının zoruyla değil,
kendi iradesiyle gerçekleştirmesi
18. "Erdem, irademizin iyiye yönelmesidir. Sokrates'e göre
erdem, bilgidir. Kimilerine göre erdem güçlünün; kimilerine
göre ise güçsüzün işine gelendir. Orta Çağ'da
Tanrı'nın isteklerini yerine getirmek, rönesansta ise
her alanda insan özgürlüğünün gerçekleşmesidir."
Buna göre düşünürlerin farklı ahlaki öğretileri
savunma nedenleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Bazı düşünürlerin bilgiye gereğinden fazla önem
vermesi
B) Güçlü kimselerin, bilim adamlarını etkilemesi
C) İyiye ve erdeme farklı anlamlar yüklemeleri
D) İnsan iradesinin daima iyiye yönelmesi
E) Özgür davranışların, her alanda gerçekleştirilememesi
19. "Adaletli olmak iyidir. Çünkü, hem insanın zihnindeki
adalet fikrinin gerçekleşmesini sağlar, hem de diğer
insanlar için yararlıdır."Buna göre bir davranışın iyi olması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Davranışların olumlu yönlerini açığa çıkarmasına
B) İnsana ve çevresine faydalı olmasına
C) Kişisel çıkarları gözetmesine
D) Adaletli kişiler tarafından gerçekleştirilmesine
E) Zihindeki tüm fikirlerin davranışa dönüştürülmesine
20. "İradeli olarak yapılan, ahlaki kurallara ve iyiye aykırı olan, mutluluğa, ideallere, amaçlara ulaşmayı engelleyen davranışlar kötüdür."Buna göre bir davranışta bulunan hangi özellik tek başına onu kötü kılmak için yeterlidir?
A) İradeli olarak yapılmaması
B) Kötü insanlar tarafından gerçekleştirilmesi
C) İnsanların mutsuz olmasını engelleyememesi
D) Herhangi bir amaca sahip olmaması
E) İdeallere ulaşmayı engellemesi
21. Kant, ahlak yasasını "öyle hareket et ki senin hareketlerininyasası, aynı zamanda, başka insanların hareketleriiçin de bir ilke ve yasa olsun!" şeklinde formüle eder.Buna göre Kant'ın amacı aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) Ahlaki eylemlerin hangileri olduğunu belirlemek
B) Herkes için aynı kalan temel bir kaynak bulmak
C) Tüm insanların, birbirlerini taklit etmelerini sağlamak
D) Kişisel hareketleri yasalaştırmak
E) İyiyi istemeye yönelik her davranışı ahlaki bir yasa
haline getirmek
22. "Herhangi bir amaca ulaştıran, bir amaç için uygun ve başarılı olan, insanın kendini gerçekleştirmesini sağlayan, diğer insanlar için de yararlı olan herşey iyidir. İyi, bu anlamda, ahlâki olanın olumlu özelliğini gösteren
kavramdır. "Aşağıdakilerden hangisi "iyi"ye ait özelliklerden biri değildir?
A) Başarılı insanlar tarafından gerçekleştirilmesi
B) Ahlaki olanın olumlu özelliklerini göstermesi
C) Kişisel gelişime yardımcı olması
D) Sadece bir kişi için değil, diğer insanlar için de yararlı
olması
E) İnsanları amaçlarına ulaştırması
23. "Karar olayı karmaşık bir olaydır ve dış uyarıcılar, bilinç altı, duygular gibi çeşitli unsurların etkisiyle ortaya çıkar. İnsan, herhangi bir konuda karar verirken bunların farkında olmadığı için, kararlarında özgür olduğu
hissine kapılır." Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) İnsan, tüm davranışlarını kendi iradesiyle yönlendirir.
B) Her davranış, bilinç altının eyleme dönüşmüş halidir.
C) Hiç kimse, hangi konuda, ne karara vardığının farkında
değildir.
D) İnsan, bir konuda karar verirken, birçok unsurun
etkisi altındadır.
E) Bilinç altı, dış uyarıcılardan etkilenmez.
24. "Aristippos için önemli olan, anlık hazlardır. Maddi hazlar, manevi hazlardan daha üstündür. Çünkü bunlar, doğrudan doğruyadır. Manevi hazlar, aynı zamanda süreklilik gösterirler."Buna göre aşağıdaki düşüncelerden hangisi Aristippos'a ait olamaz?
A) Süreklilik gösteren hazlar, manevi olanlardır.
B) Maddi hazlar, manevi hazlardan daha yararlıdırlar.
C) Manevi hazlara, dolaylı yollardan ulaşılabilir.
D) Önemli olan, maddi hazlardır.
E) Maddi hazlara doğrudan ulaşılabilir.
25. "Çok sıcak bir havada, sokak ortasındaki havuza girerek rahatlamak isteriz, ancak toplum, kalabalık ortamlarda, sokakta yapılmaması gereken davranışlar konusunda bize baskı yapar ve düşüncemizi uygulamaya geçiremeyiz."Bu parçaya dayanarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Her insanın sıcak havalarda aynı duygulara kapıldığı
B) Sosyal kuralların, insan davranışları üzerinde etkili
olduğu
C) Kalabalık ortamlarda insanın hiçbir şekilde rahatlayamadığı
D) Toplumun, insanı her konuda baskı altına aldığı
E) Düşüncelerini hayata geçirmek isteyen insanların,
kalabalık ortamlardan uzak durması gerektiği
26)Epikuros için en temel amaç mutluluk, en yüksek erdem ise bilgidir. Bedensel hazların peşinde koşanların hiç de mutlu olmayacaklarını söyler. Ancak arzular ve hazlar üzerinde durmuş olması, onun zaman içinde “hedonist” olarak anlaşılmasına yol açmıştır. Bu yüzden epikurosçu mutluluk ahlakına hedonizm denir.
Bu göre mutlu olmak isteyen biri ne yapmalıdır?
A)bedensel hazların peşine takılmalı
B) maddi hazları manevi hazlara tercih etmeli
C)bilgece bir yaşam sürdürmeli
D)hazzın kalıcı olanını değil, anlık olanını seçmeli
E)maddi veya manevi her türlü hazdan uzak durmalı
27-. Aristippos'a göre, haz veren şeyler iyi, acı veren şeyler ise kötüdür. Haz ile iyi özdeştir ve haz; insan davranışlarının nihai amacıdır. Ancak, Aristîppos'un ulaşmayı amaçladığı haz, anlık ve kişisel bir hazdır. Dolayısıyla ona göre, tüm insanların eylemlerinde uyması gereken mutlak ve değişmez bir ilke bulunmaz.Buna göre, Aristippos'un ahlâk anlayışına ilişkin aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Evrensel bir ahlâk yasası yoktur.
B) İyi ve kötü değerleri mutlak ve evrenseldir.
C) Evrensel ahlâk yasası öznel temele daya-
D) Ahlâki yargılar mutlaktır.
E) Evrensel ahlâk yasası nesnel temellere dayanır.
1. Nietzsche'ye göre "insanlar kendi doğrularını kendileri oluşturmalı, ahlaki eylemlerinin amacını da kendileri belirlemelidirler, bu belirlemede insanın mutluluğu temel alınmalıdır."Bu parçada aşağıdaki düşüncelerden hangisine yer verilmiştir?
A) Ortaya konulan her iddianın doğru olduğuna
B) Mutlu olmanın yolunun, diğer insanların düşüncelerine
önem vermeme olduğuna
C) İnsanın hayatta, mutlu olmaktan başka bir amacı
olmadığına
D) Genel geçer bir doğrunun varlığının söz konusu
olmadığına
E) Doğru bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığına
2. Kant'a göre, "ahlakî eylemin amacı, "ödev"dir. Ahlaki
eylemin değeri sonucunda değil, eyleme karar verdirten
ilkededir. Bu ilke, iyiyi isteme olmalıdır. Ödev de
iyiyi istemedir."Aşağıdakilerden hangisi Kant'ın ahlâki eylemle ilgili düşüncelerinden biri değildir?
A) Değerini sonucunda aramak, yanlıştır.
B) Amacı, iyiyi istemedir.
C) Belli bir değere sahiptir.
D) Sonuçlarının herhangi bir değeri yoktur.
E) Değeri, eyleme karar verdirten ilkededir.
3. "İnsan, ahlak kurallarına uygun davranmak zorundadır.Bu nedenle de özgürce istediği davranışlarda bulunması mümkün değildir. Ahlak kuralları insanın özgür olduğunu değil, tam tersine bu kurallar tarafından
yönetildiğini gösterir."Buna göre aşağıdaki düşüncelerden hangisi parçada anlatılanları desteklemektedir?
A) Ahlak, insan davranışlarını yöneten baskıcı bir kurallar
yığınıdır.
B) Yapılan baskılar, tüm insanların ahlaklı olmalarını
sağlar.
C) Ahlak kuralları, insanın kişisel irâdesine zarar verir.
D) İnsanlar, ahlakî kuralların yönetimi altındadır.
E) Ahlak dışı davranışlar, insana özgürlüğünü yeniden
kazandırır.
4. "Sağlam kişilikli, iyi bir bilgi birikimine sahip insan,
özgürdür, böyle bir insan kendi değerlerini oluşturma
yeteneğine sahiptir, kendi kurallarını koyar. Karar ve
davranışlarını da, bu kurallara göre yönlendirir."
Buna göre aşağıdakilerden hangisi özgür bir insanda
bulunması gereken temel özelliklerden biridir?
A) Kendi kuralları dışında kural tanımaması
B) Sağlam kişilikli insanlar yetiştirmesi
C) İyi bir eğitimden başka şeye önem vermemesi
D) Kişisel davranışların yasalarını oluşturması
E) Davranışlarını kendi kurallarına göre yönlendirmesi
5. "Dini yargılar inanca dayalı olup, hiç değişmediği halde, ahlakî yargılar akla dayalıdır ve değişir. Bilimde de ulaşılan yargıların değişmesi zordur. Estetik yargılarda duygu ve hayal gücü, ahlâki yargılarda ise egemen olan akıldır."Buna göre ahlâki yargıları ayırtedici özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir dine mensup olan insanlara, müdahale etmemesi
B) Kendi değişimine engel olamaması
C) Sürekli değişmesi dolayısıyla, yargılarının geçersiz
olması
D) Akla dayalı ve değişime açık olması
E) Bilim ve dinle herhangi bir ilişki içerisine girmemesi
6. "İnsanda tatlı, acı gibi duyumlar vardır ve insan bizim bunların varlığının farkındadır, ama insana bu duyumları veren nesnelerin gerçekte tatlı mı acı mı oldukları bilinemez. Dondurma bizim için çok soğuktur, ancak, diğer insanların duyumlarının, bizimkilerle aynı olduğunu gösterebilecek herhangi bir ölçüt yoktur."Bu parçada aşağıdaki düşüncelerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Duyumlar, insanlara genel geçer bilgiler sağlarlar.
B) İnsanlar, nesnelere ait herhangi bir bilgiye sahip
değildirler.
C) Kişi, yalnızca kendi bireysel duyumlarını bilebilir.
D) Bir varlık, iki kişi tarafından algılanamaz.
E) Nesneler, herkes tarafından aynı açıklıkta algılanırlar.
7. "Bir takım değer yargılarından ibaret olan ahlaki yargılar değişkendir, bu değer yargıları toplumdan topluma ve içinde bulunulan zamana göre değişir, bu yargılara uygun davranmak, bireylerin kendi irâdelerine kalmıştır."Bu parçadan hareketle ahlakî yargılarla ilgili olarak
aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Bunlara uyum sağlamak, sağlam bir iradeyi gerektirir.
B) Toplumların ayırt edici özellikleridir.
C) İnsanlar üzerinde zorlayıcı bir güçleri yoktur.
D) Var olmaları bireysel irâdelere bağlıdır.
E) Tüm insanlar, onlara uymakla sorumludur.
8. "İnsan eylemlerini belirleyen, herkes tarafından kabul gören, genel geçerliliğe sahip, ahlaki doğruların; nesnel olarak insanın dışında, ondan bağımsız olarak var olduğu kabul edilir. Bu doğrular, kendi varlıklarını bireylere
kabul ettirirler."Buna göre ahlaki doğrularla ilgili olarak,aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İnsandan bağımsız olarak var oldukları
B) Genel kabul görmüş doğrular oldukları
C) Varlıklarının insanlar tarafından kabul edildiği
D) Kendilerini bireylere zorla kabul ettirdikleri
E) İnsan eylemleri üzerinde belirleyici bir role sahip
oldukları
9. "Ahlaki yargılar, yapılması gereken hareketleri bildirirler.Bunlar, olması gerekeni ortaya koyarlar, toplumsal yaşamı kolaylaştırırlar, özneldirler. Ahlak, normatif bir disiplindir."Buna göre aşağıdakilerden hangisi ahlakla ilgi özelliklerden biri değildir?
A) İnsanlara yapılması ve yapılmaması gerekenleri
göstermesi
B) Olmakta olanla hiçbir şekilde ilgilenmemesi
C) Herkes için ortak, değişmez yargılara sahip olmaması
D) Olması gerekeni ortaya koyması
E) Sosyal yaşamı arhkhj kolaylaştırması
10-“Jean Paul Sartre, özgürlüğü insanı omzundaki bir yük olarak görmektedir. Çünkü özgürlük,kendisiyle birlikte sorumluluk,suç ve ceza getirmektedir.Ancak,Sartre ‘a göre özgürlük yine de insan soyluluğunun biricik kaynağıdır.Sartre’ın bu görüşünden yolaçıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A)Getirecegi sonuçları yüklenerek özgürce karar vermek insanı yüceltir.
B)Özgürlük,toplum yaşamına ilişkin konularda kurallarla sınırlandırılır.
C)Sınırsız özgürlük kötüye kullanılabilir.
D)Bazı davranışların suç sayılıp cezalandırılması,insan özgürlüğünü zedeler.
E)Sorumluluk duygusu,insanı özgürlügünü kullanmaktan alıkoyar. 982/ÖSS
11)Erdemli insan,yalnızca erdemli olma özelliklerini tasıyıp bunu bilincinde olan insan degildir;eylemleriyle de sahip oldugu erdemleri yansıtabilmelidir.Çagımızda,erdemler üzerinde konusulup,erdemli olmaya ait bilgiler üretilmasine karsın,insanların eylemleri ve sözleri birbirini tutmamaktadır.Erdemli insan,bilgisiyle yaptıgı,düşüncesi ile eylemi arasında boşluk olmayan insandır. Bu parcadan erdemin hangi yönü vurgulanmaktadır?
A)Gözlemlenebilmesinin cok zor oldugu
B)Eylem alanına da tasınması gerektigi
C)Ancak bilgili kimselerin sahip olabilecegi
D)Sonucunun kişiye bir basarı olarak dönmesi gerektigi E)Mutluluk verdigi ölcüde degerli sayılacagı
12-“Kant’a göre,bazı kişilerin eylemlerinde ahlak kurallarına uymalarının nedeni,çıkarlarını en iyi böyle davranmakla koruyabileceklerini düşünmeleridir.Bu kişiler,ahlak kurallarına uymadıkları takdirde çıkarlarına zarar gelmeyeceğini kestirirlerse,bu kurallara aykırı davranmaktan çekinmezler.Kant,ancak insan olmanın değerini korumak amacıyla yapılan eylemlerin iyi olarak nitelendirilebileceği görüşündedir.Kant’ın bu görüşüne dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A)Çıkarına düşkün olan bir kişinin eylemleri her zaman ahlak kurallarına aykırıdır.
B)Ahlak kurallarına uyan bir kişi çıkarına koruduğunu saklamamalıdır.
C)İnsanın eylemlerini,bu eylemlerin getireceği sonuçlar değil,insana duyduğu saygı belirlemelidir.
D)Ahlak kurallarına uyan kişiler böylelikle çıkarların da korumuş olurlar.
E)Çıkarlarını koruyamayan insanlar ahlak kurallarına uymak zorunda kalırlar. 1982/ÖSS
13-Deniz yolculuğuna çıkarken gemiyi,kaptanı ve mevsimi seçerim.Bu, benim işimdir.Yolda bir fırtına koparsa asla umursamam.Bu,benim işim değildir.Ben kaptanı seçerim,fırtınayla kaptan uğraşır. Epiktetos’un bu sözleri stoacı düşünüşün hangi ilkesini örneklendirir?
A)En yüce iyilik,erdemli olmak için çaba göstermektir.
B)İnsanlar arsında eşitlik ve kardeşlik doğaya uygun yaşamakla sağlanır.
C)Bilge kişi tutkudan kaçınabilmeli,ona karşı duyarsız olabilmelidir.
D)Eğitimcinin görevi ispat etmek değil,ikna etmektir.
