1. Sosyal statü, kişinin toplumdaki yeri anlamına gelir. Statülerin bir kısmı doğuştan, bir kısmı da sonradan kazanılır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi sonradan kazanılansosyal statülere örnek olarak gösterilemez?
A) Öğrencilik B) Doktorluk C) Öğretmenlik
D) Çiftçilik E) Türklük
2. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal normların özellikleriarasında sayılamaz?
A) Yaptırımcı işlevlere sahip olması
B) Sosyal çözülmeye yol açıcı özellikler taşıması
C) Toplumsal düzeni sağlaması
D) Bütünleşme ve beraberliğe katkıda bulunması
E) Uyulmadığında ceza gerektirmesi
3. Toplumdaki statülerin bir kısmı doğuştan gelir. Kız, erkek ya da zenci olmak gibi. Oysa bazı statüler sonradankazanılır. Doktor ya da müdür olmak gibi. Bunlara da "kazanılmış statüler" denir. Günümüz sanayi toplumlarında eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, insan hakları gibi gelişmelerle beraber bireyler birçok “kazanılmış statü” edinebilmektedirler.Buna göre "kazanılmış statüleri" diğerlerinden ayıran
en belirgin özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) İş bölümünün sağlanması B) Ekonomik değer taşıması
C) Çabayla elde edilmesi D) Farklılık taşıması
E) Toplumda önemli görülmesi
4. Toplum hayatında, insanların ortak duygu ve düşüncelerini yansıtan değerler sistemine "sosyal değerler"denir.Bu parçada "sosyal değerlerin" hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A) Zaman içinde değişebilmesi
B) Bireyde çatışma yaratabilmesi
C) Toplumun ortaklaşa meydana getirmiş olması
D) Aynı zamanda, farklı toplumlarda farklı olması
E) Farkına varılmadan ve zamanla öğrenilmesi
5. Yeni ihtiyaçlar ve bunları karşılayan yeni normlar, değişmekte olan toplumların ürünüdür. Gelenekleşen normlar ise, ancak alışkanlık yüzünden varlıklarını korurlar.Fakat bu tür normlar, fazla etkili olmaz, sapmalar gittikçe artar ve norm, zamanla ortadan kalkar.Bu parçada normlardan sapmaya yol açan nedenlerden hangisi üzerinde durulmuştur?
A) Normların katı bir biçimde uygulanması
B) Yɡptırımların zayıf olması
C) Toplumun bazı kesimlerinin sapmaya destek vermesi
D) Normların işlevini yitirebilmesi
E) Değişme koşullarının elverişsiz olması
6. Aynı kişi, okulda öğrenci; evde evlat, abla veya kardeş;yaşıtlarının yanında arkadaş; dedesininȠyanında da torun olabilir.Bu parçada toplumsal statüyle ilgili sözü edilenözellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplum tarafından belirlenmesi
B) Statülerin değişken olması
C) Toplumlara göre değişmesi
D) Bir kısmının diğerlerine göre daha önemli olması
E) Bir kişinin birden çok statüye sahip olabilmesi
7. Sosyal kontrol mekanizmalarının temel görevi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Törelere, inançlara uygun davranılmasını sağlamak
B) Bireylerin çalışma hayatını güvence altına almak
C) Toplumsal düzene devamlılık kazandırmak
D) Hukuk kurallarının korunmasını sağlamak
E) Haklı ve haksızı birbirinden ayırmak
8. Bir müdürün evde ailesine de müdür gibi davranmasıhalinde ortaya çıkan duruma sosyolojide ne ad verilir?
A) Rol pekişmesi B) Rol çatışması
C) Prestij kaybı D) Statü çatışması E) Prestij
9. Bireyin çaba harcayarak ve yeteneklerini kullanarak sonradan kazandığı, istenildiğinde değiştirilmesi kolay olan statülere "kazanılmış statü" denir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu tür statülerin özelliklerinden olamaz?
A) Kişisel becerinin önemli oluşu
B) Değiştirmenin kolay oluşu
C) Kalıtımın etkili oluşu
D) Bireysel farklılıklara sebep oluşu
E) Kişinin çok sayıda kazanılmış statüsü oluşu
10. Tuncay’ın üniversiteli olması, onun statüsünü gösterir.Ancak, sadece Tuncay değil, birçok kişi üniversitelidir.Bunun gibi öğretmen, işçi, anne, kız, erkek gibi statülerde çok sayıda insan tarafından paylaşılmaktadır.Bu parçada toplumsal statünün hangi özelliğinden sözedilmektedir?
A) Zamanla değişebilmesi
B) Verilmiş ve kazanılmış diye ikiye ayrılması
C) Kolay değişebilir olması
D) Aynı anda birden çok kişiye verilebilmesi
E) Bir kişinin aynı anda birden çok statüye sahip olabilmesi
11. Eğitilmiş insanlara ihtiyaç duyulan bir toplumda, eğitimli insanlar el üstünde tutulur.Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir statüye önem verilmesini sağlayan faktörlerden biridir?
A) Kazanılmış olma B) Verilmiş olma
C) Toplumun ihtiyaçları D) Nesnel olma
E) Toplum yapısı
12. Yaşam içinde, bireylerin sürekli olarak bulundukları statüye göre daha yüksek statüler kazanmaya yönelmeleri "statü yarışı" olarak adlandırılabilir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi "statü yarışı"'na hiçbir şekilde örnek olamaz?
A) Lüks tüketim mallarını kullanma eğilimleri
B) Kenar semtlerden lüks semtlere taşınma çabaları
C) Giysilerin ünlü markalardan seçilmesi
D) Sağlık koşullarına uygun yaşama çabaları
E) Üniversite sınavında yüksek puanlı bölümlerin tercih
edilmesi
13. Sosyalleşme, bireyin sosyal değer ve davranış şekillerini öğrenmesi ve onlara uygun biçimde, diğer insanlarla ilişki kurup bir arada yaşama alışkanlığı kazanmasıdır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi "sosyalleşmeye"örnek olarak gösterilebilir?
A) Çocuğun, çevresinin istemediği davranışları terk
etmesi
B) Altını ıslatan bebeğin huysuzlanması
C) Aç olan insanın yiyeceğe yönelmesi
D) Uykusuz bir kişinin uyuyakalması
E) Ani ve şiddetli bir sesle irkilme
14. “Köyde tarla işçisi olarak çalışan bir kişi, şehre göç ediyor ve fabrika işçisi olarak çalışmaya başlıyor.”Bu durum, aşağıdaki sosyoloji kavramlarından hangisine örnek olabilir?
A) Yatay hareketliliğe B) Dikey hareketliliğe
C) İş değiştirmeye D) Statü değiştirmeye E) Sınıf değiştirmeye
15. Bireylerin, ekonomik koşullarında ve yaşam biçimlerinde büyük ölçüde değişiklik yaparak gerçekleştirdikleri hareketliliğe "dikey hareketlilik" denir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi dikey hareketliliğe örnek olarak gösterilemez?
A) Bir valinin, yapmış olduğu yolsuzluklardan dolayı
görevinden alınması
B) Bir işletmecinin, tüm parasını kumarda kaybedip iflas
etmesi
C) Bir öğretmenin, Milli Eğitim Bakanlığı’na müsteşar
yardımcısı olması
D) Bir devlet memurunun, maaşında enflasyon oranında
artış görülmesi
E) Bir teknisyenin, buluş yapmasından dolayı şirketinde
şef olması
16. Nüfusun artışı ya da azalışı toplumları büyük ölçüde
etkiler. Örneğin, bir bölgede nüfus patlaması sonucunda,
işsizlik artar, kişi başına düşen milli gelir azalır, çeşitli göç olayları yaşanabilir.Bu parçada toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerden hangisi vurgulanmıştır?
A) Demografik değişmeler B) Coğrafi değişmeler
C) Göç olayları D) Milli gelir miktarı E) İşsizliğin artması
17. Değerler, toplumsal yaşamın bir ürünüdür ve toplumun ortak kanılarıyla oluşur. İnsanların düşünce ve tutumlarında ölçüt olur, onların davranışlarına yön verirler. Buna göre aşağıdakilerden hangisi "toplumsal değerlerin" özelliklerinden biri olabilir?
A) Bireyin düşünce, davranış ve eserlerinden etkilenmesi
B) İnsanlara yön veren değerlerin toplum tarafından
oluşturulması
C) Soyut değerlerin normlar aracılığıyla somutlaşması
D) Değerlerin kuşaktan kuşağa aktarılması
E) Değerlerin toplumdan topluma ve aynı toplumda
değişiklik göstermesi
18. Bireysel olarak kalan her fert, insan olma özelliklerinin birçoğunu yitirir. Çünkü insan, toplumsal değerler sayesinde insandır.Bu parçadan hareketle "toplumsal değerle" ilgili aşağıdakilerden hangisinin vurgulandığı söylenebilir?