E)Kişi elinde oɬanı ve olmayanı bilmeli,ona göre davranmalıdır.
14-Devletin yönetim şekli ister teokratik,ister monarşik,ister oligarşik,ister demokratik olsun,yalan söylememek,aileyi korumak ve çoçukları eğitmek,zorda kalan kimselere yardım etmek,doğayı sevmek ve korumak gibi ahlak kuralları hemen hemen her toplumda,her zaman görülür.Bu cümlede,ahlak kurallarının hangi yönü vurgulanmaktadır?
A)Evrensel olmaları.
B)İnsanlar arası etkileşimi sağlamaları.
C)Toplumsal değişmeyi sağlamaları.
D)Yaptırım gücüne sahip olmaları. 1998/ÖSS
15-Bir düşünüre göre,ahlaki değerler doğru ya da yanlışı,bireylerin kanılarından bagımsız olarak belirler.Örneğin “Öldürmek kötüdür.”yargısı,tıpkı “Üçgenin iç açılarının toplamı 180`dir.”yargısı gibi,dogrulugu insanların duygu ve eğilimlerine göre değişmeyen bir yargıdır. Bu düşünür,ahlak değerlerinde hangi özelligin bulundugunu öne sürmektedir?
A)Erdemli yaşamanın bir aracı olma.
B)Tanımlanmaz bir nitelikte olma.
C)Zamanla değişme.
D)Nesnel olma.
E)İnsanlar arasındaki ilişkileri yönlendirme.1999/ÖSS
16-Stoacı görüşe göre,insan dünya sahnesinde yalnızca bir oyncudur. Oynayacağı rolü seçemez,oyuna müdahale edemez.Her insanın bu sahne içinde ne yapacağını evrensel akıl belirler.Kişinin kontrol edebileceği tek şey vardır:Kendi tavırları ve tutkuları.İnsan kendisine ne rol verilmişse onunla yetinmeli;sahip olamayacağı şeyler için açlık ve kıskançlık duymamalıdır. Stoacıların bu görüşünün dayandığı temel varsayım hangisidir?
A)İnsanlar,davranışlarını başkalarına örnek olacak biçimde düzenlemelidirler.
B)Olayları önceden kestirebilirsek onları yönlendirebiliriz.
C)İnsanın,kendine bırakılmış küçük bir alan dışında,karşı korunamaz bir yazgısı vardır.
D)Erdem,özgür iradenin ahlakça iyi olana yönelmesidir.
E)Duyuların bize sağladığı bilgiler ile aklın sağladığı bilgiler sürekli çatışır. 1999/ÖSS
17-Vicdan,insanın kendi davranışlarının ahlakça değerli olup olmadığına karar vermesine yardımcı olan bir hakemdir.Bu yeti sayesinde insan,yapıp ettiklerinin toplumda var olan değerlere uygunluğu açısından yargıya varır. Bu görüşe göre,vicdan aşağıdakilerden hangisi konusunda yargıya varılmasına yardımcı olur?
A)Doğal veya doğaüstü olay
B)Güzel veya çirkin nesne
C)Doğru veya yanlış bilgi
D)İyi veya kötü eylem
E)Basit veya karmaşık görüş 1999/ÖSS
18-Faydacı ahlak anlayışına göre en çok sayıda insana en büyük ölçüde mutluluk sağlayan eylem,ahlaki bakımdan doğru eylemdir.Dolayısıyla bir eylemi doğru veya yanlış olarak değerlendirmek için öncelikle o eylemin ilgili kişilerin tümüne sağladığı hazlara ve getirdiği acılara bakmak gerekir.
Bu parcaya göre,faydacı ahlak anlayışı bir eylemin ahlaki bakımdan dogru olup olmadıgını degerlendirirken asagıdakilrden hangisini ölçüt alır?
A)Eylemin sonuclarını
B)Eylemde bulunan kişilerin niteliklerini
C)Eylemin hangi koşullarda gercekleştirildigini
D)Toplumun eylemde bulunan kişiye karsı tutumunu
E)Eylemin hangi amacla yapıldıgını
19-Yaptıgımız her eylem,dünyamızı şekillendirir.Her eylemimizle,aslında ne istedigimize,dünyanın nasıl bir yer olması gerektigine ilişkin zihinsel tasarımızı ortaya koyarız.Yaptıgımı her eylem,insan olmaya ilişkin bir degeri korur veya o degere zarar verir.Örnegin yoksul birine yardım ederken aslında yaptıgımız;”herkes muhtac durumdaki kişilere yardım etmelidir.”demektir.Bunu dünyanın her yeri ve herkes için her durumda talaep ederiz.Tersine,eger hırsızlık yapıyorsak veya herhangi bir tür hırsızlıga göz yumuyorsak bu;”hırsızlık yapmak iyi bişeydir ve dünyanın her hangi bir yerinde,her hangi bir kimse hırsızlık yapabilir.”demektir.Bu durumda artık;”Hırsızlık kötüdür.”deme olanagımız kalkar. Bu parcada savunulan görüş asagıdakilerin hangisiyle özetlenebilir?
A)İnsan eylemlerinden sorumludur.
B)Eylemlerimiz bizi mutluluga götürmelidir
C)Eylemin degeri,bireye sagladıgı faydayla ölçülür
D)Hukuk kuralları ahlak kurallarına uygun olmalıdır
E)İyi ve kötü,göreceli kavramlar oldugu bunlar hakkında yargıya varmak güçtür.
20-“Öyle hareket et ki bu eylem olabildigince yogun mutlulugu,olabildigi kadar küçük bir acıyla,olabildigi kadar cok sayıda insan için saglaya bilsin.” Ahlak anlayısını bu sekilde dile getiren bir filozof asagıdakilerde hangisini temel almaz?
A)Genel hazları
B)Baskalarının duydugu yogun hazzı
C)Diger insanların mutlulugu ile kendi mutlulugu arasındaki haz farkını
D)Cok sayıda insan mutlulugunu
E)Yogun ve uzun süreli hazzı
21-. Sartre'a göre, insanın Tanrı tarafından Önceden belirlenmiş bir özü yoktur, [nsan, kendisi için vardır, kendinden önceki bir modele, bir taslağa, bir öze göre ve belirli bir kural veya yasa çerçevesinde belli bir amaca ulaşsın diye yaratılmam ıştır.Buna dayanarak, Sartre'm ahlâk anlayışı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Evrensel insan özüne dayanılarak temellendirecek bir ahlâk yasası vardır.
B) İnsanın eylemlerini kendisine göre düzenlemesi gereken evrensel bir ahlâkî ilke yoktur.
C) Öznel temelde açıklanabilecek evrensel ahlâkı ilkeler vardır.
D) Kişi vicdanı karşısında buyurucu bir evrensel ahlâk yasası vardır.
E) Ahlâkî değerler ve ahlâk yasası mutlaktır.
22-. Bentham'a göre, iyiyi gerçekleştirmek için uyulması gereken temel kural, "Her eylemde olabildiğince çok sayıda insanın olabildiğince fazla yararını amaçlamaktır." Bergson'a göre ise, "Her yerde ve her zaman iyi olanı yapmak için kişi kendi sezgisine uygun davranmalıdır."Yukarıda Bentham ve Bergson'un ahlâk felsefesinin hangi sorusuna verdikleri cevaplar yer almaktadır?
A) İyi, evrensel midir, yoksa göreli midir?
B) Ahlâkî değerler mutlak mıdır?
C) İyiyi gerçekleştirmek için uyulması gereken evrensel yasa nedir?
D) Ahlâkî yargıların nitelikleri nelerdir?
E) İnsan ahlakî eylemlerinde özgür müdür?
1)”İnsanların cahil ve düşüncesiz olduklarından ötürü kötü olduğu ileri sürüldü. Eğer görebilselerdi iyiyi seçeceklerdi; çünkü doğru düşünmek kaçınılmaz olarak doğru davranışı getirecektir.” Sokrates’in görüşlerine dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A)İyiyi bilen insan kötülük yapamaz
B)Doğru düşünce doğru eylemi gerekli kılar
C)Cehalet yok edilirse, kötülükte yok olur
D)Bazı insanlar bile bile kötülük yaparlar
E)Bilme seviyesi seçimleri de belirler
2)Aristoteles; zenginlik, itibarlı çevre, şöhret gibi şeyler olmaksızın da insanın erdemli yaşayabileceğini, ancak akıl olmadan mutluluğunun olanaksız olduğunu öne sürmektedir. Aristoteles’in sözü aşağıdakilerden hangisine uygunluk gösterir?
A)Yaşamanın amacı mutlu olmaktır
B)Erdemsiz yaşam yaşamaya değmez
C)Erdem, insanın iş ve eylemleri ile sağlanabilir
D)Erdemli yaşam zenginlikle değil doğru düşünme ile olanaklıdır
E)Şöhret olmak mutluluk sağlar.
3)”Mademki insanoğlu dünyaya atılmıştır,kendi başına bırakılmıştır,öyleyse yaptıklarından sorumludur.Nitekim o,kendini nasıl kurarsa öyle olacaktır.
Tasarılarına,seçimlerine,eylemlerine göre varlığına bir öz kazandıracaktır.Edemleriyle kendini erçekleştirecektir.Gerçekleştirmelidir de.” Sarter’ın görüşleri ile uyuşmayan yargı aşgıdakilerden hangisidir?
A)İnsan dünyaya atılmış bir varlıktır.
B)İnsan hertürlü eylemlerinden sorumludur.
C)İnsan seçimleriyle kendisini yaratır.
D)İnsanda varoluş özden önce gelir.
E)İnsan’ın degiştirilemez bir alın yazısı vardır.
4)Henri Bergson’a göre ; temelinde sevginin bulundugu ve tüm insanlıgı kucaklayan evrensel bir ahlak vardır ve olmalıdır. Bu anlayış aşagıdaki felsefe sistemlerinden hangisinin ahlaki görüşüne uygundur?
A)Septisizm B)Nihilizm
C)Pragmatizm D)Tasavvuf
E)Relativizm
5- Bu ahlak türü,bireylerin herhangi bir toplumsal ya da dinsel ahlak sistemine bağlı olmaksızın,kendileriyle olan ilişkilerinde söz konusu olan ahlaktır. Yukarıda sözü edilen ahlak türü asagıdakilerden hangisidir?
A)Dini ahlak B)Bireysel ahlak
C)Toplumsal ahlak D)Evrensel ahlak
E)Dogaya uygun ahlak
6-Yasam güvenceli degildir.Hiçbir ulusal zenginlik,hiçbir kişisel güven duygusu yasamın kökten belirsizligini ortan kaldıramaz.Yasamın korkulu bir işkence haline gelmesinin nedeni de budur. Buna göre yasamla ilgili olarak asagıdakilerden hangisine ulasılamaz?
A)Güven duygusunun gücü bile yasamın karsısında aciz kalır.
B)Yasamsal korkuların kaynagı,yasamın belirsizligidir.
C)Yasamla ilgili belirsizlikler ortadan kalkmadan insan korkularından kurtulamaz.
D)Yasamı korkulu yapan şey güvensizliktir.
E)Güçlü olanlar ancak güvenli olabilirler.
7-Ümit kötülüklerin en kötüsüdür.Çünkü işkenceyi uzatır.
Anlatılmak istenen yargı asagıdakilerden hangisidir?
A)Ümit,ümit edilen iyi oldugunda yararlıdır.
B)Yasamdan ümit kesildiginde yasam anlamsızlasır.
C)Birseyi belirlemek yada onun için mücadele etmek mutsuzluguda beraberinde getirir.
Ƞ D)Her yasam ve yasam süresinin uzatılması işkencedir.
E)Ümit beklentiyi artırır,yasamın oldugu gibi algılanmasını engeller.
8-Egoist ahlak ögretsine göre genel-gecer olan bir iyi oldugu için insanlar herseyi iyi istemezler.Onlar,”ben onu arzu etɴigim için o iyidir.”görüşünden hareket ederler.Asagıdakilerden hangisi egoist ahlak mantıgına uygun bir yargıdır?
A)En iyi olan en cok arzu edilendir
B)En cok arzu edilen en iyidir
C)Genel bir iyi anlayısı aynı davranısa sevk eder
D)İyiler bütün istekleri harekete gecirir
E)Arzu edilen iyi sanılandır
9-İnsan kendisini reddettigi zaman,hayatı reddediyor demektir.İnsan kendisini sucladıgında,hayatı suclamaktadır aslında.Buna göre insan yasamı hakkında ulasılabilecek en uygun yargı asgıdakilerden hangisidir?
A)İnsan,yasamın anlamını arastırmalıdır.
B)İnsan,sucluluk duygusundan kurtulmalıdır.
C)İnsanın kendisini suclaması kişiligini zayıflatır.
D)İnsan ve yasamı bir bütündür.
E)Yasam reddedilmeyecek kadar güzeldir
10-Sartre,insanın mutlak bir dogası olmadıgını söylüyordu.Kendimizi yaratan kendimizdik.Bu anlamda insanı kendisinden başka,bağlayan bir güçten söz edilemez. Sartre’ın sözü aşğıdakilerden hangisins destekler?
A)İnsan her şeyin ölçüsüdür.
B)İnsan seçimleri ile kendisini var eder.
C)Hiçbir şey var değildir.
D)Evrensel bir ahlak yasası vardır.
E)İnsan doğal düzene uyum sağlamalıdır.
11-Ortak vicdan,düşünce ya da kanaatlerin olmadığı bir toplumda kural ya da ahlaktan söz edilemez.Ahlak,insanı insana;insanı topluma bağlayan yegane ortak bağdır. Bu söz aşğıdakilerden hangisini destekler?
A)Ortak yaşamı gerçekleştiren vicdandır.
B)Vicdanın belirleyicisi toplumsal yaşamdır.
C)Ahlakın belirleyicisi insanların ortak çıkarlarıdır.
D)Kuralların olmadığı ortamlarda insan vicdanını dinleyemez.
E)İnsanın mutluluğu belli kurallarla sağlanabilir.
12-Başkalarının kurallarına uymak,insanın kendisini yönetmesinden çok,hem de çok daha kolaydır.Ancak kendi kurallarına uymayan insan başkaları tarafından yönetilmek zorunda kalır. Bu söz aşağıdakilerden hangisini desteklemez?
A)İnsan,kolay olan varken zor olanı tercih etmemelidir.
B)İnsan,kendisinden uzaklaştıkça başkalarına boyun eğer.
C)Her insanın kendisine ait yaşamsal kuralları olmalıdır.
D)İnsanın kendi kendisini yönetmesi zordur.
E)Yaşamın zorluklarından kaçmak insanın kendisinden kaçmasıdır.
13-İnsanın mutlu olup olmaması,sahip olduğu mal ve altın miktarına bağlı değildir.Mutluluk veya sefillik insanı ruhundadır.Bilge kişi,her yerde kendini evinde hisseder.Soylu bir ruha bütün evren yuvadır.Demokritos’a ait bu söz aşağıdakilerden hangisiyle uygunluk gösterir?
A)Mutlu olmayı her şeye sahip olma isteği belirler.
B)Mutlu olmak,isteklerin sınırlılığı ve istem biçimimizle ilgilidir.
C)Mutsuz yaşam yoksul yaşamdır.
D)Soylu insanlar soylu bir ruha sahiptir.
E)Mutluluk soylu aileden gelmekle sağlanabilir.
14-“Evrende,ya da evrenin dışında mutlak olarak iyi diye adlandırılabilecek tek bir şey vardır:O da iyi niyettir.O halde iyi niyetten ve ödev duygusundan doğan eylemler,sonuçları ne olursa olsun ahlakça önemli ve değerli eylemlerdir.” Kant’ın bu sözüne göre bir eylemin ahlaksal anlamda değerli kılan aşağıdakilerden hangisidir?
A)Toplum açısından değerliliği.
B)Sonucunun yararlılığı.
C)İyi niyetten kaynaklanmış olması.
D)Aklın seçimiyle gerçekleşmesi.
E)Bireyciliği temel alması.
15-Bir şeyi yapma veya yapmama kararı,tercihlerin teraziye konulmasıdır;hep kararlar vermesi gereken insanın,aynı anda acı ve zevk uyandıran etkinliğidir.Ancak karar vermek yeğlemektir,yeğlemek de bilmektir.Yanda ki belirtilen düşünceye en uygun gelen yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Bir kararın anlamlılığı ve değeri, kararın bilinçli bir tercihe dayanmasına bağlıdır.
B)Yaşamın ve koşulların değişkenliği karar vermeyi zorlaştırır.
C)İnsan, her türlü kararında haz ve yararı temele alır.
D)Bilmek, sadece bir konuda ileri sürülmüş iddiadan başka bir şey değildir.
E)Hangi hazzın daha değerli olduğu konusunda bilinç çaresiz kalır.