A) Bir toplumun ortak kanaatlerinin yansıması olduğunun
B) Ulusal değerlere anlam kattığının
C) İnsanı insan yapan vasıfları olduğunun
D) Soyut ve genel kavramlar oluşturduğunun
E) Toplumdan topluma değiştiğinin
19. Ne kadar geleneksel ve tutucu olursa olsun, her toplum ve her kültür sürekli değişim içerisindedir. Değişme, kültür ve toplumun doğasında vardır. Fakat bu değişme bazen planlı ve bilinçsiz, bazen ise bilinçsiz
ve tesadüfi olabilir.Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Değişim içerisinde olmayan toplum yoktur.
B) Toplumsal değişim çeşitli şekillerde gerçekleşebilir.
C) Toplumun ve kültürün yapısı değişmeyi engellemez.
D) Değişim, her toplum ve kültürde varlığını sürdürdüğü
için evrenseldir.
E) Geleneksel ve tutucu toplumlarda değişim, planlı
ve kasıtlı olur.
20. Aşağıdakilerden hangisi kültürün bir tanımı olamaz?
A) İnsanın oluşturduğu her şeydir.
B) Bir toplumun ortaklaşa oluşturduğu maddi ve manevi
değerlerin bütünüdür.
C) Bir toplumun kendine özgü olarak ortaya koyduğu
her şeydir.
D) Toplumun ortak yaşayışından doğan inançları, felsefesi,
edebiyatı, gelenekleri ve değer yargılarıdır.
E) Aynı birikimi ve geleneği paylaşan insanların yeni
nesillere aktardıkları öğrenilmiş davranışlar bütünüdür.
21. Aşağıdakilerden hangisi maddi kültür öğesi değildir?
A) Kitap B) Baraka C) Cetvel
D) Din E) Elbise
22. Medeniyetler herhangi bir ulus ya da coğrafyaya mahkum edilemezler. Çünkü bir çok milletin, inancın vekültürün ortak katkısıyla meydana gelmişlerdir. Medeniyeti tek bir coğrafyaya kapatmak, tek bir toplumun tekeline vermek; onu dondurmak, kemikleştirmek, bitkisel hayata sokmak demektir.Bu parçadan çıkarılacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Medeniyetler, doğar, gelişir ve ölür.
B) Medeniyetler, evrenseldirler.
C) Bir medeniyet aynı çizgide gelişme gösteremez.
D) Medeniyetler zamanla yok edilmektedir.
E) Medeniyetler uzun ömürlü ve geniş alanlıdırlar.
23. Batı toplumlarındaki bir genç, büyüklerinin yanında sigara veya içki içebilir, ayak ayak üstüne atabilir. Bizim toplumumuzda ise bu tür davranışlara izin verilmez ya da böyle davrananlar kınanırlar.Bu parçada sözü edilen tutum farklılığının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yetişme farklılığı B) Ortam farklılığı
C) Düşünce farklılığı D) Gelişmişlik düzeyi
E) Kültür farklılığı
24. Aşağıdakilerden hangisi kültüre ait bir özellik
değildir?
A) Öğrenilmesi B) Toplumsal olması
C) Kalabalık toplumlara özgü olması
D) Toplumdan topluma değişiklik göstermesi
E) Birleştirici ve bütünleştirici olması
25. Fiziki çevrenin ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte, kültürel değişimler de yaşanmaktadır. Sinema, radyo, televizyon, gazete gibi haberleşme araçları; geleneksel kültürleri etkileyerek insanlarda, davranışsal ve
kültürel farklılıklar meydana getirebilmektedir.Bu parçada kültürel değişimin hangi yönü vurgulanmıştır?
A) Fiziki çevre ve bilimin etkisiyle meydana gelmesi
B) İnsan tarafından meydana getirilmesi
C) Toplumlar arasındaki ilişkilerden etkilenmesi
D) Toplumdan topluma değişiklik göstermesi
E) İnsan ihtiyaçlarına cevap vermesi
26. Kültür, bir toplumun tarihsel ve toplumsal elişim
süreci içinde oluşturduğu ve sonraki kuşaklara aktardığı
maddi ve manevi öğeleri kapsayan bir bütündür.
İnsan topluluğunun olduğu her yerde, birbirinden farklı
da olsa kültür vardır.Bu parçadan hareketle kültür için yapılabilecek en kapsamlı tanım aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsaldır.
B) Her toplumda olması gereken bir unsurdur.
C) Zamanla değişir.
D) Toplumun oluşturduğu ve sonraki kuşaklara aktardığı
her türlü öğeyi kapsayan bir kavramdır.
E) Toplumdan topluma ve aynı toplum içerisinde zamandan
zamana değişiklik gösteren birleştirici ve
bütünleştirici öğeler bütünüdür.
27. Toplumsal yapı içinde çeşitli statüler bulunur.Her statünün gerektirdiği roller vardır.Toplum ,bireyin o doğrultuda davranması konusunda beklentiler taşır.bireyin statüsüne uygun davranması onun gerektirdiği davranışlarda bulunması, dolayısıyla o doğrultuda toplumsal ilişkiler kurması gerekir.Örneğin;bir doktor,bu statüye uygun davranmalı ve onun gerektirdiği davranışlarda bulunmalıdır.Bu,onun toplumsal rolünü yerine getirmrsi demektir.Bu parçada toplumsal statü ve rollerin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A)Zaman içinde değişime uğrama
B)Topluma göre şekillenme
C)Saygınlığın göstergesi olma
D)Çatışmaya neden olma
E)Bireysel yetilerden etkilenme
28.Bir toplum içinde belirli ölçütlere göre farklılık
gösteren ve bu ölçütler çerçevesinde bir arada düşünülen
insanların oluşturduğu katagorilere toplumsal tabaka adı
verilir.Toplumsal tabakalar,aralarında ayrıcalık,sınırlılık,
ödül ve yükümlülük bakımından farklar bulunan bireylerin,kendi içlerinde bir ölçüte uyumlu tabakalara bölünmesiyle ortaya çıkar.Buna göre toplumsal tabakaların oluşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
A)Gelir düzeyi B)Siyasal güç
C)Eğitim düzeyi D)Toplumsal saygınlık E)Yaş
29.Çocuğu olan evli bir erkek;evinde baba,işinde müdür bir siyasal partide üye rolü oynar.Çünkü;baba,müdür ve parti üyeliği statüleri bu rolleri gerektirir.Bu örnek aşağıdaki yargılardan hangisini desteklemektedir?
A)Statü değerleri rol çatışmasına neden olabilir
B)Statüler toplumlara göre değişebilir
C)Anahtar rol,anahtar statünün gereğidir
D)Farklı toplumsal roller,farklı statülere göre belirlrnir.
E)Statüler birbirleriyle ilişkili dir.
30.Bireyin anahtar statüsünün gerektirdiği rol,anahtar rol adını alır.Örneğin;çocukları olan bir erkeğin anahtar rolü babalıktır.Fakat,bu kişi ünlü bir sanatçıysa anahtar rolü sanatıyla ilgili olan rolü olacaktır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi anahtar rolün temel ölçütüdür?
A)Yaşam için belirleyici olma
B)Saygınlık kazandırma
C)Birden çok statüye bağlı olma
D)Başka rollerle uyum içinde olma
E)Kazanılmış statünün gereği olma
31.Toplumsal statü,bir haklar ve yükümlülüklertoplamıdır.
statüyü dolduran birey,bu haklardan yararlanır ve statü-
nün gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirir.Buna göre toplumsal statü aşağıdakilerden hangisinin
belirleyicisidir?
A)Toplumsal sapma B)Toplumsal rol
C)Yatay hareketlilik D)Yabancılaşma E)Toplumsal değer
32.Nüfusun toprak üzerinde yer değiştirmesi yada aynı tabaka içindeki iş değişiklikleri yatay hareketlilik adını alır.Yatay hareketlilik,coğrafi ve toplumsal alanda olmak üzere iki türlüdür.Toplumsal alandaki yatay hare-
ketlilik tipinde,tabaka değişikliliği söz konusu değildir; sadece aynı tabaka içindeki iş değişikliliklerini kapsar.Aşağıdakileden hangisi toplumsal alandaki yatay hareketliliği örneklendirmetedir?
A)Yurt dışına işçi olarak giden bir gurbetçinin,yıllar sonra
marketler zinccirirnin sahibi olması
B)Bir köy ağasının,tüm varlığını yitirerek kente göç etmesi
C)Bir gazetecinin,televizyonda proğram yapmaya başlaması
D)Büyük işletmeler sahibi bir iş adamının,ekonomik kırizde
iflas etmesi
E)Bir basın mensubunun,kendi gazete ve televzyonunu
kurarak patron olması
1)Toplumsal yaşam içinde yer alan ve birbirleriyle ilişkili olan maddi ve manevi öğelerin oluşturduğu bütüne sosyolojide ne ad verilir?
A)Toplumsal yapı B)Toplumsal oluşum
C)Toplumsal ilişki D)Toplumsal tabaka
E)Toplumsal kurum
2)Bir toplumda ortaya çıkan her türlü gelişme ve değişmeyi ifade eden toplumsal olay ve olgu olarak ayrılan duruma sosyolojide ne ad verilir?