16)”Bir zorunlu uyakla şiirdeki uyağı sürdürmek zorunda kalan şair gibi, insan da genellikle kendi seçimi olmayan bir çevre ve an içinde bir şeyler yapmak zorunda kalır. Bir arada var olmak uğruna, bu dünyada yaşamaya zorlanmıştır.” Sartre’ın bu sözünden aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A)Seçim yapma, sadece seçme hakkına sahip olan insanlara aittir.
B)Çevre ile uyumlu olmak, insanın doğasında vardır.
C)Çevresel zorlamaların varlığı insanın ahlaklı olmasını sağlar.
D)insan doğasında uyumsuzluğu, olumlu yönlendirmelerle kontrol edilir.
E)İnsan kendi seçimi olmayan bir dünyada seçimleriyle özgürleşebilir.
17)İnsan erdemli olmasını temelinin bilgiye dayandıgını söyleyen Sokrates,kimsenin bilerek kötülük yapmayacagını savunur.Bir insanın iyiyi yapmamasının temel nedenide bilgisizliktir.Bilgisizlik,iyiyi kötüden ayıramamak ve degreli olan şeyler konusunda yanlış kanılara sahip olmaktır.
O halde sokratese göre iyinin ölçütü nedir?
A)Toplumsal faydadır. B)Sevgidir.
C)İnançtır. D)Sezgidir. E)Bilgidir.
18)Kant, ahlak yasasından ve onun kaynağından söz ederken, insanın vicdanından söz etmektedir. Ona göre, vicdanımızın bize söylediği şeyi kanıtlayamayız ama biliriz. Kant’ın ahlak ile vurgulamak istediği düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A)Bireyin ahlaki eylemlerini belirleyen vicdandır.
B)Ahlak anlayışı bilinçle ilgilidir, vicdandan bağımsızdır.
C)Yaşanan ve bilinen ahlakı ifadede düşünceler yetersiz kalır.
D)Ahlaki eylemlerin kaynağında inanç vardır.
E)Yarar sağlamayan eylem, ahlaki olamaz
19)Kant’a göre ahlaksal olarak doğru bir davranışı belirleyen şey iyi niyettir, eylemin sonucu değildir. Bu yüzden Kant’ın ahlakına niyet ahlakide denir. Ahlaki eylemin doğruluk ölçütü olarak niyeti kabul ettiğimizde, aşağıdaki davranışlardan hangisi yanlış olarak kabul edilebilir?
A)Bilmeden bir arkadaşımızın yaralanmasına neden olmak
B)Kardeşimiz için fedakârlık yapmak
C)Müşteri kaybetmemek için, alıcılara dürüst davranmak
D)Savaş anındaki olağanüstü korkumuzu yenmeye çalışmak
E)Kurtarmaya çalıştığımız yaralının ölümüne sebep olmak
20)Yaşam, ne yapıyorsak odur. Yaşam kendimizi bulduğumuz koşullar içinde bir şeyler yapmaktır. Buna göre yaşamla ilgili olarak öncelikle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A)Yaşam, bir kendini bulma uğraşıdır.
B)Yaşam, koşulların getirdiği zorlamalardan kurtulma çabasıdır
C)Yaşam, yaşanılan andaki yapılanlarla sınırlıdır.
D)Yaşam, yapılan eylemleri gelecekte de haklı çıkarma çabasıdır.
E)Yaşam, yaptıklarımızdan ve yaşadıklarımızdan pişman olmamakla anlam kazanır
21)Aşagıdaki kavram çiftlerinden hangi ikisi ahlak felsefesinin temel kavramları arasında yer almaz?
A)İyi-kötü B)Gerçeklik-güzellik
C)Özgürlük-erdem D)Sorumluluk-vicdan
E)Ahlaki karar-ahlaki eylem
22)-Ahlak,dünyanın bir parçasıdır.
-Ahlak,dogaüstü bir varlıktan gönderilmiştir.
-Ahlak insan zihninin bir ürünüdür.
Yukarıda verilen ahlakla ilgili cevaplar aşagıdaki soruların hangisiyle ençok ilgilidir?
A)Ahlak mutlak mı,evrensel midir?
B)Ahlakın kaynagı nedir?
C)Neye karşılık ahlaklı olunmalıdır?
D)Ahlaki eylemin özellikleri nelerdir?
E)Ahlak ile hukuk arasındaki ilişki nedir?
23)Sokrat’a göre,insanlara tüm eylemlerinde yol gösterecek objektif bir ahlak yasası vardır. Aşagıdakilerden hangisi bu görüşle çelişir?
A)Kişi,kendi arzu ve çıkarlarına göre nasıl istiyorsa öyle davranamaz.
B)İnsan eylemlerini belirleyen genel ve nesnel degerler normlardır.
C)İnsan,tüm eylemlerini kendi dışındaki degerlere uydurmalıdır.
D)Ahlak yasasının kaynagı bir birey olarak insandır.
E)Ahlaki karar kişisel istek ve duygulara göre verilemez.
24)”Kendi üstümde bir dogru,kendisine yönelmem gereken bir yasa tanımıyorum.”diyen bir düşünür hangisini savunmaktadır?
A)Evrensel bir ahlaksal eylem yoktur.
B)Eylemlerin amacı haz olmalıdır.
C)Eylemlerin amacı iyiye yönelik olmalıdır.
D)Evrensel bir ahlak yasası vardır.
E)Evrensel ahlaka bilgelikle ulaşılır.
25) 1-İnsan eylemlerinde özgür müdür?
2-Güzelin ölçütü nedir?
3-İdeal bir düzen insan için mümkün müdür?
4-Kişi vicdanı karşısında evrensel bir yasa varmıdır?
Numaralandırılmış cümlelerden hangileri,ahlak felsefesine ait sorulardan degildir?
A)Yanlız C)Yalnız-4 E) 2 ve 3
B)Yanlız-3 D) 1ve 3
26)Toplumun saygın ve demokratik olarak gördüğü kurumlardaki bozulmalar, kamuoyunu böyle görülmeyen kurumlardaki bozulmalardan daha çok rahatsız eder. Bu durumun temelinde yatan düşünce hangisidir?
A)Kötü olmazsa iyinin değeri bilinmez
B)Saygınlık göreceli bir kavramdır
C)En iyinin bozulması en kötüdür
D)İyi,zamanla değişen bir kavramdır
E)Kurumlar toplumun güvencesidir
27)Sokrates’e göre ahlaksal eylemin amacı “mutluluk”,kaynagı ise”bilgidir.” Ona göre kimse bile bile kötülük yapmaz. Sokrates’e göre kötülügün kaynagı hangisidir?
A)Ahlaksal kurallar B)Bireysel hazlar
C)Bilgi sahibi olmama D)Gereginden fazla bilgi sahibi olma
E)Kişisel düşünce ve çıkarlar
28)Epikuros için en temel amaç mutluluk, en yüksek erdem ise bilgidir. Bedensel hazların peşinde koşanların hiç de mutlu olmayacaklarını söyler. Ancak arzular ve hazlar üzerinde durmuş olması, onun zaman içinde “hedonist” olarak anlaşılmasına yol açmıştır. Bu yüzden epikurosçu mutluluk ahlakına hedonizm denir.
Bu göre mutlu olmak isteyen biri ne yapmalıdır?
A)bedensel hazların peşine takılmalı
B) maddi hazları manevi hazlara tercih etmeli
C)bilgece bir yaşam sürdürmeli
D)hazzın kalıcı olanını değil, anlık olanını seçmeli
E)maddi veya manevi her türlü hazdan uzak durmalı
1.İ.Kant,bireyin ahlaklı biçimde davranıp davranmadığını bilmek için,onun eyleminin gerisinde yatan ilkenin ne olduğunu bilmek gerektiğini düşünür.Örneğin ;benim yoksullara yardım etmem önemlidir.Fakat daha da önemli olan benim yoksullara niçin yardım ettiğimdir.Acıma hissimden,korkudan,iyi insan desinler diye ya da başka bir şekilde karşılık göreceğim inancıyla yardım ediyorsam benim eylemim ahlaki olmayabilir.
İ.Kant’ın bu görüşüne göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Ahlaki eylemler bilinçli ve özgür seçimlere dayalı gerçekleşir
B)Ahlaki eylemlerin niteliğinin ölçütü,eyleme karar verdirten ilkedir
C)Ahlaki eylemler birtakım sorumlulukları da beraberinde getirir
D)İnsanlar doğuştan bazı temel ahlaki değerlere sahiptirler
E)Ahlaki eylemler bilgiyle temellendirilirse anlam kazanır
2.Erdemli davranış,iki aşırı uç arasında orta yoldur.Örneğin;cömertlik,savurganlıkla-cimrilik,cesaret,korkaklıkla-gözü karalık arasında bulunan bir orta yoldur.Erdemli insan bu orta yola uygun davranan insandır.Ancak orta yol her insan için aynı değildir;bu her insanın kendi durumuna ve içinde bulunduğu koşula göre belirlenebilir.Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Erdem,bilgiyle temellendirilirse insan mutlu olur.
B)Toplumun değer ve normlarına uygun olan davranışlar iyidir.
C)Erdem eğitim yoluyla kazanılır.
D)Erdemli davranış ölçülü olup,bireylerin durumuna göre değişir
E)Erdemli olmak insanın kendisini tanımasına ve akılcı davranmasına bağlıdır.
3.Platon’a göre erdem bilgidir.İnsanı mutluluğa götürecek tek güç erdemin gücüdür.Erdem de bilgelikte anlatımı bulur,bilgelikle belirginleşir.Bilgeliğe,ideaların bilgesine akıl yoluyla ulaşılarak ahlaki eylemlere temel yapmak gerekir.Felsefe,insanı bilgeliğe götürecek tek yoldur.
Platon’a göre insanın mutlu olmasının koşulu nedir?
A)İyi ideasının bilgisine sahip olmaktır.
B)Acıdan uzaklaşıp hazza yönelmektir.
C)Doğaya uygun yaşamaktır.
D)Aşırılıklardan kaçınıp ölçülü olmaktır
E)Sezgilerine uygun davranmaktır
4.T.Hobbes’a göre insan doğası gereği bencil bir varlıktır.Başkalarını dikkate almaz,kendi iyiliğini düşünür,kendi çıkarlarını korumak için çalışır ve bu yüzden başkalarıyla çatışma durumuna girer.Ahlaklı davranış,bu çatışmaları önlemek için bir araçtır.Herkesin üzerinde üzerin de uzlaşabileceği bir ahlak anlayışı olamaz.T.Hobbes’a göre ahlakın amacı aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir?
A)Bireylerin erdemli olmasını sağlamak
B)Bireyin çıkarlarına uygun olanı gerçekleştirmek
C)Bireylerin doğaya uygun yaşamasını sağlamak
D)Bireylerin özgür olmasını sağlamak
E)Bireylere evrensel ahlak yasalarını benimsetmek
5.Sokrates’e göre bilgi,bütün ahlaki davranışların kaynağıdır.Bilgi;insanı,doğru davranışa,dolayısıyla mutluluğa,bilgisizlik;insani yanlış davranışa,dolayısıyla mutsuzluğa götürür.Onun için Sokrates “Kendini bil.” der.Sokrates’in bu görüşüne göre ahlak anlayışının temelinde aşağıdakilerden hangisi yer alır?
A)Aşırılıklardan kaçınıp ölçülü olma
B)Acıdan uzaklaşıp hazza yönelme
C)Doğru bilgilere sahip olma,
D)Sahip olduklarıyla yetinme
E)Özgürlüğü esas alma
6.Farabi’ye göre akıl,iyi ile kötüyü ayırt edebilir.Bilgi ahlaktan üstündür .Eğer başka türlü olsaydı,ahlaki davranışlarımızın iyi ya da kötü olduğu konusunda karar veremezdik. İnsan,düşünerek özgürleşir.Özgür iradesiyle de iyi olanı seçer.İyiye,yalnızca iyi olduğu için ulaşmak en büyük mutluluktur.Farabi’nin bu görüşüne göre ahlaki davranışın temelini aşağıdakilerden hangisine dayanmaktadır?
A)Sahip olduklarıyla yetinme
B)Ölçülü olma
C)Hoşgörülü olma
A)Acıdan uzaklaşıp hazza yönelmek
E)İyi niyetli olup çıkar duygusundan uzak olma
7.Epikuros’a göre yaşamın amacı mutluluktur;yaşamdan haz alabilmektir.Haz,en iyidir.Ancak, bu haz duyusal bir haz olmayıp bedenin acılardan uzak olması,ruhun sükünete kavuşmasıdır.Bu nedenle ruhsal hazları bedensel hazlardan üstün tutmak gerekir.Epikuros bu görüşleriyle mutluluk konusunda insanlara aşağıdakilerden hangisini önermektedir?
A)Mutluluğu manevi hazlarda aramayı
B)Kendi kişisel planlarını öne çıkarmayı
C)Acı çekerek yaşamayı
D)Toplumdaki değer ve normları reddedip özgür yaşamayı
E)Teknoloji ürünlerini reddetmeyi
8.İnsan adeta rüzgarın önündeki yaprak gibidir.Nasıl ki rüzgar yaprağı istediği tarafa sürüklerse ,insanın karar ve eylemleri de içinde bulunduğu duruma göre belirlenir.İnsanların iradelerini,isteklerini ve eylemlerini belirleyen koşullardır.
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)İnsan ahlaki eylemlerinde özgürdür
B)Kişi vicdanı karşısında evrensel ahlak yasaları olanaklı değildir
C)Bireylerden beklenen ahlaka uygun davranmaktadır
D)Birey zaman içinde özgür bir varlık haline gelir
E)İnsan,ahlaki eylem ve karalarında özgür değildir
9.İ.Kant’a göre ahlaki eylemlerin amacı mutluluk olamaz.Çünkü mutluluk değişken ve subjektif bir durumdur.Ona göre ahlaki eylemler herkes için aynı kalan,değişmeyen bir şeyle temellendirilmelidir.Buda iyiyi isteme iyi niyetli olmadır.Bu bir ödevdir.Bir eylem;bir eğilim ya da bir beklentiden dolayı değil de bir ödev duygusuyla gerçekleştirilmişse ahlaki bir eylem olabilir.
İ.Kant’ın bu görüşüne göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Herkes için geçerli olan evrensel ahlak yasaları yoktur
B)İnsan bilerek kötülük yapmaz;kötülük bilgisizlikten kaynaklanır
C)Yarar sağlayan eylemler iyi,sağlamayan kötüdür
D)İti niyet esasına dayanan ödev duygusuyla yapılan davranışlar ahlakidir
E)Bireyin çıkarlarına uygun olan her eylem ahlakidir
10.Yarar ahlakını benimseyen J.S.Mill’e göre bir eylemi iyi yapan;kişiyi mutlu kılması,kötü yapan ise tersine kişiyi mutsuz kılmasıdır.J.S.Mill’in bu düşüncesine göre aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A)Bir eylemin değerini o eylemin sonucu belirler
B)Önemli olan eylem değil,eylemin yapılmasını sağlayan niyettir
C)Bilgiyle temellendirilmiş erdem mutluluktur
D)Haz veren eylemler iyi,acı veren eylemler kötüdür
E)Bireyin eylemlerinde ölçülü olması mutluluktur
11.Hayvanların,çocukların,delilerin davranışlarını veya eylemlerini ahlaki olarak yargılanabilir davranış veya eylemler olarak göremeyiz.Çünkü hayvan davranışlarının;içgüdülerine dayandığını,çocukların ve delilerin davranışlarının bilinçli olmadığını,henüz iyi veya kötünün ne olduğunun bilgisine veya bilincine sahip olmadıklarını biliriz.Buna göre,bir davranışın ahlaki olarak değerlendirilmesinin koşulu aşağıdaki yargılardan hangisinde belirtilmiştir?