A)Toplumsallaşma B)Toplumsal oluşum
C)Toplumsal ilişki D)Toplumsal kategori
E)Toplumsal yapı
3)Aşağıdakilerden hangisi toplumsal ilişki için zorunlu bir ilişki değildir?
A)Etkileşim temeline dayanmalı
B)En az iki yada daha çok kişi arasında gerçekleşmeli
C)Belli bir amaca yönelik olmalı
D)İlişkide bulunan taraflar birbirini bilincinde olmalı
E)Uzun bir süre devam etmeli
4)Kısa süreli olan etkileşimin en az olduğu ilişkilere iğreti ilişki denir. Aşağıdakilerin hangisinde bu tür ilişkinin görülmesi söz konusu değildir?
A)Alıcı satıcı arasında
B)Tiyatro oyuncusu ile izleyici arsında
C)Öğretmen öğrenci arasında
D)Sürücü ile yolcu arasında
E)Sahnedeki şarkıcı ile dinleyici arasında
5)Aşağıdaki ilişkilerden hangisi ikincil ilişkilere örnek değildir?
A)Oyuncu-izleyici ilişkisi
B)Öğretmen-öğrenci ilişkisi
C)Rakip takımda oynayan iki arkadaş ilişkisi
D)Amir- memur ilişkisi
E)Alıcı- satıcı ilişkisi
6)Aşağıdaki gruplardan hangisinde ikincil ilişkiler görülür?
A)Akrabalar arasında B)Arkadaşlar arasında
C)Sendika üyeleri arsında D)Köy gruplarında
E)Ailede
7.Birden fazla statü üstlenmiş kişiler,rollerini yerine getirirken bazen zor durumda kalırlar.Bir kşinin farklı statülerinin gerektirdiği rollerin,aynı anda gerçekleşemeyecek şekilde birbirine karşıt olmasına rol çatışması denir.Bu parçada aşağıdakilerden hangisi rol çatışmasını örneklendirmektedir?
A)Bir işletme sorumlusunun,çatıştığı kişilerle sürekli toplantılar
yapması
B)Bir polis ekibinin,amirlerinin yönlendirmesi doğrultusunda
operasyon yapması
C)Bir siyasal,parti baskanının ,kendini ziyarete gelen yurttaşlarının
sorunlarını dinlemesi
D)Çalışan bir annenin,işe gitmeden önce çocuğunu kreşe brak-
ması
E)Bir öğretmenin,evde,kendi çocuklarının davranışlarına
not vermesi
8.Bazı roller birbirini kolaylastırır.Bir avukatın işinde kazandığıiş takibi,rahat konuşma gibi özelliklerini politikaya atıldığında kullanması,avukatlık ve politikacılık rollerinin birbirini kolaylaştırmasıdır.Parçada açıklanan bu duruma ne ad verilir
A)Rol çatışması B)Toplumsal hareketlilik
C)Rol pekiştirmesi D)Toplumsal prestij
E)Anahtar rol
9.Toplumsal statü,bireyin toplumiçindeki yeri,konumudur.Her birey,içinde yaşadığı gruplarda ve toplumda belirli bir yere sahiptir.Bu yeri,kişinin çevresindekiler ona uygun görerek belirler.Buna göre aşağıdakilerden hangisi toplumsal statülerden biri değildir?
A)Meslek B)Öğretmen C)Polis D)Müdür E)Şoför
10.Roller,bireylerin davranış biçimleriyle ortaya konur.Bu nedenle,bir rolün iyi yerine getirilip getirilmediği bireylerin davranış biçimlerine bakılarak değerlendirilir. Örneğin;bir öğretmenin öğretmen rolü öğrencilerine karşı sevecen ve içtenliklidavranmasını gerektiriyorsa,davranışları da o doğrultuda olacaktır. Bu görüşün temelindebulunan varsayım aşağıdakilerden hangisidir?
A)Bireyin,sahip olduğu toplumsal statü kadar toplumsal
rolü vardır.
B)Statüler toplumlara göre değişebilir
C)Bireylerin rolü ve davranış biçimleri arasında bağ-
lantı vardır.
D)Önceki bir toplumsal rol,yeni rolü pekiştirebilir.
E)Toplumsal statüler üzerindebirden çok faktörün
etkisi vardır.
11.Toplumsal statü,bireyin toplum içindeki yeri, konumudur. Statüler, doğumla yada sonradan kazanılanstatüler diye sınıflandırılabilir. Aşağıdakilerden habgisi doğumdan kazanılan statülerden biridir?
A)Annelik B)Erkeklik C)Spikerlik D)Yazarlık E)Öğrencilik
12.Günümüz toplumlarında eğitile kazanılanstatülerin sayısı cok fazladır ve eğitim bir hareketlilik nedenidir.İnsanlar gelişen toplumlarda daha iyiyaşam standardına ulaşabilmek için eğitimi önemli bir araç olarak görmektedirler. Öte yandan sanayileşme,iş bölümü ve uzmanlaşmayı gerekli kıldığından,eğitilmiş insanların hareketliliğine olanak tanımaktadır.
Bu parçaya göre eğitim,aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirerekinsan yaşamı üzerinde etkili olmaktadır?
A)Toplumsal hareketliliği sınırlandırma
B)Ailenin kültürel yapısını koruma
C)Gereksinimleri çeşitlendirme
D)Toplumdaki yönetimi etkin kılma
E)Yeni statüler edinme olanağı sağlama
13.Gelir ve servet,toplumsal hareketliliği doğrudan etkilemektedir.servet ve parayı kazanma yada kaybetme yoluyla dikey harektlilik özellikle günümüz de çok yaygındır.Bu parçada,aşağıdakilerden hangisinin toplumsalhareketlilik üzerinde hangi etkili olduğu belirtilmektedir?
A)Demografinin B)Eğitimin C)Teknolejinin D)Ekonominin
E)Yönetimin
14.Toplumun bireye gösterdiği saygınlık,prestij adını alırBirey,bu saygınlığı ya statüsü nedeniyle elde eder ya da kişisel özellikleriyle kazanır.İlkine statüsel saygınlık, ikincisine kişisel saygınlık denir.Statüsel saygınlık,sta-
tü bittiği zaman biter;ama kişisel saygınlık süreklidir.Aşağıdakilrden hangisi kişisel saygınlığı,statüsel saygınlıktan farklı kılan niteliklerden biri değildir?
A)Başarı B)zeka C)Yetenek
D)Meslek E)Kişilik
15.Disiplinli antrönörden hoşlamayan bir sporcu,ilerideki yıllarda antrönörlük meleğini seçmiş ve işinin gereği olarak disipline önem veren bir kişi olmuştur.Bu durum,aşağıdaki yargılardan hangisine birörnektir?
A)Kişinin davranışları tutumuyla çelişebilir
B)Toplmsal rol,kişinin tutumları üzerinde etkili olur
C)Gurup birliği,karşıt tutumların uzlaşmasını
gerektirir.
D)Kişi,olayları kendi tutumlarını doğrulayacak
biçimde yorumlar
E)Her tutum bir deger yargısı taşır
16.Her birey,içinde doğup büyüdüğü toplumda hakim olan inanç,değer ve davranışları benimser;o toplumun üyesi olur.Kısaca,o toplumdaki yaşam biçiminin belirledigi kişiliği kazanır.Her bireyin geçireceği bu öğrenme sürecine ne ad verilir.
A)Çağdaşlaşma B)Toplumsal değişme
C)Büyüme D)Toplumsallaşma
E)Toplumsal bütünleşme
17.Toplumsal yapının biri fiziksel diğeri kültürel olmak üzere iki yönü vardır. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal yapının kültürel yönüne örnek olamaz?
A)Sosyal ilişkiler B)Köy-kent nüfusu
C)Statü ve roller D)Degerler ve normlar
E)Sosyal kurumlar
18.Toprak kayması nedeniyle yolda kalan bir otobüsün yolcuları arasında başlangıçta var olmayan bir takım ilişkşler kuruluyor.Çıkış yolu bulmak için
aralarında konuşup tartışıyor,zor koşullara birlikte karşı koyup birbirlerine destek oluyorlarBu durum aşagıdakilerden hangisinin oluşmasına örnektir?
A)Toplumsal statü B)Toplumsal kurum
C)Toplumsal degişme D)Toplumsal tabaka
E)Toplumsal grup
19.Toplum yapısı küçük,geleneksel olan,çıkarcı olmayan birlikteliklere cemaat;toplum yapısı büyük,resmi işlerin yer aldığı,bireysel çıkarların
ön planda olduğu birliklere de cemiyet denir.Buna göre,aşağıdakilerden hangisi yalnızca cemiyetlere ait bir özelliktir?
A)Birincil ilişki B)Ortak irade
C)doğal dayanışma D)Kişisel mülkiyet
E)Ortak servet
20.Nüfusu az olan yerleşim birimlerinde,yüzyüze, candan,sıcak ve samami sosyal ilişkiler görülürken nüfusu fazla olan yerleşim birimlerindeki sosyal
ilişkiler daha resmidir.Bu durum aşağıdakilerden hangisinin sosyal yapı üzerindeki etkisine bir örnektir?
A)Tabakalaşma faktörünün B)Kültür faktörünün
C)Demografi daktörünün D)Sistem faktörünün
E)Ekonomi faktörünün
21.İnsanlara iyilik etmek toplumsal bir değerdir. Belli ölçüde insanlar birbirine yardım ederler.Ancak toplum içinden öyle insanlar çıkar ki
iyilik yapmayı yaşama amaçları haline getirebilirler ve toplum standartının dışına çıkarak tüm varlıklarını bu yolla tüketebilirlr.Bu durumdaki bireylerin durumunu açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A)Evrensel anlayış B)Sosyalkontrol C)Olumlu sapma
D)Rol tepişmesi E)Beklenen davranış
22)Sosyometri küçük gruplarda bireyler arasındaki yaklaşma ve uzaklaşma modellerini açıklamayı sağlayan bir araştırma tekniğidir. Bir sınıfta yurtta kalan öğrenciler arasında bir iş yerinde küçük bir köyde sosyometri tekniği uygulanabilir. Buna göre sosyometri uygulamasında aşağıdakilerden hangisi bir ön koşuldur?
a)bireylerin birbirlerini tanıması
b)bireyler arasında arkadaşlık bağının olması
c)soru formlarından yararlanılması
d)bireyler arasına çatışma yaşanması
e)bireylerin aynı statüde olması
23)Belli bir statüdeki kişiden beklenen davranış aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılabilir?
A)Toplumsal ilişki B)Toplumsallaşma
C)Toplumsal oluşma D)Toplumsal rol
E)Toplumsal olgu
24)Bireyin esas rolüne ilişkin ikincil üçüncül roller de vardır. Bireyin öncelikli olan esas olan rolü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Rol beklentisi B)İdeal rol
C)Anahtar rol D)Gerçek rol
E)Rol çatışması
25)Toplumsal yapı,bir toplumun içinde yer alan gruplardan kuruluşlardan oluşur.Gelişmiş sanayileşmiş toplumlarda çeşitli gereksinimleri karşılamak üzere bütün çeşitli örgütler ve kuruluşlar kurulmuştur.İlkel toplumlarda ise gereksinimler çok az ve yalın olduğundan bu gibi toplumlarda ancak birkaç örgüt ve kuruluş kurulabilmiştir.Buna göre toplumsal yapı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A)Toplumun gereksinimlerinde etkilenir
B)Toplumların gelişmesiyle karmaşıklaşır
C)Çeşitli grup,kuruluş ve örgütlerden oluşur
D)Toplumlarda değişmeksizin varlığını sürdürür
E)Yeni gereksinimlere bağlı olarak değişir
26)Bireylerin amaçlarına ulaşmak yada çeşitli gereksinimlerini karşılamak için birbirlerine yaklaşmaları yada uzaklaşmaları durumuna toplumsal ilişki denir. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal ilişkilerin özelliğinden biri değildir?
A)Bir amaca yönelik olması
B)Belli bir sürekliliğe sahip olması
C)Bireylerden habersiz gerçekleşmesi
D)Etkileşim temeline dayanması
E)Bir takım kurallara göre düzenlenmesi
27)Her toplum,kendini oluşturan parçaların düzenli bir bileşimidir.Bu bileşim gelişigüzel ve tesadüfi değildir.Birinde ortaya çıkan değişme diğerlerini de değiştirir.Bu durum toplumsal yapı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisiyle çelişir?
A)Toplumdan topluma değişir
B)Aynı toplumda da zamanla değişir
C)Toplumsal yapı öğeleri arasında karşılıklı etkileşim vardır
D)Öğeler birbirinden bağımsızdır
E)Toplumda birçok öğenin birleşmesiyle oluşur
28)Arkadaşlık ve aile ilişkileri birincil ilişkilere örnektir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi birincil ilişkilere ait bir özellik değildir?
A)Etkileşimin fazla olması
B)Uzun süre devam etmesi
C)Duygusal bir nitelik taşıması
D)Resmi kurallarca düzenlenmesi
E)Samimi bir nitelik taşıması
29)Her yıl eylül ayında İzmir fuarı açılır fuara çeşitli ülkelerden firmalar girişimciler ve sanatçılar katılıp ürünlerini sergilerler. Her yıl İzmir fuarına katılan bireyler arasında ortaya çıkan toplumsal ilişkiye ne ad verilir?
A)Devirli(periyodik)ilişki B)Sürekli ilişki
C)İğreti ilişki D)Zorunlu ilişki
E)Birincil ilişki
30)Erkek yada bayan olarak dünyaya gelen bireyin sırasıyla çocukluk,gençlik,ve yaşlılık statülerinde yer alması aşağıdakilerden hangisiyle anlatılır?
A)Rol pekişmesi B)Kazanılmış statü
C)Verilmiş statü D)Rol çatışması
E)Rol değişikliği
31)Liseyi bitirdiğiniz zaman lise öğrencisi olma statüsü ve buna bağlı olarak her gün okula gitmek ödev yapmak ders çalışmak kılık kıyafetine sınıf geçmek gibi yükümlülüklerimizi de ortadan kalkar.Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A)Bireyin statüsü sona erdiğinde bun ilişkin rolü de sona erer
B)Bireyin kimi rolleri birbirini pekiştirir
C)Toplumsal yapıdaki değişmeler statüleri de etkiler
D)Bireyin bazı statüleri daha önemlidir
E)Bir statü başka bir statüye bağlı olarak değişir
32)Prestij,bireyin saygınlık derecesi ürünüdür.Aynı statüdeki bireylerin farklı prestijlere sahip olmaları olağan durumlardandır.Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A)Aynı statüdeki bireylerin farklı rolleri olması
B)Kimi statülerin doğuştan kazanılması
C)Toplumun bireyleri beklentisinin farklı olması
D)Bireyin aynı anda bir çok statüye sahip olması
E)Prestijin kişisel yetenekleri özelliklere bağlı olması
33))Bir öğretmen aynı zamanda bir eş bir baba bir sendika üyesi bir taraftar bir sporcu olabilir.Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A)Bireyin anahtar statüsü diğer statülerini etkiler
B)Birey aynı anda bir çok gruba üye olup bir çok statüye sahip olması
C)Birey rol çatışması yaşayabilir
D)Birey kimlik ve kişiliğini toplumsallaşma ile kazanır
E)Aynı statüdeki farklı rolleri yerine getirir
34)Bireyin statüsüne uygun davranışlar göstermesine toplumsal rol denir. Toplumsal rolle ilgili aşağıdaki görüşlerden hangisi yanlıştır?
A)Statünün dinamik ya da davranışsal yönüdür
B)Toplumsal yapı tarafından belirlenir
C)Bireye bir takım haklar sağlayıp ilişkiler belirlenir
D)Her rol diğerinden bağımsız olarak belirlenir
E)Statü sona erince buna ilişkin rolü de sona erer
35)Bir subayın evinde eşine ve çocuklarına kışlada askerlerine davrandığı gibi davranışlar sergilemesi ya da bir trafik polisinin çok yakın arkadaşına ceza kesme durumunda kalması aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A)Rol pekişmesi B)Gerçek rol
C)Rol çatışması D)Rol beklentisi E)Prestij
36).Bir müzik öğretmenin ünlü bir ses sanatçısı olması
.Ünlü bir futbolcunun futbolu bıraktıktan sonra ünlü bir teknik direktör olması
Yukarıda bu durumlar aşağıdakilerden hangisine örnektir?
A)Rol pekişmesi B)Rol beklentisi
C)Rol çatışması D)Gerçek rol
E)Anahtar rol
37)Toplumsal statü onu dolduran bireylerden bağımsız olarak var olan roller ve görevler toplamıdır.Statüler ya doğuştan getirilir yada kişisel istek beceri ve çabalarla kazanılır. Buna göre aşağıdaki statülerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
A)Vatandaşlık B)Cinsiyet
C)Aile D)Soyluluk
E)Öğretmenlik
1) Bireyin toplumdaki statüsüne uygun olarak davranmasına rol denir. Toplum bireyden statüsüne uygun roller bekler. Ancak bazen birey çatışma yaşayabilir. Aşağıdakilerden hangisinde böyle bir rol çatışması yaşanabilir?
A) Suçluyu yargılayan hakim
B) Kimlik kontrolü yapan polis
C) Askerine emir veren komutan
D) Kırmızı ışıkta geçen çocuğa ceza yazan polis
E) Çocuğundan su isteyen baba
2) Birbirinden haberdar olan en az iki insanın ya da grubun aralarında ve sosyal hayat alanında sürdürdükleri kısa veya uzun süreli ilişkiler vardır. Bu ilişkiler birincil ve ikincil ilişki olarak ayrılır. Aşağıdakilerden hangisi birincil ilişkilerin özelliklerinden biri değildir?
A) Daha çok küçük gruplarda görülür
B) Sosyal etkileşim zayıftır.