A)Kısıtlamalara konu olmaması
B)Toplumun değer ve normlarına uygun olması
C)Bireylerin gereksinimlerini karşılamaya yönelik olması
D)Bilinçli ve istemli olarak gerçekleştirilmesi
E)Bireyin çıkarlarına uygun olması
12.Haz ahlakına göre;ahlaki eylemlerin amacı hazdırYarar ahlakına göre;ahlaki eylemler bireye sağladığı yarar ölçüsünde geçerlidir.Egoizm(bencillik)ahlakına göre bireyin çıkarlarına uygun olan eylemler iyidir.Anarşizme göre ahlak uydurulmuş bir takım kurallar yığınıdır.Bu görüşlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)İnsan ahlaki eylemlerinde özgür değildir
B)Tanrı varsa,insan ahlaki eylemlerinde özgür değildir
C)İnsan tutkularından sıyrılıp akla uygun yaşadığında mutlu olur
D)Önemli olan eylem değil eylemi doğuran niyettir
E)Kişi vicdanı karşısında evrensel ahlak yasaları yoktur
13.Sokrates bilgilerimizin doğuştan geldiğini öne süren ilk filozoftur.İnsanı mutlu kılan iyi davranışlardır.Mutluluğu da ”kendini bil” sözüyle açıklamıştır. Bilgi ve erdem Sokrates te çok önemlidir.Bilgili kişi,özellikle kendini bilen kişi,kötülükten kaçınır ve iyi olana yönelir.Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)İnsan acıdan uzaklaşıp hazza yönelerek mutlu olur
B)İnsan mutluluğa kendisi
için yararlı olanı gerçekleştirerek ulaşır
C)Evrensel ahlak yasalarına uyan insan mutlu olur
D)İnsan kendini tanıyarak mutluluğa ulaşır
E)İnsan aşırılıklardan kaçınıp ölçülü olduğu zaman mutlu oplur
14.Stoacı düşünür Epiktetos’a göre “gücünü aşan rolü üzerine alırsan bu rolü iyi oynayamadığın gibi,yapabileceğin rolü de bırakmış olursun.” Epiktetos bu sözüyle bu stoa ahlakının hangi ilkesini vurgulamaktadır?
A)Elinde olanı ve olmayanı bilmek ve ona göre davranmak
B)Doğaya uygun yaşamak
C)Acı ve üzüntüye göğüs gerip sabırla katlanmak
D)Tutkularından arınıp ruhsal dinginliğe erişmek
E)İsteklerinde ölçülüolmak
15.İnsan doğuştan ne iyi ne kötüdür.Ne başarılı ne de başarısızdır.Ne dürüsttür ne de yalancıdır.O kendi özüne kendi özgür iradesiyle yaptığı seçimleri ve eylemleriyle belirler.J.P.Sartre ın bu görüşleriyle aşağıdaki yargılardan hangisi çelişir?
A)İnsan kendisini nasıl yapıyorsa odur
B)İnsanın onuru seçme özgürlüğüdür
C)İnsanın önceden belirlenmiş bir kaderi yoktur
D)İnsan kişilik özelliklerini yaşantılar yoluyla kazanır
E)İnsanın varoluşu özünden önce gelir
16.Sterner’e göre ahlaki değerler birer soyutlamadır.Ben en yüksek değerdir ve bireyin kendisi dışında hiçbirşeye ve hiçbir kimseye karşı sorumluluk duyması gerekmez.İnsanların benimsedikleri bütün inançlar,değerler ve felsefeler yanlış ve saçmadır.Bireysel iradenin üstünde hiçbir şey olamayacağını belirtir. Stirnernir’in bu düşüncesine göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)İnsanların benimsedikleri ortak değerler vardır
B)İnsan kendi özgür iradesiyle yaptığı seçimlerle varlığını gerçekleştirir
C)Kişi vicdanı karşısında evrensel ahlak yasalarının varlığından söz edilemez
D)Hazzı aramak,acıdan kaçmak,yaşamın en önemli yasasıdır
E)Bireylerin uymak zorunda oldukları ahlak kuralları toplumsal bilinçte kendiliğinden oluşur ve yaptırım gücü kazanır
17.Özgürlük kişinin başkalarına zarar vermeden,dilediğini ve düşündüğünü yapabilmesidir.İnsanın doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez ve devredilmez en doğal haktır.Haklar özgürlükleri sağlamak için hukukun kişilere tanıdığı yetkilerdir.Örneğin bireylere seçme ve seçilme hakkı tanınmadan,seçme ve seçilme özgürlüğü olmaz.Buna göre seçme ve seçilme hakkının temelinde seçme ve seçilme özgürlüğünü sağlama düşüncesi yer almaktadır.Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktadır?
A)Toplumsal yaşamda bireylerin özgür olup diledikleri gibi davranmaları toplumsal çözülmeye yol açar
B)Felsefe insanların özgürleşmesini sağlar
C)İnsanlar özgürlüklerini mücadele ederek kazanırlar hak ve özgürlükler birbirinden tamamen farklıdır
E)Özgürlük,hakların temelinde yer alır ve bütün insanları kapsar.
18.J.Bentham’a göre ahlaki eylemlerin tek amacı ;yarar sağlamak ve hazzı aramak olmalıdır.İnsan eylemlerini değerli kılan ölçüt,sağladığı yarardır.Bir eylemin iyi yada kötü sayılması ,o eylemin vereceği sonuçlara bağlıdır.Yararlı olan eylemler iyi ,yararlı olmayanlar kötüdür.J.Bentham’a göre ahlakın amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ruhu tutkularından arındırmak
B)Pratikte(uygulamada)insanın işine yaramak
C)Sahip olduklarıyla yetinmeyi öğrenmek
D)Acıdan uzaklaştırıp hazza yöneltmek
E)Bireyin özgürlüğünü sağlamak
19) Çocugunun daha iyi yetişmesini isteyen bir veli,çocuguna aşırı ilgi gösterip onun şimarmasına yol açmışsa,velinin yaptıgı bu eylem ne kadar iyi bir amaçtan kaynaklanmış olursa olsun ahlaki bakımdan degerli bir eylem sayılamaz. Buna göre bir eylemin ahlaki degerini ne belirler?
A)Eylemde bulunanın niyeti
B)Eylemin gerçekleştigi sosyal ortam
C)Eylemin sonucu
D)Eylemin ahlaki ilkelere uygunlugu
E)Eylemin ödev ilkesine baglılıgı
20) -Ahlaksal eylemlerin yöneldigi bir amaç varmıdır?
- Sorumluluk ve eylem nedir?
-Ahlaksal yargıların niteligi nedir?
-İnsan niçin sorumludur?
-Ahlak ve ahlaksal degerler insanın sadece iç dünyasıylamı ilgilidir?
Bu gibi soruları felsefenin hangi alanı sorar?
A)Ontoloji B)Epistemoloji
C)Askiyoloji D)Etik
E)Estetik
21)Ahlaki yaşamımızda,sezgisel anlayış en yüksek kavrayışlar için zorunludur.Sadece kurallara mekanik bir biçimde uyma ya da kalıplara öykünme bizi uzaga götürmez.Yaşama sanatı,eski rollerin bir provası degildir. Bu görüşü benimseyen bir kişinin hangisini reddetmesi beklenir?
A)Etik yasamın varlıgını
B)Sezgisel kavrayışlrın önemi
C)Yaşama sanatının varlıgını
D)Kuralların zamanla değiştiğini
E)Evrensel ahlak yasasının varlıgını
22)İyiyi isteyen,iyinin ne oldugunu bilenden daha güvendedir.Çünkü,ilki hata yapsada hep hoşgürüyle karşılanır,ikincinin hataları ise çogu kez affedilmez.
İyinin ne oldugunu bilenin hatalarını hoşgörüyle karşılnmayışı hangisine baglanabilir?
A)Hata yapabilecegini kabullenmesine
B)Vicdanının rahatlatmaya çalışmasına
C)Yanlışı bile bile yapıyor olmasına
D)Başkalarının sorumlulugunu üstlenmesine
E)Toplumsal degerleri önemsemesine
23)Bir düşünüre göre,ahlaki degerler dogruyu ya da yanlışı,bireylerin kanılarından bagımsız olarak belirler.Örnegin”öldürmek kötüdür.”Yargısı,tıpkı”üçgenin iç açıları toplamı 180’dir.”yargısı gibi,dogrulugu insanlıgın duygu ve egilimlerine göre degişmeyen bir yargıdır. Bu düşünür,ahlak degerlerinde hangi özelligin bulundugunu öne sürmektedir?
A)Erdemli yasamanın bir aracı olma
B)Tanımlanamaz bir nitelikte olma
C)Zamanla değişme
D)Nesnel olma
E)İnsanlar arasındaki ilişkileri yönlendirme
24- Spinoza, "İnsan, bir şeyi iyi olduğu için arzu etmez; o şeyi insan arzu ettiği için iyidir." demiştir.Bu sözün, ahlâkî sonu* hangisi olabilir?
A) İyi, kişiler değerdir.
B) İyi, kişiye ve topluma göre değişen, göreceli bir değerdir.
C) Evrensel bir ahlâk yasası vardır.
D) Ahlâkî değerler genel-geçerdir.
E) Tüm insanlığın değer verdiği eylem ve nesneler vardır.
25-. Aşağıdakilerden hangisi, ahlâk felsefesi (etik) nin sorduğu sorulardan biri değildir?
A) İnsan, eylemlerinde özgür müdür?
B) İnsanın doğası ahlâklı olmasına uygun mudur?
C} İlkel toplumlarda ahlâk kuralları nasıldır?
D) Tüm insanların ortaklaşa benimseyecekleri evrensel ahiâk yasası var mıdır?
E) İnsan niçin sorumludur?
1)Stoacılık temelde bir ahlak felsefesidir.Amacı mutluluğa varmaktır.Ancak izlediği yol,diğer mutluluk anlayışlarından farklıdır.Onlara göre;doğru seçen,sabırla katlanan,en ölçülü ve en adeletli bölüştüren doğadır.Stoacılara göre,mutlu olmanın koşulu aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A)Bedensel acılardan uzaklaşıp ruhsal dinginliğe ulaşmasına
B)Yapmakta yükümlü olduğunu hissettiği ödevlerini yapmasına
C)Karar verirken,hiçbir baskı altında kalmadan özgürce seçimler yapmasına
D)Eylemlerini bilgiyle temellendirmesine
E)Doğaya uygun yaşaması ve doğa yasalarına uymasına
2.Tasavvufa göre gerçekten var olan tek töz Tanrı’dır.Herşey Tanrı’nın bir görüntüsü kendini açığa vuruş biçimidir.İnsan bu zorunluluğu gören,kendisindeki tanrısal özü kavrayan tek varlık olduğundan değerlidir ve insanı sevmek Tanrı’yı sevmek demektir.Tasavvuf düşüncesine göre evrensel ahlak yasaları için aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru değildir?
A)İnsan Tanrısal öz taşıdığından ayrım yapılmadan sevilmelidir
B)Her şey Tanrı’nın görünümü olduğundan her şey iyidir
C)Evrensel ahlak yasalarının kaynağı toplumdur
D)Tanrı ahlakın kaynağı değil,kendisidir.
E)İnsan yaşamının anlamı ve amacı Tanrı’ya ulaşmaktır
3.F.Nietzsche,klasik Avrupa kültürü ve ahlakını eleştirerek üstün insan ahlakını kurmak ister.Özgür ve yaratıcı insan,gerçekliğe,çağında ve çevresinde geçerli olan ahlakın gözlükleriyle bakmaz,iyinin ve kötünün önüne geçer.”tanrı öldü,şimdi üstün insanı yaratalım.”derken tüm değerlere ve ahlak anlayışına karşı savaş açmıştır.F.Nietzsche bu düşünceleriyle aşağıdaki ahlak anlayışlarından hangisinin savunucusudur?
A)Bencilik ahlakı B)Nihilizm ahlakı
C)Yarar ahlakı D)Sezgi ahlakı E)Haz ahlakı
4.Xsentinus’a göre;Rüzgarın yönünü değiştiremediğin zaman yelkenlerini rüzgara göre ayarla.Çünkü dünya karşılaştığın fırtınalarla değil,gemiyi limana getirip getiremediğinle ilgilenir.;Xsentinus’un bu düşüncesine uygun olan yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A)İnsanın sahip olduklarıyla yetinmesi mutlu olmasını sağlar
B)Ahlaki eylemlerin yöneldiği bir amaç olmalıdır
C)Önemli olan eylem değil,eylemlerin sonuçlarıdır
D)Bireyin tutkularının esiri olmayıp bilgili olması erdemdir
E)bireyin doğaya uygun yaşaması mutluluktur.
5.“Her türlü hastalık ve ölüm doğaldır. Bunlara karşın kayıtsız kalmak ve sabırla katlanmak gerekir. Toplumda her türlü kıskançlıklar, öldürmeler kötülükler, savaşlar iğrenilmesi gereken şeylerdir. Doğa düzenini tanıyan, doğru düşünen insan, asla yanılmaz ve bütün bedensel isteklerin üstesinden gelebilir. İnsan doğadan gelen her şeye boyun eğmeli ve insandan gelen şeylere de karşı koymalıdır”.Stoacı düşünceye ait bu parçadan, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A)Mutluluk doğaya uygun davranmakla sağlanabilir.
B)Mutlu olmak isteyen istediklerini kontrol altına almalıdır.
C)İnsan kaderin yazgısı dışına çıkamaz
D)Doğru eylem aklın seçimi ile gerçekleşebilir.
E)İnsan, başına gelecekleri önceden bilmeli ve ona razı olmalıdır.
6.Bir kimse eylemlerini kendi tercihi ve aklın seçimi sonucu gerçekleştirmiyorsa bu eylem ahlaki sayılmaz. Ancak ahlaklılık sadece seçmeyi değil seçimlerin sonucunu da üstlenmeyi gerektirir.Bu parçada ahlaki eylemlerin hangi özelliğinden söz edilmektedir?
A)Toplumsal yaşayışa ters düşmemesi
B)Faydacı bir düşünce içermesi
C)Özgürlük ve sorumluluk gerektirmesi
D)Zaman ve kültür farklılığı göstermesi
E)bilgiden öte eylemle ilgili olması.
7.Bir kimse eylemlerini kendi tercihi ve aklının seçimi sonucu gerçekleştiremiyorsa bu ahlaki sayılmaz.Ancak ahlaklılık sadece seçmeyi değil,seçimlerin sonucunu da üstlenmeyi gerektirir.Bu parçada ahlaki eylemlerin hangi özelliğinden söz edilmektedir?
A)Toplumsal yaşayışa ters düşmesi
B)Faydacı bir düşünce içermesi
C)Özgürlük ve sorumluluk gerektirmesi
D)Zaman ve kültür farklılığı göstermesi
E)Bilgiden öte,eylemle ilgili olması
8.Descartes’e göre insanın özgürlüğü,Tanrı sayesindedir.Özgürlük,Tanrının insana bir hediyesidir.Spinoza’ya göre,elma nasıl kırmızı rengin nedeni ise Tanrı da evrenin dolayısıyla özgürlüğün nedenidir.Sartre ise ne Descartes nede Spinoza gibi düşünür.Ona göre insanın özgürlüğü kendi elindedir.Bu parçada ahlak felsefesinin hangi problemi tartışılmaktadır?
A)Ahlaki eylemin amacı
B)Ahlak yargılarının özellikleri
C)Evrensel ahlak yasasının olup olmadığı
D)Bireyin özgür olup olmadığı
E)Vicdanın kaynağı ve işlevinin ne olduğu
9.Hobbes’a göre iyi diye bir şey yoktur,bize uygun gelen iyidir.Eylemlerin doğruluğunu sonuçlar ve amaçlarımıza uygunluk belirler.Amaca uygun olmayan hiçbir eylem iyi ve değerli değildir.Hobbes’a göre eylemlerin değerini aşağıdakilerden hangisi belirler?
A)Eylemin sonuçları
B)Eylemin akla uygunluğu
C)İnançlarla olan ilişkisi
D)Genel alışkaɮlıklarla ilişkisi
E)Eylemin çoğunluğa sağladığı fayda
10.Egoizme göre yaşamda ilk sırayı alan ve her şeyden önemli olan bireyin mutluluğu ve başarısıdır.Diğerleri bundan çıkar.Toplumda insanlar kendi mutluluk
ve çıkarlarını gerçekleştirmek için çalışırla.Aşagıdakilerden hangisi egoizmin bu düşüncesini destekler?
A)İnsanın kendi başına mutlu olması olanaksızdır.
B)Mutluluk,birlikte olduğumuz insanlarla değer paylaşımıyla gerçekleşir
C)Her insan her eylemi kendisi için gerçekleştirir.
D)Yaşamda en yüksek başarı,yapılan eylemdir.
E)Mutluluğun kaynağı acıdan kaçınmadır
11. iyi yaşam, erdeme uygun olarak sürdürülen bir yaşamdır. Ancak aristoteres’e göre iyi yaşam düşünsel etkinlikte bulunmayı gerektirir. aristoteres’in düşünsel etkinlik ile anlatmak istediği felsefe yapmaktır. Ne yazık ki aristoteres’e göre düşünsel etkinlikler herkesin gerçekleştirebileceği bir etkinlik değildir. Çünkü o’na göre kimileri doğuştan köle, kimileri efendi, kimileri zeki, kimileri ise daha az zekidir.Buna göre aristoteles’in iyi yaşamla ilgili görüşlerinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)İyi yaşam, aşırı davranışlardan kaçınılarak gerçekleştirilebilir.
B)Bireyler için iyi yaşamın ölçütleri değişken bir yapıdadır.
C)Doğuştan getirilen özellikler düşünsel etkinlikleri, dolayısıyla erdemli yaşamayı etkiler.
D)İnsan yaşadığı toplumdan etkilenerek erdemli yaşamayı öğrenir.
E)İnsanlar sadece mutlu olmak için erdemli olmaya çalışırlar.
12. Vicdan ve yasalar arasında sıkı bir bağ vardır. Çünkü aristoteres’in dediği gibi, yasaların amacı yurttaşları iyi yapmak olduguna göre, vicdan da bireye aynı çağrıyı yapmaktadır. Nasıl vicdanını dinleyeniyi birey olmaktaysa, yasalara uyanda iyi birey olmaktadır. O halde vicdan ve yasalar aynı amacı paylaşır. Yasalar, bireyin suç işlemesine dışsal bir güç olarak engel ise, vicdan da bireyin suca yönelmesini engelleyeniçsel bir güçtür.Buradan hareketle vicdan ve yasalarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılabilir.
A)Yasalar ve vicdan bireyin özgürlüğünü kısıtlayan iki öğedir.
B)Bireyler vicdan ve yasalar olmadan da ahlâklı olarak yaşayabilirler.
C)Birey, yasalarla çatışan durumlarda vicdanının sesine kulak vermelidir.
D)Yasalar ve vicdan bireyi iyi insan yapmayı amaçlayan öğelerdir.
E)Yasaların kaynağı, bireyin vicdanının yönelttiği isteklerdir.
13. kant’ın ahlâk felsefesinin temeline koyduğu ilkelerden biri şudur: “ Öyle davran ki, davranışın temelindeki ilke tüm insanlar için geçerli olan evrensel bir ilke veya yasa olsun.” Bu ilke bize bir kez için isteyip isteyemeyeceğimizi sormayı gerektirir. Basit bir anlatımla, sana şaka yapılmasını veya yalan söylenmesini istemiyorsan sen de başkalarına şaka yapma veya yalan söyleme, ilkesini kabul etmektir.Buna göre bireyin aşağıdaki davranışlarından hangisi yukarıdaki ilkeye uygun olur?
A)Özgür olduğunun bilincinde olarak istediği her şeyi yapmak.
B)Yaptıklarından sorumlu olduğunu düşünüp, ahlaki birçok eylemden vazgeçmek.
C)Başkaların yaptığı davranışları ahlâk yasasıyla uzlaştırmaya çalışmak
D)Kendine davranılması istediği şekilde başkalarına davranışta bulunmak.
E)Herkesin yaptığı davranışların kendilerine göre doğru kabul edildiğine inanmak.
14 - Kişinin hiçbir diş baskını etkisine kalmadan ve zorlanmadan, kendi öznel isteğiyle bilinçli bir davranışta bulunmasıdır.
- Bireyin bilerek ve isteyerek yaptığı davranışların sonuçlarını kabullenmesidir.
- Bireyin yapmış olduğu eylemlerini kendi içerisinde yargılanmasıdır.
- Bir toplumda bireylerin uymakla yükümlü oldukları, uyguladıkları takdirde toplum tarafından dışlandıkları kurallardır.Yukarıda ahlak felsefesinin hangi kavramıyla ilgili bir açıklamaya yer verilmemiştir?
A) sorumluluk B)erdem
C)vicdan D)irade özgürlüğü
E)ahlak yasası
15) Nietzche’ye göre insan, evrensel doğa düzeni içerisinde güçlü olmak zorundadır. Çünkü doğa düzeni içinde zayıfa yaşam hakkı yoktur. Ancak insanların doğanın tam tersi olarak oluşturdukları kurallar sevgiye, acımaya ve merhamet etmeye dayanmaktadır. Bu ise güçlü insanı güçsüzleştiren bir tuzaktır. Bu nedenle insan içindeki gücü ortaya çıkarmalı veya yerleşik tüm kural veya değerlere karşı çıkmalıdır.Buna göre Nietzsche, ahlak kuralları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kabul edemez?
A)insanın davranışlarını kısıtladığını
B)insanı yaşamında pasif kıldığı
C)insan yaşamından çıkarılması gerektiğini
D)insanı mutluluğa götürebileceğine
E) insanın doğasına aykırı olduğunu
16)insan ahlaki eylemleri psikolojik, toplumsal ve diğer bazı etkenlerce belirlenmektedir. İnsan, adeta rüzgarın önündeki yaprak gibidir; bilinci yok gibidir. Bilinç içten ve dıştan gelen etkenler tarafından belirlenir. İnsan, bu konuda karar alırken mutlaka içinde bulunduğu koşulların etkisindedir. Bu koşullar serbest karar vermeyi önler. Spinoza böyle düşünen filozoflardan biridir. O, insanı kör bir doğadaki zorunluluğun emrine uymak zorundadır.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine yönelik bir açıklamaya yer verilmiştir?
A)bu dünyada insan için en önemli erdem nedir?
B)insan eylemlerine karar verirken özgür müdür?
C)ahlak kaynağını nereden alır?
D)ahlaki eylemde bulunmasının amacı nedir?
E)bir eylemi iyi veya kötü yapan ölçüt nedir?
E) Değerlerin topluma ve zamana göre değiştiğini savunurlar.
17.Tüm insanların haz peşinde koştukları çocukluk döneminin özelliklerinden bellidir. Çocuklukta, kıskanç ve bencil olan, tecrübe kazandıkça bunları daha uzmanca gerçekleştirir.”başkaları için yapıyorum” itirafları ise tamamen bencilliğin uzmanca gerçekleştirilmesidir. Öyleyse haz, tüm insanların yöneldiği hedeftir. Mutluluk, insanın acıdan uzaklaşması, hazza yaklaşmasıdır.Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A)Her eylem haz vermeyebilir.
B)Her iyi duyguyu yaşamın amacı olarak görmek yanlıştır.
C)Yaşamın amacı mutluluktur ve mutlulukta hazla sağlanır.
D)Eylem çok sayıda insana fayda sağlıyorsa iyidir.
E)Mutluluk, eylemlerin bilinçli seçimi sonucu gerçekleşir.
18.B.Spinoza,evrensel ahlak yasalarını Tanrı sevgisi ile temellendirir.Ona göre kozmos(Tanrı)mutlak olarak özgürdür.Çünkü yalnız kendisi tarafından belirlenmiştir.Bu nedenle onu hiçbirşey etkilemez.Oysa insan,başka şeylerin sürekli etkisi altındadır.İnsanı olmsuz etkileyenlerin başında da”tutku”lar gelir.Tutkular,insanı edilgen,güçsüz ve köle yapar.
B.Spinoza’ya göre,ahlakın en temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Doğaya uygun yaşamanın yollarını göstermek
B)İnsanı özgür kılacak yolları benimsetmek
C)İnsanı tutkularının esiri olmaktan kurtarmak
D)Bilgi yoluyla insanı mutlu kılmak
E)İnsanı acıdan uzaklaştırıp haza yöneltmek
19)Dünyanın en büyük adamları,öğrenecekleri çok şey olandır,öğrencilerdir.Dünyanın en küçük adamı ise,öğrenecek hiçbir şeyi kalmadığını iddia edenlerdir. Belirtilen düşünce yargılardan hangisiyle uyuşmaz?
A)Öğrenme etkinliği,farkındalığın ifadesidir
B)Bilgi eksikliği,yeni arayışlar gerektirir
C)Öğrenme aşkı olmak insanı geliştirir
D)Bilmenin sınırı ve sonu yoktur
E)Yetkin olanlar,arayış içinde olmayanlardır
20) - ÖSS’de yapılan 30 sosyal net,alanı fen olan örgenci için iyidir.Ancak alanı sosyal olan ögrenci için iyi degildir.
- Dövizin yükselmesi,elinde döviz olanlar için iyi,döviz borcu olanlar için iyi degildir
Bu parçada iyinin hangi yönü örneklendirilmektedir?
A)Öznel ve göreceli olması
B)Evrensel geçerlilige sahip olması
C)Ortak faydayı yansıtması
D)İnsandan bagımsız olması
E)her şeyden bagımsız olarak kendi başına degerli olması
21.Günlük yaşamda nelere “iyi”diyoruz?Herşeyden önce gereksinimlerimizi gideren,özlemlerimize uygundüşen,kendimize,ailemize,grubumuza,ulusumuza ve insanlığa yararlı olan şeyler iyidir.Bir kişi için iyi olan bir şey,başka birisi kötü olabilirȮBir olay,duruma göre de iyi ya da kötü sayılabilir.Savaşta düşmanı etkisizleştirme iyidir.Soygun yapmak için bekçiyi etkisiz hale getirmek kötüdür.Bir toplumda iyi diye nitelenen bir eylem başka bir toplumda kötü sayılabilir.Filozoflarda iyi kavramını farɫlı açıklamışlardır.Epikuros’a göre acıdan uzak olmak,Bergson ve Zenon’a göre de Tanrı sevgisi iyidir.İyi kavramının bu şekilde farklı biçimde anlaşılması ve açıklaması ahlakın hangi özelliğinden kaynaklanır?
A)Yaptırımlara sahip olmasında
B)Zamanda değişmesinden
C)Toplumun sürekliliğin sağlanmasından
D)Öznel değerlendirmelere sahip olmasından
E)Davranışları denetlemesinden
24. Kant'a göre, mutlak anlamda iyi denilebilecek tek şey "iyiyi isteme"dir. Ahlâkî davranışın temelindeki ilke de, haz veya tayda değil, yalnızca ödevdir. Bu nedenle, örneğin, kahraman olmak için yanan bir binadan bir insanı kurtaran kişinin eylemi ödeve uygundur; ancak ödevden, saf iyiyi istemeden kaynaklanmayıp yarara, çıkara dayandığından dolayı değersizdir.Buna göre, ahlâkî açıdan bir eylemin değeri aşağıdakilerden hangisine dayanılarak belirlenebilir?
A) Bireyi mutluluğa ulaştırmasına
B) Bilgiye dayanmasına
C) Sağladığı hazza
D) Bireyin niyetine
E) Çıkardığı sonuca
25-. "Ahlâk sistemleri, rütbe dereceleri önünde eğilmeye zorlanmalıdır. Küstahlar vicdanlara geri itilmelidir ki, sonunda, "Biri için doğru olan, öteki için de uygundur." demenin ahlâka aykırı olduğu anlaşılsın" diyen Nietzsche, aşağıdakilerden hangisini vurgulamak istemiştir?
A) Ahlâk sistemleri düzenin devamını sağlamalıdır
B) Herkes için geçerli ahlâk kuralları olamaz.
C) İnsanlar eşit olmalıdır.
D) Herkes statüsüne göre davranmalıdır.
E) Toplumdaki "rütbe derecelerine" karşı çıkmak küstahlıktır.
1-. Aristippos'a göre, haz veren şeyler iyi, acı veren şeyler ise kötüdür. Haz ile iyi özdeştir ve haz; insan davranışlarının nihai amacıdır. Ancak, Aristîppos'un ulaşmayı amaçladığı haz, anlık ve kişisel bir hazdır. Dolayısıyla ona göre, tüm insanların eylemlerinde uyması gereken mutlak ve değişmez bir ilke bulunmaz.Buna göre, Aristippos'un ahlâk anlayışına ilişkin aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Evrensel bir ahlâk yasası yoktur.
B) İyi ve kötü değerleri mutlak ve evrenseldir.
C) Evrensel ahlâk yasası öznel temele daya-
D) Ahlâki yargılar mutlaktır.
E) Evrensel ahlâk yasası nesnel temellere dayanır.
2-. Sartre'a göre, insanın Tanrı tarafından Önceden belirlenmiş bir özü yoktur, [nsan, kendisi için vardır, kendinden önceki bir modele, bir taslağa, bir öze göre ve belirli bir kural veya yasa çerçevesinde belli bir amaca ulaşsın diye yaratılmam ıştır.Buna dayanarak, Sartre'm ahlâk anlayışı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Evrensel insan özüne dayanılarak temellendirecek bir ahlâk yasası vardır.
B) İnsanın eylemlerini kendisine göre düzenlemesi gereken evrensel bir ahlâkî ilke yoktur.
C) Öznel temelde açıklanabilecek evrensel ahlâkı ilkeler vardır.
D) Kişi vicdanı karşısında buyurucu bir evrensel ahlâk yasası vardır.
E) Ahlâkî değerler ve ahlâk yasası mutlaktır.
3-. Bentham'a göre, iyiyi gerçekleştirmek için uyulması gereken temel kural, "Her eylemde olabildiğince çok sayıda insanın olabildiğince fazla yararını amaçlamaktır." Bergson'a göre ise, "Her yerde ve her zaman iyi olanı yapmak için kişi kendi sezgisine uygun davranmalıdır."Yukarıda Bentham ve Bergson'un ahlâk felsefesinin hangi sorusuna verdikleri cevaplar yer almaktadır?
A) İyi, evrensel midir, yoksa göreli midir?
B) Ahlâkî değerler mutlak mıdır?
C) İyiyi gerçekleştirmek için uyulması gereken evrensel yasa nedir?
D) Ahlâkî yargıların nitelikleri nelerdir?
E) İnsan ahlakî eylemlerinde özgür müdür?
.4- Spinoza, "İnsan, bir şeyi iyi olduğu için arzu etmez; o şeyi insan arzu ettiği için iyidir." demiştir.Bu sözün, ahlâkî sonu* hangisi olabilir?
A) İyi, kişiler değerdir.
B) İyi, kişiye ve topluma göre değişen, göreceli bir değerdir.
C) Evrensel bir ahlâk yasası vardır.
D) Ahlâkî değerler genel-geçerdir.
E) Tüm insanlığın değer verdiği eylem ve nesneler vardır.
5-. Aşağıdakilerden hangisi, ahlâk felsefesi (etik) nin sorduğu sorulardan biri değildir?
A) İnsan, eylemlerinde özgür müdür?
B) İnsanın doğası ahlâklı olmasına uygun mudur?
C} İlkel toplumlarda ahlâk kuralları nasıldır?
D) Tüm insanların ortaklaşa benimseyecekleri evrensel ahiâk yasası var mıdır?
E) İnsan niçin sorumludur?
6. Kant'a göre, mutlak anlamda iyi denilebilecek tek şey "iyiyi isteme"dir. Ahlâkî davranışın temelindeki ilke de, haz veya tayda değil, yalnızca ödevdir. Bu nedenle, örneğin, kahraman olmak için yanan bir binadan bir insanı kurtaran kişinin eylemi ödeve uygundur; ancak ödevden, saf iyiyi istemeden kaynaklanmayıp yarara, çıkara dayandığından dolayı değersizdir.Buna göre, ahlâkî açıdan bir eylemin değeri aşağıdakilerden hangisine dayanılarak belirlenebilir?
A) Bireyi mutluluğa ulaştırmasına
B) Bilgiye dayanmasına
C) Sağladığı hazza
D) Bireyin niyetine
E) Çıkardığı sonuca
7-. "Ahlâk sistemleri, rütbe dereceleri önünde eğilmeye zorlanmalıdır. Küstahlar vicdanlara geri itilmelidir ki, sonunda, "Biri için doğru olan, öteki için de uygundur." demenin ahlâka aykırı olduğu anlaşılsın" diyen Nietzsche, aşağıdakilerden hangisini vurgulamak istemiştir?
A) Ahlâk sistemleri düzenin devamını sağlamalıdır
B) Herkes için geçerli ahlâk kuralları olamaz.
C) İnsanlar eşit olmalıdır.
D) Herkes statüsüne göre davranmalıdır.
E) Toplumdaki "rütbe derecelerine" karşı çıkmak küstahlıktır.
8-. "insan, nefsini ancak tüm yaratılanı severek yenebilir. Tanrı katına yükselmek ancak "aşkla mümkündür. Bunun için de insanın Tanrı'nın yasakladıklarından sakınması gerekir. Bunu yapan insan kendini bilir, kendini bilen de Tanrı'yı bilir."Hacı Bektaşi Velînin bu sözlerinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
A) Her insan tanrısal özellik taşır.
B) Evrensel ahlâk ilkeleri yoktur.
C) İnsanı mutlu olması, kötülüklerden arınması, tanrısal emirlere bağlanması ile ilgilidir.
D) İnsan eylemlerini düşünerek gerçekleştirmelidir
E) Her insanda Tanrı inancı vardır.
9. Hazcılığa göre, gerçekten iyi olan iek şey insanın alacağı nazdır. Haz ahlâkı, insan eylemlerinin ahlâkî değerini, hazza yol açıp açmamasına göre belirler. Buna göre, bir eylem sonuçta, eylemi gerçekleştiren kişiye haz veriyorsa ahlakî bakımdan iyi ve değerlidir.Buna göre, eylemlerin ahlâkî bakımdan değerini belirlemede aşağıdakilerden hangisine bakılmalıdır?