C) Uzun sürelidir.
D) Yazılı kurallara bağlı değildir.
E) Karşılıklı ve yüz yüzedir.
3) Pareto’ya göre tabakalardaki eşitsizlik insanların kıt kaynaklara sahip olma isteklerinin sonucudur. Gruplar bu kıt kaynaklara sahip olmak için birbiriyle yarışırlar. Kaynaklar, yeteneğe ya da zor konumları, görevlere göre ödüllendirilmeyip, mirasa, sömürüye ya da baskıya dayanır. Bu yollarla kaynaklara sahip olunur. Buna göre bir grubun diğerinden daha fazla kaynağa sahip olması aşağıdaki sonuçlardan hangisini doğurur?
A) Tabakalar arası geçişleri
B) Rollerin sayısını
C) Gruplar arasındaki eşitsizliği
D) Grupların normlarından sapmalarını
E) Grup bilincinin ortadan kalkmasını
4) Bir toplumda kendilerini diğerlerinden ayırıcı özellikleri ortaklaşa olan bireylerin bütünü bir “Toplumsal kategori” oluşturur. Gerçek yaşamdaki ilişkilerinde birbirlerinden habersiz olan aynı kategorideki insanlar ortak payda da buluşurlar. Buna göre “Sosyal Kategori” aşağıdakilerden hangisi ölçü alınarak oluşturulabilir?
A) Biz bilinci B) Ortak benzerlik C) Sosyal ilişki
D) Gelir düzeyi E) Sınıf bilinci
5) I. Yaş
II. Meslek
III. Zeka
IV. Din ve inanç
V. Mizaç
Yukarıdakilerden hangileri toplumsal kategorinin ölçülerinden değildir?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve V
D) III ve V E) I,II ve III
6) Normlar, kurumlaşmış standart davranış kuralları olarak tanımlanmıştır. İşlevleri olarak, toplumda düzen, istikrar ve sürekliliğin sağlanması belirtilebilir. Aynı zamanda normlar değişen yapılardır. Özellikle etkisini kaybeden bu etkileşme durumunun ihtiyaçlarına cevap veremeyen, bireylerin karşılıklı ilişkilerine yön veremeyen normlar daha çabuk değişebilir. parçadaki bilgileri destekleyen yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dış etmenlerin etkisiyle normlar değişebilir.
B) Belli ihtiyaçlara cevap vermeyen normlar işlevini yitirir.
C) Normların caydırıcı olması normun özelliğine göre değişir.
D) Bir toplumda kurumlaşmış bir norm başka bir toplumda sıradanlaşabilir.
E) Toplumun istikrarı normların işlevlerini sürdürmelerine bağlıdır.
7) Dikey hareketlilik bireylerin tabaka değişmeleri biçiminde ortaya çıkan hareketliliktir. Bir üst tabakaya çıkma veya bir alt tabakaya inme şeklinde gerçekleşir. Buna göre aşağıdakilerin hangisi dikey hareketlilik için bir örnek olamaz)
A) Patron iken iflas edip işçi konumuna düşmek
B) Liseyi bitirip üniversiteyi kazanmak
C) İşçi olarak çalışan birinin kendi işyerini açması
D) Piyangodan para çıkan bir insanın zengin olması
E) Ailesinden miras kalan bir gencin zengin olması
8) Demokratik toplumlarda, meclis halk adına yasalar çıkarır. Çıkarılan yasalara göre hükümet ülkeyi yönetir. Yasaların uygulaması ise Bağımsız Mahkemeler tarafından gerçekleştirilir. Yasalar ise en yüksek statüdeki yöneticiden, en alt düzeydeki sade vatandaşa kadar herkes için aynı ölçüde geçerlidir.Bu durum aşağıdakilerden hangisi için bir kanıttır?
A) Hukukun kişiye ve duruma göre işleyişi
B) Hukukun, güçlünün elinde bir araç oluşu
C) Hukukun, tüm dünyada aynı şekilde uygulandığı
D) Hukukun üstünlüğü ve nesnelliği
E) Hukukun yer ve zamana göre değiştiği
9) Kategori; belli bir toplumsal özelliği paylaşan insanlardan oluşur. Yaş, gelir, eğitim ve okuma alışkanlığı gibi özelliklerden dolayı bir araya getirilen kişiler, düşüncede bir araya getirirler, gerçekte bir arada bulunmazlar ve birbirini tanımazlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisi kategorik bir ayrım sayılamaz?
A) Köylü – Kentli B) Sivil – Asker C) Memur – İşçi
D) Düz saçlılar – Kıvırcık saçlılar E) Yerli - Göçmen
10) Bireyin, toplumda sahip olduğu yere, mevkiye statü denir. Statülerin kaynağı toplumdur, toplum tarafından belirlenir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu statülerin belirleyicisi olamaz?
A) Biyolojik özelliklerimiz
B) Sahip olduğumuz maddi imkanlar
C) Toplumsal normlar
D) Aldığımız eğitim düzeyi
E) Yaptığımız işin toplumdaki faydası
11) Bir toplumda yaşayan insanların tavır ve hareketlerine sınırlar koyan yaptırımları olan sosyal kurallara “norm” denir. Aşağıdakilerden hangisi sosyal normların özellikleri arasında yer almaz?
A) Normların yaptırımları eşit güce sahiptir.
B) Her normun temelinde toplumsal değerler vardır.
C) Toplumsal yaşayış içinde ortaya çıkar.
D) İhtiyaçlar doğrultusunda değişebilir.
E) Normların hepsi eşit önemde değildir.
12) Toplumsal hayatta bazı roller birbirini zorlaştırabilir. Örneğin kendi çocuğunun öğretmeni olan bir babanın mesleğindeki rolü birbirini zorlaştırabilir. Baba gibi davranırsa çocuğuna zayıf not vermek istemeyebilir. Öğretmenlik rolü ise bunu yapmasını gerektirebilir.
Parçada aşağıdaki kavramlardan hangisi vurgulanmaktadır?
A) Birincil ilişkiler B) İkincil ilişkiler
C) Rol pekiştirmesi D) Rol çatışması E) Açık olmayan rol
13) ---Bir toplumun, amaçlarını gerçekleştirmesine yetecek sayıda nüfusa sahip olmamasıdır.
---Bir ülkenin yüzölçümü ile, birey,aile ve yerleşim birimlerinin sayısı arasındaki orandır.
---Nüfusun, toplumsal, ekonomik duruma, cinsiyete, öğrenim durumuna göre,planlama amacıyla sayılmasıdır.
---Bir ülkede görülen iç ve dış göçler.
Yukarıda verilen tanımlar aşağıdaki ifadelerle eşlenirse hangi ifade açıkta kalır?
A) Nüfus sayımı B) Nüfus yetersizliği C) Nüfus yoğunluğu
D) Nüfus patlaması E) Nüfus hareketleri
14) Aynı mekanda bulunmak zorunda olmadıkları halde çeşitli özellikleri bakımından bir kavram altında toplanabilen insanların oluşturduğu olgulara sosyal kategori denir. Buna göre aşağıdakilerin hangisi sosyal kategori sayılmaz?
A) Şehirdeki üniversite öğrencileri B) Stadyumda maç izleyenler
C) Ülkedeki maden işçileri D) Okul öncesi çocukları
E) Galatasaray taraftarları
15) Ülkemizde 1980’lı yılların sonlarında yapılan bir araştırmada, yüksekokul mezunu insanların % 61 inin eğitim gördüğü alanın dışında, çoğu kez ilgili alanlarına girmeyen mesleklerde çalıştıkları tespit edilmiştir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkmasına neden olur?
A) Bireyin toplum beklentisine uygun bir statü edinmesi
B) Toplumun beklentilerinin kendi içerisinde çelişmesi
C) Bireyin gerçekleşen rollerinin kendi içinde çelişmesi
D) Kimi statülerin prestij kazanması ya da kaybetmesi
E) Bireyin bir gruptaki davranışını başka bir gruba taşımasından doğan çatışma
16) Yemek yerken ağzını şapırdatan veya arkadaşlarına kaba davranan birinin çiğnediği norm önemli bir norm ihlali değildir. Ancak vatanına ihanet eden bir kimsenin çiğnediği norm daha büyüktür ve daha büyük bir cezayla karşılaşır. Verilenler toplumsal normların hangi özelliğini örnekler?
A) Zamanla oluşur ve değişirler.
B) İhtiyaçları karşılamaya yöneliktirler.
C) İşlevini yitirenler zamanla değişirler.
D) Önem dereceleri birbirinden farklıdır.
E) Temelinde toplumsal değerler vardır.
17) Toplumsal yapı bir toplumun içinde yer alan çok sayıda gruplardan oluşur. Gelişmiş toplumlarda insanların çok çeşitli gereksinimlerini karşılamak amacıyla çok çeşitli gruplar kurulmuştur. Oysa ilkel denilen toplumlarda gereksinimler az ve basit olduğundan çok fazla grup görülmemiştir. Buna göre, toplumsal yapı ile ilgili aşağıdaki genellemelerin hangisi doğru değildir?