A) Eylemin kişisel sezgiye uygun olup olmadığına
B) Eylemin iyi niyetlen kaynaklanıp kaynak-
C) Eylemin iyi ideasının bilgisine uygun olup olmadığına
D) Eylemin ödevden kaynaklanıp kaynaklanmadığına
E} Eylemin sonuçlarına
10-. Epiküros'un hazcılığı Aristippos'un hazcılığıyla karşılaştırıldığında pasif bir hazcılıktır. Epiküros, sonuçta insana acı verecek eylemlerden uzak durmayı, korku gibi olumsuz duygulardan kurtulmayı hedefleyen bir hazcılığı önerir. Bu nedenle, "Ölüm korkusunun, ölüm gelecek diye acı çekmenin bir aptallık olduğunu" kanıtlamaya çalışır.Parçada, Epiküros'un haz anlayışı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?
A) İnsan tüm maddi ve bedensel nazlan en yoğun şekilde yaşamalıdır.
B) Haz, ahlaki eylemlerin amacıdır.
C) Haz, mutluluk ve iyi ile özdeştir.
D) Haz, ahlâkı eylemin, ahlâka uygun sonucudur.
E) Haz, acıdan kaçınmakla elde edilir ve her türlü acının yokluğudur.
11-. Stoacılar, tüm doğal süreçlerin (örneğin hastalık ve ölümün) doğanın müdahale edilemeyen yasalarını izlediğini söylerler. İnsan bu yüzden kaderine boyun eğmeyi öğrenmelidir. Hiçbir şey rastlantıya dayanmaz. Her şey zorunluluktan doğar.Stoacıların yaşam felsefesini aşağıdakilerden hangisi en iyi ifade eder?
A) İnsan doğal düzeni bilmeli ve ona uyum sağlamalıdır
B) Hastalık ve ölüm mutluluğa engeldir.
C) İnsan her şeyin ölçüsüdür.
D) Kaderci anlayış insanı Tanrı'ya yaklaştırır.
E) İnsan hiçbir baskıya boyun eğmemelidir.
12- Bergson'a göre, İyinin ve kötünün ölçütü sezgidir. Örneğin yerde para bulan bir kişinin ne yapması gerektiğini bildiren hazır değer yargıları, hazır iyi ve kötü kavramları yoktur. Böyle bir durumda insanın yapması gereken şey, kendi sezgisine uymaktır. Çünkü insan ancak kendi sezgisine uygun davranarak herkes için iyi olanı yapmış olur.Buna göre, Bergson'un ahlâk anlayışı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Temelini insanda yasası vardır.
B) İyinin tek ölçütü kişinin kendi "ben"i dir.
C) Tüm ahlâki değerler insanın güdülerini köreltir, pasifliğe iter, insanlığı ahlâktan kurtarmak gerekir.
D) Evrensel bir ahlâk yasası vardı i n san d an bağımsızdır..
E) Ahlâki eylemin bu yasam mutluluğa ulaşmak
13.Ahlâk felsefesi, iyi ve kötü eylemleri belirleyerek, insanın nasıl yaşaması gerektiğini ve amacını ortaya koyan görüşler geliştirir. İnsanı, insan yapacak erdemli davranışları belirleyerek, insanın gelecekteki davranışları için belli kurallar önerir. Dolayısı ile ahlâk felsefesi, insan davranışları üzerine yapılan felsefi bir etkinliktir.Bu parçadan hareketle ahlâk felsefesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A) Normatif bir alandır.
B) Davranışların kaynağı ile ilgilidir.
C) Bireye yön vericidir.
D) Erdemli olmayı sağlayıcıdır.
E) Davranışlar için ölçüt belirler.
14.İnsanın, bir birey olarak eylemleri üzerinde yargıda bulunmasını gerçekleştiren ve eylemlerindeki iyi ve kötü değerleri anlamasını sağlayan güce vicdan denir. Vicdan, kişinin eylemlerini gerçekleştirme başvurduğu bir yargılama ve karar verme yeri olduğuna göre, kişinin içindeki bir mahkemedir. Kişinin içindeki bu mahkeme, genellikle onu ahlaki eylemlerde bulunması için her zaman uyarır. Vicdan aynı zamanda da bu mahkemenin yargıcıdır. Vicdan hem bir yargıç, hem de bir mahkeme olarak ne yapmamız gerektiğiyle ilgili bize doğrudan bir çağrı veya seslenişte bulunur.Buna göre vicdanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bireyin yaptığı davranışların, kendisi tarafından değerlendirilmesi vicdanla mümkündür.
B)Vicdan, bireyin eylemde bulunurken karar vermesini sağlar.
C)Vicdan, eylemlerimizi hakkında karar verirken dış etkilere tamamen açıktır.
D)Vicdan, ahlaki eylemde bulunmaya yönelten bir güçtür.
E)Vicdan, yapmamız gerekenlerle ilgili aracısız olarak yönlendirmede bulunur.
15.İlk ahlak felsefecisi olarak tanınan Sokrates, ahlak ile bilgi arasındaki ilişkiyi ön plana çıkartan ahlak felsefesinde, ahlaklılık ile bilgililik ve ahlaksızlık ve bilgisizlik arasındaki paralelliğe dikkat çekmiştir. Ahlaklı davranış, bilgi olmakla mümkündür, diyen Sokrates, hiç kimsenin bilerek kötülük yapmayacağını ileri sürer. Böyle olunca, eğitime çok büyük bir görev düşmektedir. Çünkü ahlaklı davranışlar, erdemler, yasalar ve değerler insanlara öğretile bilir. Eğer erdemler öğretile bilirse, ahlaklı insan sayısı çoğalır.Bu parçaya dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?
A)İnsan içinde yaşadığı koşullara göre ahlaklı davranışlarda bulunmalıdır.
B)Herhangi bir durumda birey yaptığı davranışın sonuçlarını dikkate almalıdır.
C)Tüm insanlar için geçerli olabilecek ahlaki değerler belirlemek olanaksızdır.
D)İnsanlara ahlaki davranışlar ve değerler eğitim yoluyla kazandırılmalıdır.
E)Toplumsal mutluluk için, insanlar kötü davranışlarından dolayı cezalandırılmalıdır.
16.Değerlerin öznel olduğunu savunanlar, varlıklara yüklenilen değerlerle, onların gerçekten nesnel olan nitelikleri arasında bir ayrım yaparlar. Örneğin bir cismin ağırlığı, şekli bütün herkes için aynıdır. Buna karşılık bu cismin altın olduğunu düşünelim. Onun Aytekler ile İspanyollar için aynı değere sahip olmadığı tarihsel olarak bilinen bir gerçektir. Ayrıca çölde susuz kalan biri için su, ormanda karanlıkta kalan biri için ateş çok değerlidir. Buna karşılık aynı şeylerin normal koşullarda hiç de aynı değerlere sahip oldukları söylenemez.Burada hareket ve değerlerle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla bilir?
A)Bireysel ihtiyaçlardan bağımsız olma.
B)Açıklanamaz özelliklere sahip olma.
C)Kişiye, topluma ve zamana göre farklı olma.
D)Belirli varlık ve olaylarla ilgili olma.ȍE)Bireyin davranışları ile uyumlu olma.
17. Ahlâk felsefesi açısından özgü irade şöyle tanımlanır: birey beli koşul ve durum karşısında bir seçim yapar. Başka bir zaman ve koşulda ve ya aynı koşullar devam etse de, birey daha önceki seçiminden farklı birȠseçim yapabiliyorsa özgür iradenin var olduğu söylene bilir. Diğer bir söyleyişle birey, aynı olaylar karşısında farklı bir seçim yapma durumunda ve olanağında ise, o önceden belirlenmiş değildir. Onun karar ve davranışları kendi seçiminden yani özgür iradesinden kaynaklanmaktadır.Buradan hareketle özgür irade ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Doğanın bir parçası olan insan özgür iradesi ile değenin ilkelerine uymalıdır.
B)Birey kendi isteklerine göre seçim yapıp, davranışta bulunuyorsa özgür iradeden söz edilebilir.
C)Bireyin, yaptıklarının sorumluluğunu taşıması özgür iradesini kullanmasını engeller.
D)Özgür iradenin yönelttiği davranış, önceden belirlenmiş ilkelere göre yapılır.
E)Birey özgür iradesi gereği farklı zaman ve koşullarıca aynı davranışı gösterir.
18. Ahlâk felsefesinin amacı, insan davranışlarını betimlemek veya açıklamak değil, değerlendirmektir. Davranışlar hakkında iyi veya kötü diyerek karar vermektir. Dolayısı ile ahlâk felsefesi her hangi bir yasaya ulaşmaya çalışmaz; kural koyar. Bu bakımdan ahlâk felsefesi bilimsel değil normatif yani kural koyucu bir disiplindir. Buradan hareketle ahlâk felsefesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Bireyin davranışlarının oluşmasıyla ilgili neden –sonuç ilişkisini araştırır.
B)Var olan davranışları değil, olması gerekenleri belirleyen bir alandır.
C)Davranışlarla ilgili bilimsel gerçeklerden yararlanmaya çalışır.
D)Davranışı ele alış şekli bakımından bilimlerle benzerlikleri vardır.
E)Tüm insanlarda ortak olan davranış türlerini araştırır.
19. Stoacılığın kurucusu zen on’a göre, insanın doğru, erdemli ve mutlu yaşamasının temelinde dünyaya bağlı olmamak vardır. Bu filozofa göre insan, ne devlete, nede tanrılara bağlanarak yaşamalıdır. İnsan sadece kendine güvenmeli, kendi kendine yetmesini bilmelidir. Böyle yaşamayı sağlayacak bir güç olarak, insan akıl gücüne de sahiptir. Ancak tutkular ve duygular insanın aklını karartır, iyileşmesini engeller. Bu nedenle insan, aklını kullanarak özgürleşmeli, çevresindekilere bağlanmamalı, kendi kendine yetmeyi bilmelidir.Zen on’un bu parçada verilen görüşlerine göre ahlâklı yaşamak için aşağıdaki davranışlardan hangisi gösterilmelidir?
A)Akıl yardımıyla tutkulardan kurtulmalı ve dünyaya bağlılıktan vazgeçmelidir
B)İyi ideasına akıl yardımıyla ulaşılmalı ve onun bilgisine uygun yaşamaya çalışılmalıdır.
C) Aşırı davranışlardan kaçınıp, orta bir yol izlenmeye çalışılmalıdır.
D)En yüce iyinin”mutluluk” olduğu benimsenmeli ve ona ulaşılmaya çalışılmalıdır.
E)Davranışlarımızın sonuçlarından çok amacına önem verilmelidir.
20. Özgürlük, hiçbir dış etki olmadan insanın kedi aklı ve iradesiyle yaptığı davranışı belirlemesidir. Başka bir deyişle bireyin kendi aklının ortaya koyduğu seçenekler içerisinden birini veya bir kaçını, yine kendi özgür iradesi ile seçebilmesidir. Özgürlük, dışarıdan gelen bir güç olmadan, aklın ve iradenin seçimidir. Bir tür kendi kendini kontrol etme ve kendi başına karar vermedir. Bu parçaya göre özgürlük aşağıdakilerden hangisi olarak tanımlana bilir?
A)Bireyin istediği her şeyi yapabilmesidir.
B)Bireyin, başkalarınca yönlendirilebilmesidir.
C)Çevrenin etkisine ve isteklere karşı kayıtsız kalmaktır.
D)Nedensiz ve amaçsız davranış yapmaktır.
E)Kendi irade ve aklımızla yaptığımız seçimdir.
21. Platon, ahlaki doğruların insanların arzu ve eğilimlerinden bağımsız, nesnel varlıklara karşılık olan nesnel doğrular olduklarını savunur. Ayrıca ahlaklılığın temelini, bilginin oluşturduğunu savunur. Ancak Platon’a göre iyi’nin bilgisi her insan için aynı ölçüde olanaklı değildir. Çünkü bazı insanlar diğerlerinden daha fazla düşünsel yeteneğe sahiptir. Ahlâki davranışlar da düşünsel yeteneğe dayalı olduğundan, bireyler arasında farklılıklar olabilir.Bu parçaya dayanarak Platon’un ahlâk hakkındaki görüşleri ile ilgili yargıların hangisine ulaşıla bilir?
A)Ahlâki doğrular bireylerin duygu ve eğimlerine bağlı olan doğrulardır.
B)Bireylerin düşünsel yetenekleri farklı olduğundan ahlâki davranışlar özneldir.
C)İyi olanın bilgisi tüm insanlar için aynı özellikleri taşır.
D)Bireyin, iyinin bilgisini edinmesi ahlâklı olmasını gerektirmez.
E)Arzu ve eğilimlerimiz ahlâklı davranışlarımızın farklı olmasını sağlar.
1 ) Kant ahlak felsefesi için şöyle ifade de bulunur.”Beni heyecanlandıran iki şey vardır. Birincisi gökyüzü ikincisi ahlak yasasıdır.”Kant’ın bahsettiği etik anlayışı daha önce gördüğümüz bireyci etik anlayışından farklı olarak evrenselci bir etik anlayışıdır ve bu anlayış eylemlerin sonuçlarından ziyade eylemlerin gerisindeki ilkeler üzerinde durur. Buna göre Kant’ın ahlak anlayışında hangi düşünceden bahsedilemez?
A)En yüksek sayıda insan için en yüksek mutluluğu sağlayacak şekilde davranılmalıdır.
B)Eylemlerimizin sonuçları bizim etki alanımızın dışındadır.
C)Kişinin ahlaklılığını belirleyen şey ahlak yasasına uygun olarak davranmasıdır.
D)Dünyada iyi istemeden başka kayıtsız şartsız iyi sayılabilecek bir şey yoktur.
E)İnsanlar için ahlaklı olabilmekten söz edilecekse ahlak iradeye dayanmalıdır.
2)S.Kierkegaard’a göre 19.yy da insan biliminin sağladığı rahatlık uğruna, bilimsel düşünme adına kendisi olmaktan vazgeçmiştir. İnsan insan olmaktan çıkmıştır. Kierkegaard’a göre bu nesnellik ahlaklılık ilkesini de ters yüz etmiştir.Parçaya göre 19.yy. ahlak felsefesi alanında gerçekleştirilen temel hata aşağıdakilerden hangisidir?
A)insanların eylemlerinde niteliksel hazzı benimsemesi
B)Ahlaklılığın, insanın öznellikle değil nesnellikle oluşmuş bir alan olduğunu kabul etmesidir.
C)İnsanlara ahlaki yükümlülük getirmemesi
D)Objektivist temellere dayanan bir görüş ortaya konulması
E)Ahlaksal yaşamın nedensel yoldan açıklanması
3)Bir arkadaşımızın ertesi gün sınavı var. Sınavla ilgili kitap ise sizde. Kitabı sizden istedi ve siz de geri vermeye söz verdiniz. Bunun için ertesi gün buluşmak üzere bir yer belirlediniz. Ancak arkadaşınızla buluşacağınız yere giderken yolunuzun üzerinde bir trafik kazası olduğunu görüyorsunuz. Bir yolcu ciddi bir şekilde yaralanmış ve mutlaka hastaneye götürülmesi gerekiyor. Siz kitabı geri vermek için verdiğiniz sözü tutmaktansa yaralıyı hastaneye götürmeyi tercih ediyorsunuz. B öyle bir eylem neden doğrudur? Çünkü eylemin kötü sonucu yani kitabı yerine ulaştırmak, eylemin iyi sonucundan yani kazaya uğrayan bir insana tıbbi yardımda bulunulmasını sağlamaktan daha az önemlidir.Parçadaki örnek, aşağıdaki görüşlerden hangisini desteklemektedir?
A)İnsana haz veren ve onu mutlu eden her eylem doğrudur.
B)Bir eylemin sonucundan ancak insanın kendisi sorumludur.
C)Bir eylemin doğruluğu onun sonucuna göre değerlendirilmelidir.
D)İnsanın toplumca belirlene ahlak kurallarının dışına çıkması imkânsızdır.
E)Ahlaki doğruluk o eylemin ödev duygusuna uygun olup olmamasına göre belirlenmelidir
4)Stinner’e göre, nasıl ki bitkiye veya hayvana düşen bir görev yoksa insan için de böyle bir şey yoktur. Yani iyi ve kötünün insan için anlamı yoktur. İnsanın işi kendisidir.
Parçaya dayanarak Stinner’le ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A)Evrensel ahlak yasasını reddetmiştir.
B)İnsanın otorite olmadan var olmayacağını savunmuştur.
C)İnsan için oluşturulan ortak değerlerin saçma olduğunu belirlemiştir.