A) Toplumlarda aynı biçimde görülme
B) Çeşitli gruplardan oluşma
C) Zamanla değişikliğe uğrama
D) Gereksinimler sonucu oluşma
E) Toplumların gelişmeleriyle karmaşık- laşma
18) Demokratik toplumlarda bireylerin saygınlık sıralaması bakımından bir sosyal tabakadan diğerine geçmesine dikey hareketlilik denir.Buna göre aşağıdakilerin hangisi dikey hareketlilik örneğidir?
A) Bir öğretmenin başka bir okula atanması
B) Tarım işçisinin şehre göç ederek fabrika işçisi olması
C) Sağlık bakanının, devlet bakanı olması
D) Dershane öğretmeninin dershane açması
E) Fabrikatörün başka bir fabrika daha açması
19) Grup hareketliliği genellikle bazı baskı altında tutulmuş grupların ortaklaşa toplumsal statülerini arttırmak için giriştikleri bir olaydır. Grup temeline dayanan hareketliliğin gerçekleştirilmesi çabaları, bireysel hareketliliğin mevcut olmadığı durumlarda söz konusu olmaktadır. Bu parçada grup hareketliliğinin hangi özelliğinden söz edilmektedir?
A) Baskı altında tutulmuş grupların ortaklaşa çabaları sonucunda oluşmasından
B) Kuşaklar arası süregelen bir olgu olmasından
C) Bireysel hareketliliğin toplumsal bilince dönüşmesi sonucu oluşmasından
D) Doğuştan getirilen statüler sonucunda oluşan bir yapı olmasından
E) Aynı toplumsal düzeye sahip olan insanların oluşturduğu bir yapılanma olmasından
20) Simmel’e göre moda insanlarda hem birlik ve benzerlik isteğini, hem de yalnızlık ve farklılaşma gereksinimini karşılar. Modayı izleyen birey, kendini başkalarından farklı ve özgün olarak görürken, aynı zamanda kendisi gibi davranan büyük çoğunluk tarafından onaylandığı kanaatini taşır. Simmel’e bu parçada modanın daha çok hangi yönünü vurgulamaktadır?
A) Sosyal statü sağladığını
B) Bireye piskolojik doyum sağladığını
C) Ekonomik araç olarak görüldüğünü
D) Toplumsal birliği sağladığını
E) Zamanla değiştiğini
21) İnsan toplum içerisinde yalnızca bir nicelik değildir, onun diğer insanları etkileyen özellikleri değerleri vardır. Bundan dolayı iki kişinin bulunduğu her yerde sosyal ilişkiler de oluşmaya başlar.Aşağıdakilerden hangisi sosyal ilişkilerin özelliklerinden değildir?
A) İlişkinin ortak bir anlam taşıması
B) En az iki insanı gerektirmesi
C) Tarafların birbirinden haberdar olması
D) Tarafların ilişkiye subjektif bir anlam katması
E) İlişkinin uzun bir zaman dilimi içerisinde oluşması
22) Bireyin, kendi yeteneklerine, çabalarına ve başarılarına bağlı olarak elde ettiği statüdür. Günümüzde sanayileşmeyle birlikte işbölümünün yaygınlaşmasıyla önemi daha da artmıştır. Yukarıda anlatılmak istenen statü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal statü B) Verilmiş statü
C) Kazanılmış statü D) Anahtar statü
E) Toplumsal saygınlık
23. Sosyoloji konusu yöntemi e kendisine özgü teknikleri olan bir bilimdir. Diğer bilimler gibi sosyoloji de konusuna giren olay ve olguları incelerken bilimsel yöntemi kullanır. Konularını araştırırken varsayımlar kurar varsayımları araştırma teknikleriyle doğrulayacak bir takım kuram ya da yasalara ulaşır. Gelecekle ilgili öngörülerde bulunur. Bu parçada anlatılanlar aşağıda verilenlerden hangisinde özetlenmektedir?
a)sosyoloji diğer bilimlerle ilişkilidir
b)sosyoloji yeni gelişen bir bilimdir
c)sosyoloji bilimlerin başlangıcını oluşturur
d)sosyoloji olması gerekeni açıklamaz
e)sosyoloji pozitif bilim niteliği taşımaktadır
24)Birleştirici yöntem Toplumsal yapı içerisinde bütün kurumlar ve örgütlenmeler uyumlu bir değişim gösterir. Toplum, bir taraftan değişirken, diğer taraftan da varlığını devam ettirir. Çünkü değişme tek bir parçadan değil, toplumun bütününde gerçekleşir. Bu parçada toplumda uyumlu bir değişimin gerçekleşmesi hangisine bağlanmıştır?
a)toplumlar arasında etkileşim olmasına
b)toplumsal yapıyı oluşturan unsurların birbirine bağımlı olmasına
c)toplumun kendine özgü bir yapısının bulunmasına
d)toplumların bir yerleşim yeriyle sınırlanmasına
e)toplumda sosyal sınıfların yer almasına
25) köylük yerlerde boşanma şehirlerden azdır. Bunun nedenlerinden biri evli çiftlerin boşanma girişimlerinin aile çevresinin tepkisiyle karşılaşacağının bilinmesidir. Bu tepkinin göze alınamaması nedeniyle boşanma az olmaktadır. Bu parçaya göre büyük yerlerde boşanmanın şehirlerden daha az olmasına neden olan etken aşağıdakilerden hangisidir?
a)sosyal değişme b)toplumsal sapm
c)sosyal kontrol d)sosyal hareketlilik
e)toplumsal sapma
26)Toplumsal yapı bir toplumdaki grupları kurumları örgütleri ve bireyler arasındaki ilişkileri dile getirir. Toplumsal yapının hem fiziksel hem de kültürel yanı bulunur. Aşağıdakilerden hangisi sosyal yapının kültürel yanını oluşturmaz?
a)yerleşim yeri ve nüfus miktarı b)değer ve normlar
c)tabakalaşma ve sınıflar d)ilişki ve etkileşimler
e)statü ve roller
27)Sosyal yapıyı oluşturan öğeler birbirine bağlıdır; bu bağlar sayesinde sürekli olarak birbirini etkilerler. Örneğin bir futbol takımında önemli oyunculardan birinin sakatlanarak oyun dışı kalması halinde takımın oyun disiplini bozulabilir antrenör yeni bir oyun taktiği uygulamak zorunda kalabilir. Bu parçadan sosyal yapıyla ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılabilir?
a)tüm gurup ve kurumlarda aynı büyüklükte ortaya çıktığı
b)sürekli değişim gösterdiği
c)en önemli öğesinin sosyal değerler olduğu
d)tüm ilişkilerin yazılı kurallarla belirlendiği
e)öğeleri arasındaki ilişkilere bağlı olarak bütünlük gösterdiği
28)Toplumdaki bütün kurum grup ve toplumsal iletişim biçimleri insan –insan ilişkisinden doğmaktadır. Bu cümle aşağıda verilenlerden hangisiyle paralellik gösterir?
a)her toplumda sosyal sınıflaşma ve tabakalaşma vardır
b)sosyal ilişkinin artması eğitime verilen değeri gösterir
c)sosyal ilişkinin yoğun gerçekleştiği toplumlar daha çok gelişmiştir
d)toplumların sınıflanmasında toplumsal ilişki biçimi belirleyicidir
e)toplumun meydana gelmesinde en önemli öğe sosyal ilişkilerdir.
29)Toplumsal yapı farklı toplumsal tabakaların bir arada bulunduğu bir bütündür. Tabakaların oluşumunda ekonomik eğitimsel dinsel vb. özellikler etkilidir. Buna bağlı olarak meydana gelen tabakalaşma biçimi toplumsal yapıyı etkiler; aynı zamanda ondan etkilenir. Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki yargılardan hangisiyle çelişmektedir?
a)toplumsal yapı ekonomik eğitim din vb. faktörlerden etkilenmektedir.
b)toplumsal tabakalaşmadaki farklılıklar toplumsal yapıya yansır.
c)toplumsal yapı ile toplumsal tabakalaşma arasında karşılıklı etkileşim vardır.
d)toplumsal yapı tabakaları da içine alan bir bütünlüktür.
e)sosyal yapının olduğu yerde tabakalaşma tabakalaşmanın olduğu yerde sosyal yapı
varlığını yitirir.
30)İnsan günlük yaşamında evde okulda yolda çevresiyle ilişkilerde bulunur. Bu ilişkilerden bazıları sosyal nitelikte iken bazıları sosyal nitelikte değildir. Aşağıda verilenlerden hangisinde sosyal ilişkinin gerçekliği söylenemez?
a)okuldan dönen öğrencinin arkadaşına telefon etmesinde
b)ablasının ödevleri için kardeşine yol göstermesinde
c)yaşlı bir kadının yolda karşılaştığı trafik polisine adres sormasında
d)öğretmenin bir öğrencisinin sorunlarını dinlemesinde
e)bir babanın televizyon izlemesinde
31)Aşağıdakilerden hangisi toplumsal bir ilişkide olması gereken özelliklerden değildir?
a)en az iki kişi arasında olması
b)birbirinden haberdar olması
c)belirli bir süre devam etmesi
d)deneyimli olması
e)etkileşimde bulunması
1.---Belli bir statüde blunan bireydentoplumun
beklediği davranışlar.