D)Ahlak kurallarının uydurulmuş ve anlamsız olduğunu iddia etmiştir.
5)Sartre’a göre ,”İnsan ne değilse odur, ne ise o değildir.”
Buna göre Sartre, aşağıdaki düşüncelerden hangisin savunur?
A)Mutlu olma diğer insanların eylemlerine bağlıdır.
B)Bir davranış hem bireyin istencine hem de topluma uygun olmalıdır
C)Tüm varlıklar önceden belirlenmiş bir öze sahiptir.
D)İnsan kendisi için varlıktır.
E)Ahlak, insan davranışlarının yasalarını ortaya koyar.
6)İnsanların doğaları gereği ya da psikolojik kuruluşların bir sonucu olarak her zaman kendi kişisel çıkarlarını gözetecek şekilde eylediklerini iddia eden ahlaki görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ödev ahlakı B)Haz ahlakı
C)Egoist ahlak D)Analitik ahlak E)Faydacı ahlak
7)Soktares’e göre akıl ve düşünce bireylerin üstünde bir normdur.”Bilgi erdemdir.”ve “hiç kimse bilerek kötülük yapmaz.”önermeleri onun ahlak felsefesinin temelidir. O’na göre bilginin içeriği,”iyi”olmasıdır.”İyi, bilginin kendisidir. İyi; bellidir ereğe hizmet eden ve fayda sağlayan şeydir.
Aşağıdaki yargılardan hangisi Sokrates’in düşüncelerini desteklemez?
A)Bilgi en yüce erdemdir B)Erdem yararlıdır
C)Erdemli olmak mutlu olmaktır D)Bilgili insan kötülük yapmaz
E)Eylemlerin temel amacı yararlılıktır.
8)Ölüm cezasını ne kadar gerçekleştirilebilir bir olay olduğunu ya da ötenazinin serbest bırakılıp bırakılmaması gibi problemlerin çözümü için felsefece düşünce yol göstericidir, olması da gerekir.Buna göre yukarıda belirtilen iki problem için felsefenin hangi alt dalı yol göstericidir?
A)Bilgi felsefesi B)Ahlak felsefesi
C)Siyaset felsefesi D)Hukuk felsefesi E)Sanat felsefesi
9)Sorumluluk, insanın bilerek ve isteyerek yaptığı veya seçtiği bir davranışın sonucunu kabul etmesidir.Buna göre bir insanın eyleminden dolayı sorumlu tutulmasının ön koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
A)Vicdan sahibi olması B)İyi ve kötüyü ayırt edebilir olması
C)Özgür olması D)Ahlaki ödevleri bilmesi
E)Ahlaklı yetiştirilmesi
10)Ahlak öğreticisi, ortaya ahlaksal ilkeler atar ve bunları izlemeye davet eder. Etikçi ahlaksal değer yargılarının yapısını çözümlemeye çalışır.
Buna görü aşağıdakilerden hangisi ahlak öğreticisini etikçiden ayıran özelliklerden biri olamaz?
A)Ahlaki sistemler B)Nasıl yaşanması gerektiğini göstermek
C)İlkeler belirlemek D)Yaptırımlar koymak
E)Ahlaksal sistemleri çözümleme
11)”Eğer birisi cebinden bir miktar parasını düşürürse ve bu parayı da yoksul birisi bulup hayati bir ihtiyacını gidermek için kullanırsa parasını düşüren bu kişi ahlaki anlamda bir iyilik yapmış sayılmaz.” Bu parçada ifade edilen durumun ahlaki bir eylem sayılmamasının ana nedeni nedir?
A)Fayda sağlaması
B)Bilinçsiz yapılması
C)Bir ihtiyacı gidermesi
D)Başkasını mutlu etmesi
E)Toplum tarafından onaylanması
12)Her davranışın ahlaki olduğu söylenemez,örneğin kendi evinde kimsenin olmadığı bir anda bir insanın kanepeye uzanmasının ahlaki bir boyutu yoktur.Fakat birinci dereceden samimi ilişkilerin olmadığı bir topluluk içerisinde hastalık gibi belirli bir mantıki gerekçesinin de olamaması durumunda aynı eylem birden bire ahlaki bir boyut kazanır
Buna göre bir davranışın ahlaki olmasının temel koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
A)Eylemin farkında olmadan yapılması
B)Eylemin sosyal bir ortam içerisinde olumlu ve olumsuz olarak değerlendirilmesi
C)Eylemin kişilerden bağımsız gerçekleşmesi
D)Eylemin bir amacının olması
E)Elemin bir sorumluluk taşımaması
13)Bilinçli bir varlık olan insan,sonuçlarını düşünerek eylemlerde bulunur.Örneğin sınava hazırlanan bir öğrenci,çalıştığı takdirde sınavı kazanacağın bilir ve ona göre hareket eder.Ancak zihinsel özrü bulunan bir insan,bu anlamda yapacağı eylemin kendisine nasıl döneceğini bilmez.Kafasına göre eylemde bulunur.Zaten toplum da bu tip insanları davranışlarından dolayı yadırgamaz. Bu parçada ahlak felsefesinin hangi kavramlarıyla ilgili bir açıklamaya yer verilmiştir?
A)Hak B)vicdan C)Erdem D)Sorumluluk E)Ahlak yasası
14)Ahlaksal değerleri ele alan felsefe disiplini etikdir.Ahlak,belli bir dönemde belli insan topluluklarınca benimsenmiş insan davranışlarına yol gösteren temel kurallar kümesidir.Etik,ahlak dediğimiz bu kurallar kümesini kavram,mantık ve kuramlarla açıklamaya,değerlendirmeye çalışan felsefi disiplindir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A)Ahlak,toplumda geçerli olan kuralları gösterir.
B)Etik,ahlakın yorumunu yapar
C)Ahlak,insan davranışlarını etkiler
D)Etik,insan davranışlarını iyi veya kötü şekilde derlendirir
E)Etik,ahlakla ilgili evrensel geçerlikte bilgiler sunar
15)Değerler felsefesi,olayları veya nesneleri sahip oldukları veya temsil ettikleri ”değer”leri inceleyen bir felsefe disiplinidir.Her şeyin bir olgusal,bir de değersel bir yanı vardır.Olgu,realitede meydana gelen ve ölçülebilen bir olaydır.Olgular bizim dışımızda bize bağlı olmadan var olan gerçeklerdir. Değer ise kişinin nesne ile bağlantısında beliren şeydir veya olgu ve nesneler üstüne verdiğimiz hükümlerdir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir değer alanını ifade etmez?
A)Antalya Türkiye’nin en güzel kentidir
B)Ali dürüst olmayan bir insandır
C)Türkiye’nin başkente Ankara dır
D)Ayşe iyi bir okulda eğitim görmektedir
E)Ayşe Sibel’e göre daha güzeldir
16)Kant’a göre bir eylemin iyi ɯlması eylemin iyi sonuçlar doğurmasına veya akla uygun olmasına değil,içimizdeki ödev duygusuna bağlı olmasına bağlıdır.Ona göre bu duygu evrensel ahlak yasasıdır.Evrensel ahlak yasası,”Öyle davran ki davranışın tüm insanlar tarafından örnek alınabilecek ɶe onlara önerilebilecek bir özellikte olsun .”der .Örneğin kötü bir durumdan yalan söyleyerek kurtulmak isteyebiliriz ama bu yalanı söylerken başkalarının da bize yalan söylemesini istemeyiz.Söz konusu olan ,kendi çıkarımızda olsa yalan söylememek gerektiği duygusu bundandır.Buna göre Kant aşağıdaki davranışlardan hangisini iyi kabul eder?
A)İnsanlara insan olduğu .için değer vermeyi
B)Çıkar sağlamak için insanlara yardın etmeyi
C)Medyanın önünde zor durumdaki insanlara yardımda bulunmayı
D)Karşılığında bir şeyler bekleyerek yöneticiye saygılı davranmayı
E)Oy potansiyelini arttırmak için insanlarla girişilen diyalogu
17)Sokrates’te iyi,insanı mutluluğa götüren şeydir.Ahlakın özü onda “iyi”yi bilmektir.Bu açıdan felsefe,herkes için geçerli olan “iyi” üzerine düşünmektir.”iyi”yi bilmenin biricik yolu da bilmektir;çünkü bilen kişi ,bile bile kötülük işleyemez.Kötülük bilgisizlikten dolayı yapılabilir.Buna göre Sokrates için iyinin ölçütü nedir?
A)Faydadır B)Hazdır
C)Özgürlüktür D)Bilgidir E)İnançtır
18) Santre’a göre, insanın kendinden önce gelen ve onu belirleyen bir özü yoktur. Bu özü insanı kendisi var etmiştir. Dolayısıyla insan kendisini ne yaparsa o olur. İnsanın kendisinden başka bir yol göstericisi veya uyarıcı bir ilke yoktur. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi uygulanmaktadır?
A)insanın kendi kendin var ettiği
B)evrensel ahlak ilkelerinin tüm insanlığı bağladığı
C)insanın önceden belirlenmiş bir doğasının bulunduğu
D)her şeyin Tanrı tarafından belirlendiği
E)evrensel doğa düzeni içinde insanın özgürlüğünün bulunmadığı
19. Kant’a göre bir davranış, bir istek, haz veya yarar gözetmeksizin, yalnızca ödevden dolayı yapılmışsa ahlâki bir davranıştır. Böyle bir davranışın kaynağı ise insanın kendisidir. Sokrates veya platon’un dediği gibi bizin dışımızdan kaynaklanan ahlâk yasaları yoktur. Ahlâk yasası, akıl sahibi varlık olan insanın kendi aklı ve iradesi ile koyduğu kurallardır. Ahlâk yasalarını insan, tüm insanlar için geçerli olabilecek şekilde koyduğu için evrensel ve mutlaktır. Ayrıcı insan ahlâk yasasına uyduğu sürece özgürdür.Buna göre Kant’ın ahlâk felsefesiyle ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A)Tüm insanların uyacağı evrensel ahlâk yasası vardır.
B)Ahlâki davranış, ödeve uygun olan değil, ödevden dolayı yapılan davranıştır.
C)Birey ahlâki davranış yaparken davranış sonucunu dikkate almalıdır.
D)Bireyin ahlâklı davranış göstermesi, akıl ve irade yardımıyla mümkündür.
E)Bireyin kedi belirlediği ahlâk yasasına uyması özgürlüğünü kısıtlamaz.
20. hayatımız bizim için değerlidir,ama onu bazen daha değerli gördüğümüz şeyler uğruna tehlikeler attığımız veya tehlikeye atan insanların bu davranışlarını değerli gördüğümüz de bir gerçektir.Sokrates’in doğru bulduğu birtakım değerler uğruna ölümü göze aldığını gördüğümüz gibi, onun bu davranışını da değerli bir davranış olarak nitelendirmekteyiz.Buna göre değerlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla bilir?
A)Bir davranış haz verici olmasa bile değerli bir davranış olarak kabul edilebilir.
B)İnsanlar, ahlâki davranışta bulunurken davranışın içeriğini önemsemezler.
C)Tün insanlar, aynı amaçtaki davranışları aynı değerde görürler.
D)Davranışlar değerli görülüp görülmemesi bireylerin özelliklerinden bağımsızdır.
E)İnsanların hayatında vazgeçemeyecekleri değerli öğeler bulmak olanaksızdır
21. Geçmişte filozoflar kendi kendilerine ”insan için iyi hayatın ne olduğu” ve “insanın nasıl yaşaması gerektiği “ sorularını sormuşlar ve bu iki soruya cevap olarak da bazı açıklamalar ve bazı öneriler ortaya atmışlardır. Filozofların bazıları iyi hayatı zevkli hayat, bazılar mutlu hayat, bazıları acı yokluğuna dayanan bir hayat olduğu görüşünü savunmuşlar ve bu açıklamalarını uygun olarak da belli bir yaşama şeklini önermişlerdir.Bu parçadan hareketle ahlâki değerlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A)Filozofların ahlâki yaşamla ilgili görüşleri öznel bir içerik taşır.
B)Belli çağlarda beli ahlâki yaklaşımlar değerli görülmüştür.
C)Filozoflar için ahlâki değerler tanımlanamaz özellik taşır.
D)Birey için ahlâklı yaşamanın değeri davranışın amacına bağlıdır.
E)Tüm bireyler için kabul edilebilecek ahlâki amaçlar belirlenebilir.
22. Fayda ahlâkına göre, bireye yarar sağlayan hareket iyi sağlamayan hareket ise kötüdür. Ahlâkın amacı kişiye yarar sağlamak olmalıdır. Fakat bir şeyin faydası kişiye göre değişir. Birine faydalı olan şey diğerine faydalı olmayabilir.Ahlâkın amacının “yarar” olduğu söylenirse, niçin evrensel bir ahlâk yasasından söz edilemez?
A)bireye yararlı olan davranışlar yapılamayacağından.
B)Yararlı olan şeyin herkese ve her duruma göre değişeceğinden.
C)İnsanların bencilliği iyi davranışa engel olacağından
D)Ahlâk yasalarına uymaya zorunluluk olmamasından
E)İnsanların ahlâk yasalarına bağlılığının olmamasından
23-Stoacılara göre, doğruyu seçen, sabırla katfa-nan, en ölçülü olan ve adaletle bölüştüren do-_ğadjr. İnsan genellikle bunun tersini yaptığı için mutsuz olur. Dolayısıyla mutlu olmak için doğruluk, sabır, ölçülülük ve adalet gibi erdemlere uygun yaşamak gerekir.Buna göre, Stoa ahlâkı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Ahlâka uygun eylem, ödevden kaynaklanan eylemdir.
B) Mutluluk acıdan kaçınmak ve hazza ulaşmakla mümkündür.
C) Mutluluğa ulaşmak İçin doğaya uygun davranmak, doğa yasalarına uymak gerekir.
D) İyiyi gerçekleştirmek bilgiyle temellendiril-miş erdemli davranışla mümkündür.
E) Ahlâkî eylem kesin buyruklardan kaynaklanan eylemdir.
24-. Sokrates'e göre, adalet diye bir şey vardır ve o insanların duygu ve eğilimlerinden bağımsız olarak ne ise odur. Platon'a göre de, her türlü değer, özellikle ahlâkî değerler kesinlikle kanı ve tercih konusu değildirler.
Buna dayanarak, Sokrates ve Platon'un değer görüşleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Değeri, bireyin ilgileri, duyguları ve arzularına göre belirlerler.
B) Eylem ve nesnelerin insana haz verdiği ölçüde değerli olduğunu savunurlar.
C) Değerlerin mutlak ve evrensel olduklarını öne sürerler.
D) Değerleri kişisel tercih ve seçimlere bağlı olarak açıklarlar.
1-Hedonizmin (Hazcılık) ilk temsilcisi olan Aristippos'a göre, insan doğası gereği hazza ulaşmak ister. Ancak bu, tum insanlık için ortak değil, bireysel ve duyusal bir hazdır. Dolayısıyla genel-geçer ve değişmez bir ahlâkî ilke yoktur.
• Piaton'a göre, İdealar alemi gerçek varlık-
kendisine uygun şekilde gerçekleştirmesi -gereken "iyi ideası", en yüksek ideadır. iyi ideasının bilgisi, davranışlarda uyulması gereken genel - geçer ilkeleri verir.Yukarıda Aristippos ve Platon'un ahlâk felsefesinin hangi sorusuna verdikleri cevaplar yer almaktadır?
A) iyi nedir?
B} Ahlaki eylemin amacı nedir?
C) Ahlâki yargıların niteliği nedir?
D) İnsan ahlâki eylemde bulunurken gerçekten özgür müdür?
E) Bireyin ahlâkî eylemlerinde uyması gereken evrensel bir ahlâk yasası var mıdır?
2. "Kendinden değerli olan, kendi başına değerli olan şeyler var midir?" sorusuna Dewey'in cevabı olumsuzdur. Devvey'e göre, bazı değerli olan şeyler vardır; ancak bu şeylerin değeri kendisinden kaynaklanan bir değer değildir. Örneğin, para değerli ve istenen bir şeydir. Ancak paranın değeri, onunla satın alabileceğimiz nesnelere bağlıdır.Parçaya dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Nesneler ve eylemler sağladıkları imkân ve sonuçlara göre değer kazanırlar.
B) Bazı eylemlerin değeri kendisinden kaynaklanır.
C) Kendisi için istenmeye ve arzu edilmeye değer şeyler vardır.
D) İyiliği ve kötülüğü kendisinden kaynaklanan şeyler vardır.