---Toplumu veya grubu oluşturanbireylerin
olumlu tepki gösterdikleri düşünce,kural ve
nesneler
---Bireyintoplum içinde nasıl davranması gerektiğini
gösteren ve yaptırım gücü olan kurallar sistemi
---Toplum yada grubunvarlığını sürdürmek
amacıla üyelerinin davranışlarına koydugu sınır-
landırmalarYukardaki tanımlarda aşağıdaki kavramların hangisi yoktur?
A)Sosyal kontrol B)Sosyal sapma
C)Sosyal rol D)Sosyal değer
E)Sosyal norm
2. ---Yalan söyleyenler ya da sözünü tut-
mayanlar toplum tarafından dışlnır
---Hırsızlık ve ya gaspçılık yapanlar hapisle
cezalandırılır.Yukardaki durumlar aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilr
A)Toplum istenilen davranışlara uyulmasını yalnızca
önerebilir
B)Birey,bir toplum içerisinde yaşıyor olsa da
davranışlarında özgürdür
C)Bireyi belli bir davranışa zorlamak,kişisel
hak ve özgürlüklereaykırıdır
D)Toplum içindeyaşayan bireyin tüm davranışları
kısıtlanmalıdır.
E)Toplum, istenilen davranışlara uymaları çeşitli
yollarla cezalandırır.
3.Bir toplumda;
---Trafik polisi yoksa kırmızı ışıkta geçilmesi
---piknik yapılan yerde,çöplerin yere atılması
---toplu taşım araçlarında gençlerin yaşlılara yer vermemesi gibi davranışların yaygın olması aşagıdakilerden hangisinin en güçlü göstergesidir?
A)Bazı toplumsal kuralların gereği benimsenmemiş
oldugunun
B)Teknolejik ilerleme karşısında yasaların yetersiz kalması
C)Endüstri toplumlarında,duygu ve düşünce alış verişiin az-
alma oldugunn
D)Nüfusun hızla artmakta oldugunun
E)Kültürler arası etkileşimin ulusal değerleri değiştirdiğinin
4.Ahmet,Ayşe,Sibel,Mehmet,Kerem ve Özlem öğretmendir. önermesinden aşağıdaki sonuçların hangisi çıkarılabilir?
A)Bir bireyin birden çok statüsü olabilir.
B)Birden çok birey aynı statüyü elde edebilir
C)Bireysel statü,bireysel saygınlığı sağlamayabilir
D)Birey,statüsüne uygun rolü yapmayabilir
E)Bireyin rolleri birbiriyle çelişebilir.
5. –Araştırmacı incelediği olaylara bir etkide bulunmaksızın dışarıdan gözlemleyici durumundadır.
-Araştırmacı bizzat olayın içindedir ve olaylar kendi akışı içinde içinde inceler.
Bu bilgilerde aşağıdaki ayırımlardan hangisine yer verilmiştir?
a)doğrulanmış hipotez – doğrulanmamış hipotez
b)tümevarım – tümden gelim
c)katılımsız gözlem – katılımlı gözlem
d)örneklem alma – analiz etme
e)basit gözlem – sistematik gözlem
6)aşağıdakilerden hangisi toplumsal rollerin özellikleri arasında sayılamaz?
A)toplum tarafından belirlenirler. B)statülere uygun davranışlardır.
C)çatışmalara yol açabilirler. D)beklentiler hep aynı kalır.
E)birden çok kişiye verilebilirler.
7)bireylerin kendi çabaları ile elde ettikleri ve değişebilme özelliğine sahip konumlarına ne ad verilir?
A)toplumsal sınıf B)edinilmiş statü
C)toplumsal rol D)verilmiş statü
E)anahtar statü
8)toplumsal statüsü değişen bir birey için aşağıdakilerden hangisinin de zorunlu olarak değişmesi beklenir?
A)sahip olduğu diğer statülerin B)toplumsal prestijin
C)bireysel saygınlığın D)toplumsal rolünün E)anahtar statüsünün
9)dışarıdan bir yönlendirme sonucu oluşmuş yıkıcı kalabalıklar aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılmaktadırlar?
A)kitle B)gösteri kalabalığı
C)izleyici D)etkin kalabalık E)sıradan kalabalık
10)–birincil ilişkiler: yüz yüze gerçekleşen duygusal boyutu yoğun ve samimi olan ilişkileri ifade eder.
-ikincil ilişkiler: resmi ve çıkarlara dayalı ilişkiler olarak nitelendirilir.
Aşağıdakilerden hangisinde birincil ilişki görülür?
a)ailede b)dernekte
c)sendikada d)siyasi partide
eȩokul yönetiminde
11)Sosyal normlar kişiler için yol gösterici düzenleyici ve denetleyicidir. Herhangi bir norm toplumun gereksinimlerini karşılamıyorsa ortadan kalkar ve yerine toplum için daha uygun ve ihtiyaçları karşılayıcı normlar geçer. Bu parçaɹa göre sosyal normların varlığını devam ettirmesinin koşulu nedir?
a)yazılı olma b)yaptırım gücüne sahip olma
c)değerlerden kopuk olma d)yaygın olma e)işlevsel
12)Aynı odada kendi başlarına oyuncaklarıyla oynayan çocukları düşünelim. Bu çocuklar aynı yerde olmalarına rağmen birbirlerini söz veya davranışla etkilemektedirler. Bu durumda sosyal ilişkiden söz edilemez. Ancak ne zaman bir çocuk söz veya davranışlarıyla diğerini etkilerse o zaman bir sosyal ilişkiden söz edilebilir. Bu parçada bireyler arasında sosyal ilişkinin gerçekleşmesi aşağıdakilerden hangisine bağlanmıştır?
a)en az iki kişinin bulunmasına b)karşılıklı etkileşimde bulunmasına
c)birbirinin farkında olmalarına d)bir arada bulunmalarına
e)aynı yaş düzeyinde olmalarına
13)Toplumsal gerçekliğin bir yönünü ele alıp incelemek toplum hakkında tek başına doğru bilgilere ulaşmamızı sağlamaz. Sosyoloji diğer insan bilimleriyle bilgi alış verişine girerek toplumun doğru bilgisine ulaşmaya çalışır. Sosyolojinin diğer insan bilimleriyle bilgi alış verişine girmesi aşağıdakilerden hangisine dayanır?
a)sosyolojinin yeni kurulan bir bilim olmasına
b)insan bilimlerini birleştirme düşüncesine
c)toplumun bütünlük göstermesine
d)toplumlara değer verilmesine
e)bireysel farklılıkların olmasına
14)Sosyolojik araştırmalarda hipotezlerin deneyle ispatlanması mümkün değildir. Deney çoğunlukla doğa bilimlerinde kullanılır. Toplumda hiçbir şeyin aynısı yeniden gerçekleşmez. Bu yüzden sosyolojide laboratuvar ortamında deney tekniğinin kullanılması olanağı yoktur.Bu parçada sosyolojide deney tekniğinin kullanılmaması aşağıdakilerden hangisine bağlanmıştır?
a)toplumun değişiminin hızlı olmasına
b)toplumsal olayların tekrarlanma olanağının bulunmaması
c)yeryüzünde çok sayıda toplum bulunmasına
d)sosyolojinin konusunun belirli olmasına
e)uzman araştırıcının bulunmasına
15)–Toplumun kolektif bilincini incelerken bilincin ne anlama geldiğini nasıl tanımlandığını ve nasıl gelişip olgunlaştığını bilme zorunluluğu doğar
-İnsan davranışının gerisinde yatan dürtüleri ve duyguları bilmeksizin sosyal grupların nasıl oluştuğunu anlamak olanaksızdır.
Bu bilgilerde hangi bilim dalları arasındaki ilişkinin gereğine yer verilmektedir?
a)siyaset-ekonomi b)antropoloji-coğrafya
c)hukuk-tarih d)sosyoloji-psikoloji e)sosyoloji-biyoloji
16)Tarih önceden yaşanmış olayları yer ve zaman bildirerek belgelere dayanarak açıklamaya çalışır. 1789 Fransız ihtilali 1917Sovyet ihtilali gibi tek tek ve somut olayları inceler. Sosyoloji ise tarihin incelediği toplumsal olaylardan hareketle toplumsal olgulara ulaşmaya çalışır. Tek tek ihtilal olaylarından yola çıkarak ’’ihtilal’’ olgusu hakkında yargılara ulaşır. Bu parçada sosyolojinin tarihten hangi bakımdan farklı olduğu belirtilmiştir?
a)yöntem kullanma
b)toplumsal olaylarla ilgilenme
c)güvenilir sonuçlara ulaşma
d)benzer nitelikteki olaylardan hareketle güncellemelere ulaşma
e)olayları neden sonuç ilişkisinde açıklama
17)Toplumsal yapıda hiçbir grup kurum ya da ilişki yoktan ortaya çıkmaz. Hepsinin dayandığı bir başka toplumsal olay vardır. Örneğin sanayileşmenin neden olduğu işsizlik göç gibi başka sonuçlar doğurur. Parçada belirtilen bu durum bilimsel çalışmanın hangi ilkesine dayanak oluşturur?
a)konuyu sınırlandırma
b)değişebilir olma
c)nesnellik
d)bilmediğini varsayma
e)nedensellik
18)Sosyoloji toplusal yapı ve toplumsal değişme toplumsal gerçek hakkında bilimsel bilgiler ortaya koyar. Sosyoloji araştırdığı toplumsal gerçek hakkında geçerli ve güvenilir bilgilere bilimsel yöntem ve araştırma tekniklerini kullanarak ulaşabilir. Buna göre sosyolojide bilimsel yöntem ne sağlar?
a)diğer bilimlerin verilerinden yararlanılmasını
b)alanı hakkında sistemli incelemelerde bulunulmasını
c)inceleme alanının genişletilmesini
d)bilim adamının sorumluluğu paylaşmasını
e)ortak sorunlara çözüm aranmasını
19. Durkheim farklı ülkelerde intihar olaylarını gözlemlemiş bu tek tek olaylardan intihar hakkında genel sonuçlara ulaşmıştır. Birçok ülkede bekarların evlilere oranla daha çok intihara kalkıştığını gözlemlemiş ;’’bekarlarda evlilere oranla intihar etme eğilimi daha yüksektir.’’ Sonucuna ulaşmıştır. Durkhemin bu araştırmasında kullandığı akıl yürütme aşağıdakilerden hangisinde ifade edilmektedir?
a)anoloji b)tümdengelim
c)örneklem alma d)sınıflama
e)tümevarım
20.Bilimsel bir araştırmada araştırılan konuyla ilgili ilk önce gözlem yapılmalı daha sonra bu gözlemlere dayanarak konu ile ilgili hipotezler oluşturulmalıdır. Hipotezin sınanması aşamasını deneyleme izler. Hipotezlerin doğrulanmasıyla da bilimsel yasalara ulaşılır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmektedir?
a)bilimsel çalışmada benimsenen önkabullere
b)bilimi niteleyen özelliklere
c)bilimsel yöntem aşamalarına
d)bilimin içinden geçtiği gelişim dönemlerine
e)bilimlerin karşılaştıkları ortak sorunlara
21. Bir sosyolog Avrupa Birliği konusunda birden çok insanın görüşlerini ve eğilimlerini öğrenmek amacıyla soru formları hazırlamıştır. Araştırmaya katılan kişilerden formdaki sorulara açık ve doğru cevaplar vermelerini istemiştir. Sosyoloğun bu araştırmasında kullandığı veri toplama tekniği aşağıdakileren hangidir?
a)monografi b)sosyometri c)anket
d)mülakat e)gözlem
22. Toplumsal gerçeklik bir bütündür. Sosyolojinin dışındaki sosyal bilimler bu gerçekliğin bir yönünü konu edinir. Sosyoloji ise toplumu bütünlüğü içinde anlamaya çalışır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
a)sosyolojinin diğer sosyal bilimlerden farkı
b)sosyolojinin yöntem basamakları
c)sosyolojinin temel amacı
d)sosyolojinin doğuşunu hazırlayan koşullar
e)sosyolojinin taşıdığı değer
23. Bugünkü yaşam tarzımız ahlak anlayışımız konuştuğumuz dil düşündüklerimiz Gelenek ve görenekler birden bire oluşmamıştır. Öğrendiğimiz gerçekleştirdiğimiz ilişkiler toplumsal yapı daha önceki ilişkilerin bir sonucudur. Bu parçada anlatılanlar sosyolojinin hangi bilim dalıyla ilişkisini göstermektedir?
a)psikoloji b)tarih c)hukuk
d)ekonomi e)coğrafya
24)aşağıdaki ''toplumsal statü'' ile ilgili olarak verilmiş ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)statüler toplumsal ilişkileri belirleyemezler.
B)her statünün gerektirdiği belli davranışlar vardır.
C)statülere verilen önem toplumdan topluma değişir.
D)bireyler birden fazla statüye sahip olabilirler.
E)her toplumsal statü başka bir statüden kaynaklanır.
25)aşağıdakilerden hangisi bir toplumsal kategori örneği değildir?
A)dershane öğrencileri B)emekli öğretmenler
C)klasik müzik dinleyenler D)çevre gönüllüleri
E)aynı okulda çalışan öğretmenler
26. Bugünkü yaşam tarzımız ahlak anlayışımız konuştuğumuz dil düşündüklerimiz Gelenek ve görenekler birden bire oluşmamıştır. Öğrendiğimiz gerçekleştirdiğimiz ilişkiler toplumsal yapı daha önceki ilişkilerin bir sonucudur. Bu parçada anlatılanlar sosyolojinin hangi bilim dalıyla ilişkisini göstermektedir?
a)psikoloji b)tarih c)hukuk
d)ekonomi e)coğrafya
27)içinde sosyal ilişkilerin, sosyal olayların meydana geldiği, sosyal grup ve kurumların yer aldığı, toplumun şekil ve çerçevesi ile ilgili dış görünüşüne ne ad verilir?
A)sosyal olay B)sosyal olgu C)sosyal grup
D)sosyal yapı E)toplum
28)aşğıdakillerden hangisi ''toplumsal grup''lara ait bir özellik değildir?
A)her üye grup içinde kendi rolünü oynar.
B)roller davranış normları ile belirlenir.
C)üyeler rollerini gerçekleştirmeseler de grup varlığını sürdürür.
D)gruplar göreceli bir sürekliliğe sahiptir.
E)üyelerin ortak ilgi ve değerleri vardır.
29)yüzyüze kurulan ilişkiler bireyler için önemli olduğundan ''birincil grup'' olarak adlandırılırlar. aşağıdakilerden hangisi birincil gruplara bir örnek değildir?
A)komşuluk B)aile C)arkadaşlık D)şirketler E)oyun grubu
30)aşağıdakilerden hangisinin toplumsal bir grubun varlığını ve devam etmesini olumsuz yönde etkilemesi beklenir?
A)rollerin karmaşıklığı
B)bireysel çıkarlara düşkün olunması
C)paylaşımcı bir yapının varlığı
D)beklentilere cevap verebilmesi
E)ortak amaçların varlığı
31)kişinin bir gruba katılması ve varlığını o grupta devam ettirmesi için en gerekli şart aşağıdakilerden hangisidir?
A)kişinin teşvik edilmesi
B)grubun, kişinin ihtiyaçlarına cevap vermesi
C)grubun, kişinin yaş ve cinsiyetine uygun olması
D)grubun, kişinin ilgisini çekmesi
E)grubun kişinin yeteneklerini geliştirmek için uygun olması
32)sosyal olayla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)sosyal olaylar maddi nedenlerle açıklanmalıdır.
B)sosyal olaylar kollektiftir.
C)sosyal olaylar insan davranışlarını kontrol edicidir.
D)sosyal olaylar zamanla aynı toplumda değişebilir.
E)sosyal olaylar toplumdan topluma değişiklik gösterebilir.
33)aşagıdakilerden hangisi ''ikincil ilişkilerin''özelliklerindendir?
A)yüzyüze,samimi ilişkilerin yogun olması
B) fertler arası etkileşimin kuvvetli olması
C) yazılı kurallara bağlı olması
D) ilişkilerin uzun süre devam etmesi
E) küçük gruplarda meydana gelmesi
34)ortak niteliklere sahip, fakat aralarında bir sosyal ilişki olması zorunlu olmayan bireylerin oluşturdugu bütüne ''sosyal kategori'' denir.Belli bir sosyal kategoriye giren kişiler böyle bir kategorinin varlığından veya başkalarıyla birlikte bir kategori oluşturduklarının farkında olmayabilirler. Aşağıdakilerden hangisi sosyal kategoriye örnek verilemez?
A)Aynı gazeteyi okuyanlar B)Aynı takımı destekleyenler
C)Aynı takımda oynayanlar D)Mavi gözlüler
E)ÖYS'ye hazırlananlar
35)aşağıdakilerden hangisi grubun sürekliliğini sağlayan faktörlerden biri değildir?
A)grup üyelerinin sık sık değişmesi B)grubun bir liderinin olması
C)ortak bir amacın olması D)ortak gelenek ve normların olması
E)grup içi etkileşimin kuvvetli olması
36)bir insan topluluğunun grup niteliği kazanması ortak bir amaç etrafında işbirliği yapmalarına bağlıdır.buna göre aşağıdakilereden hangisi grup özelliği gösterir?
A)bir salonda güreş karşılaşmasını izleyenler
B) pastanede dondurma yiyenler
C)bir basketbol takımında oynayanlar
D)aynı marka araba kullananlar
E)stadyumda maç izleyenler