E) Eylemler, ortaya çıkardıkları son
3-Özgürlük ahlâkın ön koşuludur andak, özgür-iük canımızın istediğini ya da gönlümüzün dilediğini yapmak demek değildir. Özgürlük, baskıyı ve zorlamayı dışarıda bırakır, ama eylemlerin sonuçlarına katlanmayı değil.Buna dayanarak, ahlâki anlamda özgürlüğe ilişkin aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Bireyin özgürlüğü başkalarının özgürlüğünün başladığı yerde biter.
B) Bireyin eylemlerinde bağımsız olmasıdır.
C) Özgürlük, bireyin eylemlerinin sonuçlarını üstlenmesini gerektirir.
D) Özgür insan kendi içinde özgürlüğü hisseden İnsandır.
E) Özgürlük, bireyin doğuştan sahip olduğu haklarını kullanabilmesidir.
5- "Spinoza, "Ahlâk kuramıyla İnsan yaşamının nasıl doğa yasalarınca belirlendiğini göstermek ister. Bu yüzden kendimizi duygu ve arzularımızdan arıtmaiıyız" der. Ancak bu şekilde huzura kavuşup mutluluğu elde edebiieceğimizi söyler.Buna göre aşağıdakilerden hangisi Spino-za'nın ahlâk anlayışına uygundur?
A) Ahlâk yasalarının, doğa yasalarınca belirlenmesi
B) Bireysel ahlâkın belirleyici olması
C) Duygu ve arzuların doyurulması
D) Huzur arayışının ahlaki olmadığı
E) Evrensel ahlâk yasasının olamayacağına göre değil, yapan kişinin niyetine göre değer kazanırlar
6. Bazı davranışlar vardır ki, davranış kendi başına ele alındığında son derece çirkin, kötü ve edepsizcedir. Ancak bütünlük içinde ele alındığında aynı davranış bilinçli bir seçimin sonucu olmadığı için ahlâki davranış olarak değerlendirilmez. Örneğin, delilerin ve çocukların davranışları gibi.Buna göre, bir davranışın ahlâki davranış olabilmesi Öncelikle aşağıdaki koşullardan hangisine bağlıdır?
A) Toplumca benimsenmiş olması
B) Öğrenmeye dayanması
C) Kişilerin reşit olması
D) Bilinçli bir seçim olması
E) Sadece insana özgü olması
7-. Amirinden ödül almak ya da başkaları kötü demesin diye görevine titizlikle bağlı kalan bir memurun davranışı ahlâksızdır. Ancak insanlara hizmet etmeyi görev bilerek şartsız, isteyerek, işini benimseyerek yapılan her eylem ahlâkidir.Kant'ın ahlâk anlayışına dayanan bu değerlendirmeye göre, bir eylemin ahlâki nitelik taşıması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Bireyin erdemli olmasına
B) Eylemin insan benliğine uygun olmasına
C) Eylemin iyi niyet ilkesinden kaynaklanmasına
D) Eylemin bilinçli bir şekilde gerçekleştirilmesine
E) Eylemin toplumsal geleneğe uygun olmasına
8-. Haz ahlâkı, bencillik, anarşizm ve fayda ahlâkının ortak yönü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanın hazza yöneldiğini savunmaları
B) İnsanın bencil bir varlık olduğunu savunmaları
C) Ahlâk kurallarına gerek olmadığını savunmaları
D) Evrensel ahlâk yasasının olamayacağını savunmaları
E) Ahlâkın ödev duygusundan kaynaklanması gerektiğini savunmaları
9-Aşağıdaki görüşlerden hangisi evrensel ahlâk yasasının temeline sübjektif özellikleri koyan Bentham'a ait değildir?
Al İnsan, ancak bir toplum içinde var olabilir.
B) İnsan, ahlâki eylemlerinde sadece kendi yararını ve mutluluğunu temel almalıdır.
C) Ahlâkta temel ilke, "en çok sayıda insanın olabildiğince çok mutluluğu", olmalıdır.
D) Evrensel ahlâk yasası Tanrı'dan kaynaklanmaz.
E) Evrensel ahlâk yasasını insanın doğası belirler,
10-Aşağidaki görüşlerden hangisi evrensel ahlâk yasasının temeline sübjektif özellikleri koyan Bentham'a ait değildir?
A) İnsan, ancak bir toplum içinde var olabilir.
B) İnsan, ahiâki eylemlerinde sadece kendi yararını ve mutluluğunu temel almalıdır.
C) Ahlâkta temel ilke, "en çok sayıda insanın olabildiğince çok mutluluğu", olmalıdır.
D) Evrensel ahlâk yasası Tann'dan kaynaklanmaz.
E) Evrensel ahlâk yasasını insanın doğası be-
.
11- . Hukuk kuralları, kararlarımızın özgürlüğünü değil, bağımlılığını ifade eder. insan, eylemlerini ve kararlarını, eğitim kurallarına, görgü kurallarına, törelere uygun olarak gerçekleştirir.• İnsan eylemde bulunurken psikolojik olarak dış uyarıcılardan başlayarak, tasavvurlar, duyular ayrıca bilinçaltı isteklerinin etkisi altındadır.İnsan eylemleri ile HgEH bu örnek kanıtlar, aşağıdaki yargılardan hangisini desteklemektedir?
A) İnsan eylemlerinde kendisini özgür hissetmek zorundadır.
B) İnsan iradesi, ahlâki eylemde bulunurken özgürdür.
C) İnsan iradesi ahlâki kararlarında ve eylemlerinde özgür değildir.
D) İnsan eylemlerinde vicdaninin sesini dinler.
E) Ahlâki eylemleri değerlendirme ölçütleri yer ve zamana göre değişir.
12-Farklı toplumları gezip farklı ahlâkları tanıyan Sofistler. "Doğal arlanma duygusu ile doğuştan gelen ve insanın iyiyi ve kötüyü ayırmasını sağlayan doğal bir vicdan bulunduğu" fikrinin yanlışlığını savunmuştur. Sokrates ise, Sofistlerin tersine, ''Doğruyu ve yanlışı ayırma yetisinin doğuştan insanda bulunduğu ve neyin iyi, neyin kötü olduğuna ilişkin her zaman ve her yerde geçerli yargıların var olduğu" fikrini ileriye sürmüştür.Buna göre, Sokrates'in reddettiği görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahlâki değer ve yargıların göreceliliğini
B) Doğru bilgiye ulaşmanın imkânsızlığını
C) Bilginin kaynağının duyumlar olduğunu
D) Ahlâki yargıların evrensel olduğunu
E) Bilginin doğruluğunun mutlak olmadığını
13-. Hayat alanına atılmış insanın karşısında iki tür ahlâk vardır. Birincisi, pek çok pratik amaca hizmet eden, insana gereken değeri vermeyen sınırlayıcı ve baskıcı akılsal ahlâktır. Bu ahlâk toplumsaldır ve toplumsal varlığa hizmet eder. İkincisi ise tüm insanlığı kucaklayan, insanlığın özgürleşip gelişmesini sağlayan sezgi temelinde yükselen ahlâktır. Sezgiye dayanan ahlâk insanı özgürleştirir, geliştirir. Bergson'a göre, gelişip özgürleşmek isteyen İnsan, hep sezgisini dinlemelidir.Bergson'un birinci tür ahlâk yerine ikinci tür ahlâkı (sezgici ahlâk) tercih etme nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sezginin her insanda bulunması
B) İnsan aklının doğruya ulaşmada yetersiz oluşu ve akla olan güvensizliği
C) Sezginin, insanı özgürleştirmesi, yasakçı ve sınırlandırıcı olmaması
D) Sezginin, akılsal ahlâktan daha baskıcı olması
E) insanda sezginin doğuştan gelmesi
14-Epiküros ve her acı kötüdür." der. Ancak, pratikte anlık ve fırtınalı bir hazırı bireyi kötü bir alışkanlığın bağımlısı yaptığı veya bir hastalığın bulaşmasına yol açtığı görülür. Bazen de, geçici bir acı ileride büyük hazlar sağlar. Bu nedenle, Epiküros, eylemleri sonunda acı verip vermemesi, sağladığı hazzın devamlı olup olmamasına göre değerlendirir.Eprküros'a göre, bir eylemi değerli kılan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ödevden kaynaklanması
B) Yarar sağlaması
C) Yoğun hazzı amaçlaması
D) İyiyi istemeden kaynaklanması
E) Sürekli hazla sonuçlanması
15-. Sartre'a göre insan kendi kendini belirler, insan korkakla da kahraman doğmaz sonradan olur. Çünkü insanın ne olacağı kendi elindedir. Önemli olan insanın hayata genel bağlanışı ve kendisini tanımlama biçimidir. İnsan özgür olmaya mahkûmdur.Aşağıdakilerden hangisi Sartre'nin bu açıklamasına uygun düşmez?
A) İnsan kendinden ve davranışlarının sonuç-
B) İnsan kendi hayatı adına bir yol göstericiye ihtiyaç duymaz.
C) insanın eylemlerini kendi istem ve ihtiyaçları belirler.
D) İnsan toplumda sorumluluk almaktan kaçınır.
E) Ne olduğumuzu kendimize yaptıklarımız
16-. Ahlâk felsefesinin konusu, kişiyi ahlâki eyleme götüren etkenler, eylemin yöneldiği amaç, eylemin sonuçlan, eylemin doğruluğu yanlışlığı ve eylemin doğruluğunun temellendirilmesidir. Bu alan, "olması gereken de alanıdır.Buna göre, aşağıdaki sorulardan hangisi ahlâk felsefesinin alanına girmez?
A) insan ahlâki eylemlerinde özgür müdür?
B) İnsan eylemlerinin temelinde güdülerin rolü var mıdır?
C) Davranışlarla ilgili iyi-kötü ayrımı yapılabilir mi?
D) Erdemli olmak ne demektir?
E) Evrensel ahlâk yasası mümkün müdür?
17-. Kant, "ödevden kaynaklanan" eylemle "ödeve uygun" eylemi ayırır. Örneğin, bir bakkal, çikolata almaya gelen küçük bir çocuğu kandırma-yabilir. Ancak, çocuğu kandı rmamasının sebebi, bunun duyulması sonucunda İnsanların güvenini ve dolayısıyla müşterilerini kaybedeceği düşüncesi ise bu davranış ödeve uygundur, ama ödevden kaynaklanmamıştır. Oysa bakkal, "Kimseyi aldatmaması gerektiği" düşüncesiyle bunu yapmışsa, bu ahlâki açıdan değerli bir davranıştır, çünkü Ödevden kaynaklanmıştır.
Buna göre, Kant'ın felsefesinde bir eylemin değeri aşağıdakilerden hangisi ölçüt alınarak belirlenir?
A) Eylemin sonuçları
B) Eylemi gerçekleştiren Kişinin niyeti
C) Eylemin bilgiye dayanması
D) Eylemin mutluluğa ulaştırması
E) Eylemin verdiği haz
18.Apriori olarak insan doğası diye bir şey yoktur. O halde doğasını meydana getiren insanın kendisidir. Bu da projelerini gerçekleştirmekte meydana gelir. O hal de insan ilkin bir projedir.Bu proje, seçerek, yaşayarak gerçekleşecek ve böylece özünü meydana getirecektir.Sartre’nin düşüncesi aşağıdakilerden hangisi destekler?
A) İnsanın özgürlüğü düşünebilme gücüyle sınırlıdır.
B) İnsan toplumsal düzene uygun davrandığı sürece varlığını koruyabilir.
C) Mutluluk evren düzenine uymakla sağlanabilir.
D) İnsan; kendi özüne, seçimleri ve eylemleri ile ulaşabilir
E) İnsan yaratılmış bir varlıktır.
19.Sokrates’e göre; insan eyleminin doğru olması için bu eylemin doğru bilgi ve düşünce ye uygun olması gerekir.Platon’a göre; iyi ve kötünün ölçütü “ iyi ideası” dır dır. “iyi ideası” ne uygun her eylem iyidir. Uymayan eylem kötüdür.Kant’a göre ise, eylemlerin ahlaklılığını ödev anlayışına uygunluk belirler. İyi niyet ve ödev duygusuna dayanan eylemler değerli, uymayan eylemler kötüdür.Yukarıdaki filozofların görüşlerindeki ortak özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A)Evrensel ahlak yasasının olmadığını dile getirmeleri
B)Tüm insanlar için geçerli evrensel ahlak yasasının olduğunu ifade etmeleri
C)Ahlaklığın değerini bireye bağlamaları
D)Ahlaklılığın değerini sonucuna göre değerlendirmeleri
E)Ahlak ile bilgiyi özdeş saymaları
20). Toplumda neyin doğru neyin yanlış olduğu konusunda, bir kesinlik yoktur. Bu durum ahlak üzerine kafa yoran felsefeciler içinde geçerli bir durumdur. Ahlaki doğrular her çağda ele alınıp incelenmiş, tartışılmış ancak tek bir yanıt üzerinde birleş ilememiştir.Buna göre aşağıdakilerden hangisinin “evrensel ahlak yasasını” kabul ettiği söylene bilir?
A) Mutluluk ancak sahip olmak dürtüsünün en üst düzeyde tatmini ile gerçekleşir.
B) Ahlaklılık en üst düzeyde ben sevgisi ile gerçekleşir.
C) Mutluluk var olan değerlerin dışın da aranmalıdır.
D) Evrende kurulu düzene uymak, mutluluğa ve ahlaklı davranmaya götürür.
E) Ahlakın tek amacı üstün insana ulaşmaktır.
21.Bazı filozoflara göre ahlaki değerlerin doğruluğu ya da yanlışlığı insanın özünde bulunan yeti ile belirlenir. Bu yeti ise bütün insanlarda vardır. Örneğin, hırsızlık, öldürmek, her toplumda kötüdür. Çocukları sevmek her toplum da iyi sayılır. O hal de denile bilir ki ahlaki yargılar bireylerin kanılarından bağımsız ve tüm insanlar için geçerli bir yargıdır. Bu tür düşünceler ahlaki değerlerde hangi özelliği bulunduğu benimsenmektedir?
A)Toplumda uymanın bir aracı olma
B)Nesnel ve evrensel olma
C)İnsanları birbirine yaklaştırma
D)Bireyi mutlu etme
E)Toplumdan topluma uyma
22. Ahlak felsefesi insanın toplum içindeki eylemlerini asla betimlemez. Sadece onun kaynağını inceler ve sonrada ne olduğu üzerine tartışma yapar. Ahlak felsefesi, ahlakın nasıl olduğunu incelemediği için de bir yasaya ulaşma gibi bir iddia da gütmez; ne olduğundan ne olması gerektiğine ilişkin çalışma yapar. Bu nedenle ahlak felsefesi bilimsel değildir, kural koyucu, ideali belirleyici bir disiplindir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi ahlak felsefesine ait bir özellik olamaz?
A) Normatiftir.
B) Ahlakın olduğunu inceler.
C) Yasalara ulaşmaya çalışır.
D) Bilim yargısından farklıdır.
E) Amacı bir yasaya ulaşmak değildir
23-Kant'ın ahlâki eylemin değerini belirlerken yaî* nızca ödev duygusunu göz önünde bulundurması eleştirilmiştir. Örneğin, bir dostumun verdiği ssr bir çok İnsanın haksızlığa uğramasına yol açıyorsa ne yapmalıyım? Sırrı açıklarsam dostum, açıklamazsam toplum zarar görebilir. Böyle bir durumda, yalnızca benim niyetimin iyiliği veya ödev duygum ne yapmam gerekliğini belirlemede yeterli olmamaktadır.Buna göre, Kant, eylemin değerini belirlemede aşağıdakilerden hangisini dikkate almamakla eleştirilebilir?
A) Eylemin hazza ulaştırmasını
B) Eylemi gerçekleştirenin niyetini
C) Eylemin ödevden kaynaklanmasını
D) Eylemin sonuçlarını
E) Eylemin mutluluğa ulaştırmasını
24-. Platon'a göre, adalet, cesaret ve cömertlik gibi ahlâki değerler insanların duygu ve eğilimlerinden bağımsız olarak vardır. O, bu değerlerin kanı ve tercih konusu yapılmasına karşıdır. Platon, ahlâki değerlerin farklı gruplara göre değiştiğinin, farklı zaman ve toplumlarda farklı şeylerin değerli kabul edildiğinin farkındadır. Ancak ona göre, değişen şey değerler değil, onları algılayan gruplar veya bireylerdir.Buna göre, Platon'un ahlâki değerler hakkındaki görüşü aşağıdakilerden hangisinde ifade edilmiştir?
A) Ahlâki değerler, öznel bir varlık temeline sahiptir.
B) Ahlâki değerler, kişiden kişiye değişir.
C) Ahlâki değerler, içinden çıktıkları toplumlara özgüdür,
D) Ahlâki değerler, nesnel bir özelliğe sahiptir.
E) Ahlâki değerler, evrensellikten yoksundurlar.
